Zosia ma 4 lata, najchętniej lubi bawić się sama, nie lubi, gdy ktoś bawi się jej zabawkami lub siada na jej ulubionym żółtym taboreciku w przedszkolu. Zosia jest jedynaczką, nie ma rodzeństwa, ale czy to z góry oznacza, że w przyszłości będzie miała problemy w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi, będzie skupiona wyłącznie na sobie i swoich potrzebach? Takie przekonanie panuje w społeczeństwie od lat, jednak ile jest w tym prawdy?

Zjawiskiem jakim jest syndrom jedynaka po raz pierwszy zajęto się  120 lat temu. W Ameryce stworzony został portret jedynaka. W czasie jego tworzenia okazało się, że jedno dziecko w rodzinie to zjawisko spotkane najczęściej wśród osób z wyższym statusem majątkowym i wyższym wykształceniem. Takie środowisko dla dziecka poskutkowało przekonaniem, że jedynak to osoba roszczeniowa, samotna, nieprzystosowana społecznie. Przekonanie to istnieje do dziś. Często słyszy się, że jedynacy są snobistyczni, skupieni wyłącznie na własnych potrzebach i zachciankach, nie lubią pomagać innym, dzielić się swoimi rzeczami.

Najnowsze badania zaprzeczają jednak całkowicie tym przeprowadzonym ponad wiek temu. Dowiedziono bowiem, że jedynacy mają tłumy przyjaciół i  nie czują się samotni. Są zdecydowanie bardziej szczęśliwi od osób, które mają rodzeństwo. Wynika to z faktu, że rodzice poświęcają więcej czasu i uwagi jedynemu dziecku, a nie jak w przypadku rodzin wielodzietnych, dzielenia uwagi na każde z osobna.

Życie jedynaka to jednak nie tylko sama sielanka i dostatnie życie. Sytuacja, w której rodzice i rodzina skupia całą uwagę  na jedynym dziecku może być dla niego bardzo trudna i ciężka do udźwignięcia. Jedynak często spotyka ze strony najbliższych wygórowane wymagania względem jego osoby. Jeśli dziecko narażone jest na taki rodzaj stresu, w przyszłości może mieć trudności z nawiązywaniem bliskich związków. W ich zachowaniu może dominować postawa  roszczeniowa, a odporność psychiczna na porażki jest bardzo niska. U dzieci z takich rodzin widoczna jest bardzo silna motywacja do osiągnięcia sukcesu oraz pracowitość. Przyczynia się to  osiągania licznych sukcesów zawodowych i rozwoju kariery. Istnieje bardzo prosta zasada by ustrzec dziecko przed stresem i negatywnymi emocjami. Rodzina musi pamiętać by nie stawiać dziecku zbyt dużych wymagań.

To jakimi ludźmi w dorosłym życiu będą jedynacy, nie zależy od liczby posiadanego rodzeństwa, a przede wszystkim od tego jak zostaną one wychowane przez swoich rodziców. Nie ma podstaw do przejmowania się stereotypami, które są krzywdzące dla jedynaków. Dziś już wiemy, że jedynacy to zadowoleni z życia, odnoszący sukcesy, otoczeni przyjaciółmi ludzie.

Anna Lelokas

Pedagog logopeda