To rewolucja w myśleniu o rehabilitacji osób starszych. Okazuje się, że urządzenia i metody stworzone dla medycyny sportowej z powodzeniem służą również seniorom. W Polsce pojawiają się już nowoczesne rozwiązania.

Trend w rehabilitacji jest dziś taki, by przede wszystkim precyzyjnie diagnozować. Jednak tradycyjna diagnostyka obrazowa (czyli np. rentgen lub tomograf) to dopiero początek.

– Coraz większego znaczenia nabiera diagnostyka funkcji narządu ruchu. Chodzi o dokładną ocenę na przykład zakresu ruchomości stawów czy obciążeń kończyn dolnych. Szczegółowa diagnoza umożliwia dobranie indywidualnego programu rehabilitacji. Takie podejście daje najlepsze efekty – mówi Katarzyna Wiśniewska z Leśnego Domu Seniora powstającego w Piastowie, zaprojektowanego m.in. jako ośrodek nowoczesnej rehabilitacji.

Najnowsze metody diagnostyczne, często zapożyczone z medycyny sportowej, mają jeszcze jeden atut: dzięki nim można monitorować również postępy w terapii i na bieżąco modyfikować jej program. O jakie rozwiązania chodzi?

Medalowe rozwiązania dla seniorów

Urządzenie z bieżnią jest sterowane przez komputer i wyposażone w zaawansowaną aparaturę pomiarową. Sprawdza wszystkie istotne parametry wpływające na efektywność chodu lub biegu (pas bieżni może rozpędzić się do ponad 20 km/h). Dla sportowców to bezcenne informacje. Jak taka bieżnia może być wykorzystana w rehabilitacji seniorów? Okazuje się, że to znakomity system do rehabilitacji neurologicznej.

– Sprawdzamy m.in. długość i szerokość kroku, szybkość chodzenia itd. Wszystkie te informacje wizualizujemy na pasie bieżni. Dzięki temu senior modyfikuje swój ruch, widząc, czy robi to zgodnie z zaleceniami. Ta metoda przynosi bardzo dobre efekty w krótkim czasie – mówi Krzysztof Cygoń, ekspert firmy Technomex, renomowanego dostawcy sprzętu rehabilitacyjnego.

Inny przykład to urządzenie do elektromiografii (EMG) powierzchniowej, stosowane do oceny stanu pracy różnych grup mięśni. Złote medalistki igrzysk olimpijskich w Londynie w 2012 roku w kolarstwie torowym (w sprincie drużynowym), Kristina Vogel i Miriam Welte, używały go po to, by znaleźć optymalną pozycję do startu (tj. taką, w której mięśnie osiągają największą moc).

– W przypadku seniorów EMG powierzchniowe również umożliwia diagnozę pracy mięśni, w tym dokładne określenie zmian chorobowych. Bezpośrednio przekłada się to na skuteczność proponowanych form terapii – dodaje Krzysztof Cygoń.

Innym przykładem nowości w ofercie dla seniorów są sterowane komputerowo urządzenia do rehabilitacji kończyny górnej. Do niedawna w przypadku ramion czy dłoni stosowano tylko terapię manualną.

Rehabilitacja przyszłości: diagnoza i relaks

Nowoczesna rehabilitacja wymaga zarówno podejścia indywidualnego, jak również kompleksowego. Precyzyjna diagnoza umożliwia skuteczne i bezpieczne łączenie różnych metod.

– Dlatego skompletowaliśmy cały przekrój urządzeń do fizykoterapii, w tym sprawdzone nowości. To na przykład laser wysokoenergetyczny, umożliwiający głębszą penetrację tkanki. Jest bardzo skuteczny na przykład przy bólach kręgosłupa – dodaje Katarzyna Wiśniewska.

W Leśnym Domu Seniora jest także SPA, pomyślane jako wsparcie procesu rehabilitacji. Ciekawy przykład to unikatowy basen flotacyjny (są tylko trzy takie w kraju), wypełniony wodą o tak dużym nasyceniu składnikami mineralnym, że przypomina tę z Morza Martwego. Kąpiel w nim m.in. wspiera procesy lecznicze kręgosłupa szyjnego, łagodzi bóle reumatyczne, przyśpiesza leczenie stawów, uwalnia od ostrego i trwałego lub przewlekłego napięcia, a także przynosi wiele innych korzyści (w tym wyzwala endorfiny poprawiając samopoczucie).

– SPA traktujemy jako formę relaksu i jako odnowę biologiczną. To pomysł również zapożyczony częściowo ze świata sportu. W tej chwili tak kompleksowe podejście do rehabilitacji jest w Polsce rzadkością, ale w przyszłości zapotrzebowanie na profesjonalne i nowoczesne usługi tego rodzaju będzie rosło – podkreśla Katarzyna Wiśniewska.