Złamane dusze
Na depresję cierpi prawie 10% ogółu populacji, jednak częściej zapadają na nią kobiety niż mężczyźni. Wywołane jest to przez czynniki hormonalne, genetyczne i psychospołeczne. Według danych WHO obecnie depresja jest czwartym najpoważniejszym problemem zdrowotnym na świecie, a w 2020 roku będzie drugim – po chorobie wieńcowej – powodem niepełnosprawności. Najczęściej dotyka osoby aktywne zawodowo, między 18 a 44 rokiem życia. Depresja to CHOROBA. Najważniejsze, by ją leczyć.
Objawy depresji:
- smutek, przygnębienie, apatia; brak koncentracji; frustracja;
- spadek energii, ogólne zmęczenie, brak aktywności; drażliwość, płaczliwość,
- problemy ze snem (brak lub nadmiar)
- lęk, uczucie niepokoju;
- brak apetytu utrzymujący się przez dłuższy czas;
- poczucie bezradności, winy, powracające myśli o śmierci i wynikające z tego zachowania (próby) samobójcze;
- objawy fizyczne (somatyczne): bóle głowy, brzucha, nerwobóle;
- czynniki genetyczne – depresja wywołana obciążeniami genetycznymi, tzw. depresja endogenna, czyli wrodzona skłonność do zaburzeń depresyjnych;
Depresja endogenna (choroba afektywna jednobiegunowa)
(in. depresja właściwa, ciężka)
Jest chorobą psychiczną wywołaną przez bliżej nieokreślone zaburzenia funkcjonowania mózgu, w szczególności systemu hormonalnego i nerwowego. Chory na depresję endogenną często nie może wykonać najprostszych codziennych czynności takich jak przygotowanie sobie posiłku, umycie się. Wymaga bezwzględnego leczenia psychiatrycznego, w ciężkich przypadkach wymagana jest hospitalizacja oraz podanie leków przeciwdepresyjnych.
Depresja dwubiegunowa (choroba afektywna dwubiegunowa)
Jest najcięższą z depresji. Charakteryzuje się naprzemiennymi stanami manii, depresji i zdrowia. Epizod manii przybiera formę natłoku myśli u chorego, czuje on, że może przenosić góry, wzrasta jego samoocena. Zachowuję się podobnie do osoby pod wpływem narkotyku, np. amfetaminy. Może trwać od kilku dni do kilku miesięcy. Pierwsze objawy pojawiają się między 20 a 30 rokiem życia. Chorzy na depresję dwubiegunową często miewają myśli samobójcze, a współczynnik odbierania sobie życia jest najwyższy spośród wszystkich rodzajów depresji.
Epizod depresji przebiega taka samo jak depresja jednobiegunowa.
Przyczyny choroby są w zasadzie nieznane, prawdopodobnie odpowiedzialna za to jest zła praca neuroprzekaźników, wady rozwoju płodu, czynniki genetyczne.
Depresja reaktywna
Wywołuje ją uraz psychiczny, poprzedzający objawy chorobowe. Wiąże się z utratą istotnych wartości materialnych bądź duchowych. Mogą ją zatem wywołać traumatyczne przeżycia:
śmierć bliskiej osoby
zawód emocjonalny (rozpad związku, rozwód)
klęska żywiołowa
bankructwo
utrata pracy, przejście na emeryturę, rentę
Depresja reaktywna może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Najczęściej rozpoznawana jest u osób przechodzących żałobę, którzy nie mogą pogodzić się z odejściem bliskiej osoby. Przechodzą oni kilka faz żałoby (zaprzeczenie, rozpacz, gniew, przygnębienie), podczas których dają o sobie znać również dolegliwości somatyczne.
Rodzaje depresji reaktywnych:
Depresja maskowania
Występuje wtedy, gdy na pierwszy plan wysuwają się objawy somatyczne (najczęściej bóle głowy, bezsenność, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, jadłowstręt, natręctwa, zaburzenia lękowe), a nie np. spowolnienie psychoruchowe, ani wyraźne obniżenie nastroju.
Dystymia (depresja nerwicowa)
To przewlekłe obniżenie nastroju trwające nawet kilka lat. Przebiaga łagodniej niż depresja endogenna. By zdiagnozować dystymię muszą wystąpić przynajmniej dwa objawy:
poczucie beznadziejności
niska samoocena
uczucie zmęczenia
trudności w podejmowaniu decyzji
zaburzenia snu
zaburzenia łaknienia
Depresja poporodowa
Obniżenie nastroju, zmęczenie, jest naturalnym stanem po porodzie, może pojawić się między 2 a 4 dniem po porodzie, związane to jest z huśtawką hormonalną. Młoda mama obawiając się, czy podoła nowym obowiązkom, może popaść w nastrój przygnębienia. Ważne jest wtedy wsparcie najbliższych. Stan ten nie powinien trwać więcej niż 6 tygodni. Po tym okresie, jeśli smutek nie ustępuje, możemy diagnozować depresję poporodową. Wywołuje ona nie tylko dyskomfort fizyczny (poczucie ciągłego zmęczenia) ale i psychiczny (ciągły smutek), który może prowadzić do niemożności wykonywania podstawowych czynności, opiekowania się dzieckiem, dbania o siebie, braku poczucia czasu. Leczenie odbywa się pod kontrolą psychologa, często wymagane jest podanie leków antydepresyjnych.
Depresja wieku podeszłego
Występuje po 65 r.ż. i często może być mylona ze starczym otępieniem lub po prostu naturalnym procesem starzenia. Rodzina chorego może nie zdawać sobie sprawy z istnienia choroby. Diagnostykę utrudniają inne, często współwystępujące choroby oraz czynniki psychologiczne i społeczne: np. przejście na emeryturę/rentę, utrata partnera itp. Depresja nasila zaburzenia pamięci, towarzyszą jej napady lękowe, niepokój psychoruchowy, silna emocjonalność, urojenia. Depresja wieku podeszłego ma zazwyczaj charakter przewlekły, dlatego należy bacznie obserwować członków rodziny w podeszłym wieku.
Depresja sezonowa
Należy odróżnić ją od depresji klinicznej, związanej z zaburzeniami emocjonalnymi na głębszym poziomie psychicznym. Pojawia się zwykle cyklicznie, jesienią lub zimą i ustępuje wiosną lub latem. Depresja sezonowa wywołuje u jednostki, która jej doświadcza poczucie smutku, przygnębienia i beznadziejności, nadmierną senność, wyraźny brak energii, lęk, drażliwość, kłopoty z koncentracją, wahania nastroju, brak motywacji do działania, utratę zainteresowań, zobojętnienie, osłabienie popędu seksualnego a u kobiet nasilenie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Jak w przypadki każdej depresji konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Paulina Jóźwiak
Tak dla Zdrowia
Źródła:
http://www.depresja.org
http://www.depresja.net.pl
http://www.depresja.za.pl