Czy ziemniaki mają „super moc”?
sobota, 26 stycznia 2019 06:55
Naturalne, niskoprzetworzone, bogate w składniki odżywcze i związki prozdrowotne – takie
są ziemniaki polskiego pochodzenia. Jakie inne cenne właściwości kryją w sobie te produkty?
Ziemniaki znają wszyscy – ich łagodny smak, owalny kształt i w zależności m.in. od pory roku, odmiany czy sposobu hodowli – wielkość. Młode ziemniaki gotowane w łupinach czy te, posypane świeżym koperkiem lub z łyżką śmietany, to smak dzieciństwa wielu z nas. Jednak czy ziemniaki, pomimo braku egzotycznej nazwy, mogą dołączyć do grona „super żywności” dzięki swoim wyjątkowym właściwościom?
Określenie „superfoods“ po polsku oznacza „super jedzenie“, rozumiane jako żywność o „super mocach“. Można założyć, że do grona produktów nazywanych w ten sposób zalicza się każdą żywność pochodzenia naturalnego, niskoprzetworzoną, bogatą w składniki odżywcze i wspierające zdrowie – w tym nasze polskie, smaczne ziemniaki.
Z korzyścią dla zdrowia
Ziemniaki odznaczają się wysoką zawartością węglowodanów, które pozwalają odbudować rezerwy energii. Co istotne, zawierają one także wysokiej jakości białko, którego wartość biologiczną porównuje się z białkiem sojowym.
Białko ziemniaka zawiera znaczące ilości lizyny – aminokwasu, którego nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć. W produktach zbożowych, takich jak makaron czy pieczywo aminokwas ten występuje jedynie w niewielkich ilościach, dlatego ziemniaki można polecać jako ich alternatywę, zwłaszcza w posiłkach wegetariańskich. Bulwy ziemniaka zawierają też składniki mineralne – zwłaszcza potas oraz witaminy, a regularnie spożywane stanowią dobre źródło wit. C.
Cenne właściwości
Do innych substancji prozdrowotnych, kwalifikujących ziemniaka do „super żywności“, należą związki fenolowe o działaniu przeciwutleniającym, chroniące przed nadmiarem wolnych rodników oraz wspierające profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworowych. Do składników funkcjonalnych zawartych w ziemniakach należy także skrobia, oporna na działanie enzymów trawiennych przewodu pokarmowego, która korzystnie wpływa na stan mikroflory naszych jelit. Dodatkowo regularne spożywanie ziemniaków może również pomóc w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, neutralizując zakwaszający wpływ produktów takich jak mięso czy ryby.
Funkcjonowanie przewodu pokarmowego
Ziemniaki, jak wiele modnych „superfoods“, zawierają także błonnik pokarmowy niezbędny do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Porcja 180g gotowanego ziemniaka dostarcza ok. 3g błonnika, co stanowi ponad 10% dziennego zapotrzebowania.. Biorąc pod uwagę wszystkie cenne właściwości, łatwą dostępność przez cały rok, niską cenę oraz lokalne pochodzenie, ziemniaki z pewnością zasługują na miano „super żywności”, która powinna regularnie gościć na naszych talerzach.
Psychodietyk - osoba , która pracuje z klientem nad psychologicznymi barierami na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującej wagi ciała i zdrowego stylu życia poprzez:
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk
