W obliczu zmieniającego się prawa farmaceutycznego ogromnego znaczenia nabiera profesjonalna opieka farmaceutyczna, właściwe doradztwo i szeroka wiedza farmaceutów na temat schorzeń pacjentów, skuteczności działania i interakcji leków. System sprawowania opieki farmaceutycznej w Polsce ciągle się buduje, ale dzięki zmianom w prawie jego rozwój może obecnie przyspieszyć.

Co by było, gdybyś po receptę nie musiał ciągle chodzić do lekarza....?

Jesteś przewlekle chory i niestety nie masz wyjścia, musisz wykupywać leki na receptę. Co miesiąc zgłaszasz się do lekarza tylko po to, by wypisał kolejny kwitek, oczywiście czekasz przy tym w kilometrowych kolejkach, a plakaty zdobiące ściany przychodzi znasz już na pamięć. A teraz wyobraź sobie, że po swoje leki zgłaszasz się w dogodnej dla Ciebie porze w aptece, także po te na receptę, gdyż farmaceuta będzie posiadał Twoją historię choroby oraz zalecenia lekarza, co do wydawania leków, które przyjmujesz.... Taka wizja urzeczywistni się, jeśli w Polsce wejdzie ustawa o sprawowaniu opieki farmaceutycznej. Czym jest opieka farmaceutyczna w systemie podstawowej opieki zdrowotnej?

Nowelizacja ustawy o izbach aptekarskich z dnia 10 stycznia 2008 r. wprowadziła definicję zawodu farmaceuty. W art. 2a. 1. tej ustawy czytamy:

Wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia publicznego i obejmuje udzielanie usług farmaceutycznych polegających w szczególności na: sprawowaniu opieki farmaceutycznej polegającej na dokumentowanym procesie, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta.

Jakoś życia poprawiłaby się niewątpliwie osobom starszym, schorowanym, często nie w pełni sprawnym, którym wędrowanie od przychodni do nawet pobliskiej apteki, sprawia wiele trudu.

Polska na tle innych państw Unii Europejskiej

Dzięki Uchwale z dnia 2 lipca 2008r. Konferencji Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych w sprawie harmonizacji nauczania opieki farmaceutycznej w ramach studiów magisterskich na kierunku farmacja, opieka farmaceutyczna od roku akademickiego 2008/2009, stała się przedmiotem obowiązkowym na studiach farmaceutycznych. Istnieje ona także w nauczaniu przed dyplomowym. Niestety, Polska jako jeden z ostatnich krajów w Unii Europejskiej włączyła się do wprowadzenia opieki farmaceutycznej w aptekach, dlatego też przyjdzie nam pewnie jeszcze trochę poczekać na realizację jej założeń.

Przykładem kraju, gdzie realizacja założeń trwa już od dawna jest Anglia. Do 2005 roku taką opiekę sprawowały tam wyłącznie placówki służby zdrowia. Po przejęciu części obowiązków przez apteki,  zauważono wiele korzyści płynących z takiego podziału pracy. Jak pisze w swoim artykule na stronie aptekarz polski pani Renata Kukla, Wykładowca w programie Pharmassist, opierając się na przeprowadzonych wśród farmaceutów ankietach, „jako powód swojego zadowolenia z wybranego zawodu farmaceuci angielscy wymieniają przede wszystkim możliwość bezpośredniego kontaktu z drugim człowiekiem i wpływania na stan jego zdrowia. Podkreślają, że większość swojego czasu pracy spędzają na udzielaniu porad w sprawie stosowania leków. Mają szanse wykorzystać swoją wiedzę merytoryczną i doświadczenie w programach promujących zdrowie, leczeniu drobnych dolegliwości, prowadzeniu osób z chorobami przewlekłymi”. I dalej:
„Analizując zmiany zaistniałe w opiece farmaceutycznej w ciągu ostatnich kilku lat, farmaceuci angielscy zwracają uwagę na usługi, które mogą być wykonywane dzięki powstałym pokojom konsultacyjnym. Należą do nich przede wszystkim konsultacje i porady w zakresie promowania zdrowego stylu życia (np. walka z nałogami, otyłością itp.) oraz akcje profilaktyczne np. AIDS, czy choroby nowotworowe. Bez pokoi konsultacyjnych nie byłaby tez możliwa realizacja jednej z najbardziej popularnych usług wykonywanych w angielskich aptekach, jaką jest przegląd stosowanych leków. Usługa dotyczy pacjentów przewlekle chorych. Przeglądu dokonuje się zwykle raz na 12 miesięcy i dokładnie dokumentuje w aktach pacjenta. Jego streszczenie oraz stosowne zalecenia zostają przesłane lekarzowi ogólnemu, u którego pacjent się leczy. Farmaceuci otrzymują 28 funtów za jeden przegląd. Mogą przeprowadzić do 400 przeglądów w ciągu roku, na łączną kwotę 10 800 funtów.
Możliwość wypisywania przez farmaceutę recepty na lek w przypadku leków stosowanych długotrwale, bądź też niezależne wypisanie recepty przez aptekarza posiadającego uprawnienia w tym zakresie, nie tylko wzmocniły znaczenie porady farmaceutycznej i przyczyniły się do wzrostu zadowolenia pacjentów, ale także w widoczny sposób odciążyły lekarzy rodzinnych. Zapewnienie pacjentowi regularnie przyjmowanych leków bezpośrednio z apteki przez okres uzgodniony z lekarzem przepisującym, bez konieczności wizyty u lekarza, spowodowało także pozytywne zmiany ekonomiczne związane zarówno z minimalizowaniem stopnia marnowania się leków, jak i zmniejszeniem obciążenia gabinetów lekarskich”.

Wiele gazet drukuje opracowania i leksykony leków i schorzeń, sugerując samorozwój – to ważne, ale warto pamiętać, iż farmaceuta poprzez swoje studia i doświadczenie posiada wiedzę, której nie przekażą żadne mądre poradniki. Doceniajmy ich pracę i zaangażowanie.