Cukrzyca to choroba przewlekła, z którą w Polsce zmaga się już prawie 3 miliony osób. Wiele osób uważa, że choroba przewlekła stanowi istotną przeszkodę w prowadzeniu aktywnego życia, dlatego zdarza się, że osoby z cukrzycą rezygnują ze sportu i z aktywności fizycznej. Często dzieje się tak z powodu obaw przed pojawieniem się hipoglikemii.

Szacuje się, że na świecie na cukrzycę choruje już ponad 415 milionów osób, z czego 193 mln nie wie o swojej chorobie. Według szacunków Międzynarodowej Federacji Cukrzycy, w 2035 roku liczba zachorowań może zwiększyć się do 529 mln. W Polsce żyje już 3 mln osób z cukrzycą, z czego blisko 1 mln najprawdopodobniej nie wie o swojej chorobie. Rocznie ponad 20 tysięcy Polaków umiera z powodu cukrzycy i jej powikłań. Ocenia się, że w naszym kraju na leczenie powikłań cukrzycy wydaje się blisko 3,5 miliarda złotych rocznie.

Jednym z najczęstszych powikłań u osób chorujących na cukrzycę jest hipoglikemia. Polega ona na nadmiernym obniżeniu poziomu glukozy we krwi (za niebezpieczny uważa się spadek glikemii poniżej 70 mg/dl, czyli 3,9 mmol/l według ostatnich zaleceń ADA i PTD). Najczęstszą przyczyną hipoglikemii jest nieprawidłowa kontrola cukrzycy wynikająca z niewłaściwego stosowania leków. Czynnikami sprzyjającymi hipoglikemii są: niewłaściwa dieta, niestosowanie się do zaleceń lekarskich, a także brak dostosowania diety czy terapii do planowanej aktywności fizycznej. Na ryzyko epizodów hipoglikemii, w tym epizodów ciężkich i nocnych, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia, narażeni są częściej pacjenci stosujący leki hipoglikemizujące starszej generacji. Hipoglikemia u osób z cukrzycą typu 1. i typu 2. jest przede wszystkim powiązana z leczeniem insuliną.

Hipoglikemia objawia się zwykle nagłym osłabieniem, utratą zdolności koncentracji, pogorszeniem koordynacji ruchowej, czemu mogą towarzyszyć nudności, zaburzenia oddychania i bóle głowy. Nawracające epizody hipoglikemii zwiększają ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, neurologicznych i mikronaczyniowych. Analiza wyników randomizowanego badania ADVANCE™, przeprowadzonego z udziałem 11.140 pacjentów, wykazała że występowanie ciężkich hipoglikemii ponad dwukrotnie zwiększa ryzyko zgonu w porównaniu z pacjentami, u których nie dochodzi do tego typu zdarzeń.

Jednym z elementów skutecznej kontroli cukrzycy jest regularna aktywność fizyczna. Jednak wiele osób z cukrzycą obawia się hipoglikemii. W takich przypadkach szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednio rozplanowany wysiłek oraz rodzaj stosowanej terapii.

„Aktywność fizyczna w cukrzycy jest dobra, pozwala na lepszą kontrolę choroby, ale musi odbywać się pod okiem lekarza i być dopasowana do możliwości pacjenta” – mówi prof. dr hab. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz. „Jeśli pacjent otrzyma odpowiednią edukację w zakresie wysiłku fizycznego i cukrzycy, oraz nabędzie umiejętności w dopasowaniu dawek insuliny i należytym uzupełnianiu węglowodanów, to ryzyko hipoglikemii wcale nie musi być u pacjenta aktywnego fizycznie większe niż u ‘leniwego’ fizycznie.”

Nowoczesne leczenie i stosowanie się do zaleceń lekarza pozwalają osobom chorym na cukrzycę na prowadzenie aktywnego trybu życia, w tym także sportu, włącznie nawet z profesjonalną karierą sportową.

„Diagnoza to był oczywiście dla mnie ogromny szok i znak zapytania w mojej karierze sportowej, ale musiałem rzucić wyzwanie chorobie. O rezygnacji ze sportu nie było mowy. Oczywiście sport dla diabetyków to więcej wyzwań. Aktywność fizyczna i posiłki wymagają dokładniejszego rozplanowania: muszę wiedzieć jaki trening mnie czeka, o jakiej intensywności i zaplanować przyjęcie węglowodanów. Cukrzyca nie daje dam ani chwili odpoczynku od myślenia, nie można sobie wziąć od niej urlopu. W przypadku diabetyków aktywność fizyczna powinna stać się codziennością i przyjemnym obowiązkiem dla naszego zdrowia.” – mówi Michał Jeliński, złoty medalista Igrzysk Olimpijskich w Pekinie w 2008 i ambasador kampanii „Ścigamy się z cukrzycą”, który od 13 lat z żyje cukrzycą typu 1.

Osoby z cukrzycą, które doświadczają epizodów hipoglikemii, powinny rozmawiać o tym ze swoim lekarzem. Obecnie dostępne terapie w cukrzycy typu 1. i 2. pozwalają na znaczne zmniejszenie ryzyka epizodów hipoglikemii.