Anafilaksja - termin dla wielu osób zupełnie nowy, a dotyczyć może każdego z nas. Pragnąc zwiększyć poziom świadomości społeczeństwa na temat wstrząsu anafilaktycznego oraz chcąc wywołać dyskusję społeczną wokół problematyki anafilaksji, Polfa Warszawa Grupa Polpharma wspólnie z gronem ekspertów rozpoczyna kampanię edukacyjną „Przygotuj się na wstrząs!”.

„Przygotuj się na wstrząs!” to ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny, objęty patronatem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, dotyczący problemu anafilaksji. Celem Programu jest edukacja społeczeństwa, pacjentów i ich rodzin na temat przyczyn anafilaksji, konsekwencji oraz zasad postępowania w sytuacji wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Kampania ma pomóc w szybkim i trafnym rozpoznawaniu objawów, w poprawnym określaniu czynników wywołujących anafilaksję oraz w prawidłowym udzieleniu pomocy osobie zagrożonej wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego.

Na czym polega to zagrożenie i dlaczego edukacja na ten temat jest tak ważna, wyjaśnią poniższe definicje.

Anafilaksja to ciężka, zagrażająca życiu, systemowa lub uogólniona, natychmiastowa reakcja nadwrażliwości. Nadwrażliwość natomiast określana jest jako obiektywnie występujące, powtarzalne objawy wywołane przez ekspozycję na bodziec o sile (dawce) dobrze tolerowanej przez osoby zdrowe. Inaczej mówiąc, to uogólniona reakcja organizmu na alergen lub inne czynniki (np. wysiłek fizyczny). Charakteryzuje ją nagły początek objawów z upośledzeniem funkcji dróg oddechowych i/lub układu krążenia, połączonych zwykle ze zmianami skórnymi. Do wystąpienia objawów anafilaksji dochodzi w ciągu kilku minut do kilku godzin po kontakcie z czynnikiem wywołującym.

Wstrząs anafilaktyczny jest najcięższą uogólnioną postacią anafilaksji. To zespół ciężkich zaburzeń ze strony układu krążenia ze znacznym obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi oraz ostrym niedotlenieniem narządów. Im gwałtowniejsza i szybsza jest reakcja organizmu, tym większe zagrożenie dla zdrowia i życia. Dodatkowe utrudnienie w przypadku anafilaksji stanowi fakt, że często nie da się przewidzieć jej wystąpienia[1]. Najczęstszymi przyczynami anafilaksji są leki, żywność oraz użądlenia przez owady błonkoskrzydłe.

Ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny „Przygotuj się na wstrząs!” obejmuje szeroko zakrojone działania informacyjne skierowane do całego społeczeństwa, zwłaszcza osób ze stale rosnącej grupy ryzyka - alergików. Badania pokazują bowiem, że już 40% Polaków cierpi na różnego rodzaju alergie[2]. O tym, na ile temat jest istotny, kampania ma uświadomić szeroką rzeszę społeczeństwa. Anafilaksja może dotyczyć każdego z nas. Inicjatywy skierowane będą m.in. do mediów, ekspertów z dziedziny alergologii, czy blogerów.

Ambasadorka kampanii, Matylda Kirstein, córka aktorki Ewy Sałackiej, która zmarła w wyniku wstrząsu anafilaktycznego, uważa, że: „za sukces kampanii będziemy mogli uznać sytuację, kiedy podniesie się świadomość społeczna na temat anafilaksji, a co za tym idzie nauczymy jak najwięcej osób, na czym polega odpowiednie udzielenie pomocy osobie we wstrząsie anafilaktycznym”.

Głównymi ekspertami zagadnienia, którego dotyczy program, są profesor Jerzy Kruszewski z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, Konsultant Krajowy w dziedzinie alergologii oraz profesor Bolesław Samoliński z Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Krajowy Konsultant w dziedzinie zdrowia publicznego.

[1] Farmacja Praktyczna. Samoliński, B. (2013). Reakcja anafilaktyczna. Kiedy adrenalina ratuje życie.

[2] http://www.odetchnijspokojnie.pl/206-alergicy-w-polsce

Wytyczne postępowania w przypadku wstrząsu anafilaktycznego: