Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy, występujący u kobiet w Polsce – stanowi aż 20 proc. wszystkich zachorowań na raka i jest drugą, po raku płuc, przyczyną zgonów Polek z powodu chorób nowotworowych.

Powszechnie stosowanym badaniem przesiewowym jest mammografia, która ma jednak swoje ograniczenia, jak i skutki uboczne. W Polsce została zainicjowana nowa metoda – innowacyjna, nieinwazyjna i do powszechnego stosowania – mammodiagnostyka. Specjaliści kształceni w tej dziedzinie są w stanie wykryć nawet kilkumilimetrowe zmiany.

Należy pamiętać, że 7 proc. nowotworów da się zidentyfikować wyłącznie przez badanie fizykalne a nie za pomocą urządzeń typu USG czy mammografu. Niestety, według sondażu przeprowadzonego przez Fundację Centrum Innowacji i Rozwoju we współpracy z MB Kantar 53 proc. respondentek twierdzi, że lekarz ginekolog z własnej inicjatywy nigdy nie badał piersi, a tylko co trzecia pacjentka była informowana o samobadaniu.

Obecnie oferowana metoda klinicznego fizykalnego badania piersi w ramach profilaktyki nowotworowej jest pierwszą tego typu w Polsce. Pozwala wykryć zmiany nowotworowe w bardzo wczesnym, całkowicie wyleczalnym stadium. Mammodiagności są w stanie rozpoznać już kilkumilimetrowe zmiany, podczas gdy lekarz czy samobadająca się kobieta guzy powyżej 1 cm średnicy. Badanie palpacyjne, bo o nim mowa, wykonywane jest ustandaryzowanym schematem postępowania i dotyczy nie tylko gruczołów piersiowych, ale również dołów pachowych, pod- i nadobojczykowych. Wykonuje je specjalnie wyszkolony przez interdyscyplinarny zespół ekspertów, w tym lekarzy klinicystów, niewidomy lub słabowidzący masażysta lub fizjoterapeuta. Trwa około 30 minut, a jego nieodzownym elementem jest wywiad. Badanie kończy zapis diagnozy w formie elektronicznej, a ta opiniowana jest przez lekarza.

– W diagnostyce raka piersi liczy się czas. Im szybciej guz złośliwy zostanie wykryty, tym większe szanse na wdrożenie odpowiedniej terapii i wyleczenie. Fundacja Centrum Innowacji i Rozwoju uruchomiła Gabinety Specjalistyczne Centrum Profilaktyki i Rehabilitacji, w ramach których będą działać gabinety wczesnej diagnostyki chorób piersi – mówi Lidia Rakow, prezes FCIR.

Specjaliści podkreślają, że najskuteczniejszą metodą wykrywania raka piersi, we wczesnym stadium, jest diagnostyka palpacyjna poprzez samobadanie. Zdarza się, że mammografia nie wykryje guza, który jest wyczuwalny w badaniu palpacyjnym. Aby badanie samokontrolne było skuteczne, istotne jest odpowiednie przygotowanie. Rak piersi atakuje coraz młodsze kobiety, w wieku ok. 40 l. i jest coraz bardziej agresywny. Dla kobiet w wieku poniżej 50 r.ż. brak jest rozwiązań systemowych z zakresu wykonywania badań przesiewowych. W Polsce mammografia jest wykonywana co dwa lata u kobiet między 50 a 69 rokiem życia, jako badanie przesiewowe.