Nadwaga w okresie menopauzy
środa, 10 kwietnia 2019 05:55
Zmiany hormonalne zachodzące podczas menopauzy, a głównie malejące stężenie estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych, prowadzi do wzrostu wagi. Metabolizm spowalnia, zapotrzebowanie na kalorie zmniejsza się, a tkanka tłuszczowa odkłada się łatwiej.
Objawy menopauzy
W czasie przekwitania, jak i po nim, zmiany jakie zachodzą w organizmie, spowodowane są zmianami poziomu hormonów (głównie płciowych). Najczęstsze objawy menopauzy to:
- przyrost masy ciała
- wahania nastroju, rozdrażnienie
- gorsza pamięć i koncentracja, zmęczenie
- uderzenia gorąca
- osłabienie włosów i paznokci.
Hormony żeńskie i męskie
Rozkład tkanki tłuszczowej zależy od płci, a dokładnie od hormonów płciowych - u mężczyzn odkłada się głównie w obrębie brzucha, u kobiet na udach i pośladkach. W czasie menopauzy coraz więcej tkanki tłuszczowej odkłada się w obszarze brzusznym. Spowodowane jest to mniejszą produkcją estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych i przestają chronić przed działaniem męskich hormonów, czyli androgenów.
Mniej „hormonu szczęścia”
Wzrost poziomu estronu, który hamuje wydzielanie serotoniny, hormonu szczęścia, powoduje obniżenie jego poziomu w organizmie, co pośrednio powoduje przybieranie na wadze, deregulując sen i apetyt. Skutkiem tego jest zwiększone odczuwanie głodu, które wraz z obniżeniem nastroju, w czasie menopauzy, prowadzi do podjadania, także w godzinach wieczornych i nocnych, co szczególnie zwiększa ryzyko przytycia.
Słabszy metabolizm
Kobiety wchodzące w okres menopauzy mają zwykle 50 lat. Dlatego do spowolnienia metabolizmu prowadzą nie tylko zmiany w poziomie hormonów, ale również starzenie się organizmu. Organizm kobiet nie jest wówczas w stanie przetworzyć oraz wykorzystać przyjętych kalorii i coraz większa ich ilość odkłada się w obrębie tkanki tłuszczowej. Zmniejsza się zapotrzebowanie energetyczne organizmu i dieta, która wcześniej zapewniała wystarczającą ilość energii, w czasie przekwitania będzie dostarczała jej zbyt dużo. Nadmiar przyjętych w pokarmach kalorii, odłoży się w postaci zbędnych kilogramów.
Hormonalna Terapia Zastępcza
Przy nasilonych objawach menopauzy, konieczna jest wizyta u lekarza, który może zlecić stosowanie Hormonalnej Terapii Zastępczej. Leczenie to polega na przyjmowaniu estrogenów, dzięki którym powinny ustąpić takie dolegliwości jak rozdrażnienie czy uderzenia gorąca. Przy odpowiedniej diecie, suplementacji i aktywności, terapia ta pozwoli także uregulować masę ciała.
Przyrost masy ciała, niekiedy bardzo duży, obserwowany jest u większości kobiet w okresie przekwitania i uważany jest za najbardziej uciążliwy objaw menopauzy. Może powodować obniżony nastrój oraz brak pewności siebie dlatego należy podjąć wszelkie możliwe środki, aby zadbać wtedy o formę fizyczną, a co za tym idzie, również psychiczną.
Suplementacja algami
Poza zbilansowaną dietą i aktywnością fizyczną, utrzymać właściwą wagę, w okresie menopauzy, pomogą preparaty z algami. Zawarty w algach naturalny jod biologiczny, składnik hormonów tarczycy, stymuluje termogenezę, a co za tym idzie spalanie tkanki tłuszczowej. Przykładem jest np. Algodine, zawierający wyciąg z brązowych alg, które są znanym źródłem witamin, protein, minerałów i substancji aktywnych. Co najmniej 35% jego składu zajmują naturalne, morskie polifenole, które o połowę redukują działanie enzymów trawiennych tj. lipazy i alfa-amylazy. Dzięki temu tłuszcze i cukry wchłaniane są w mniejszym stopniu, a liczba przyjmowanych kalorii spada. 10% jego składu to minerały, których stężenie może być do 20 razy wyższe niż w owocach i warzywach.
Z cyklu: „Odchudzanie? - co nie pyka - zdaniem psychodietetyka
Psychodietyk - osoba , która pracuje z klientem nad psychologicznymi barierami na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującej wagi ciała i zdrowego stylu życia poprzez:
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk
