Już po raz piąty w Polsce obchodzony jest Światowy Tydzień Kontynencji, którego celem jest zwrócenie uwagi na problem nadreaktywności pęcherza moczowego (OAB). To także okazja to świętowania 20-lecia neuromodulacji nerwów krzyżowych – terapii, która przyniosła ulgę kobietom na całym świecie i pozwoliła im zapomnieć o problemie OAB. Polki niestety wciąż nie mają dostępu do tej metody leczenia. 26. czerwca, w Szpitalu Uniwersyteckim w Bydgoszczy, odbył się pokazowy zabieg wszczepienia neuromodulatora.

Światowy Tydzień Kontynencji (od łac. contineo, trzymać razem, zwierać) obchodzony jest w Polsce dzięki zaangażowaniu Stowarzyszenia UroConti, którego głównym celem jest edukacja społeczna w obszarze nadreaktywności pęcherza moczowego (OAB), w tym nietrzymania moczu (NTN), a także pomoc pacjentom zmagającym się z tą chorobą. Jak wyjaśnia Prezes Stowarzyszenia UroConti, Anna Sarbak, „Zaburzenia dolnych dróg moczowych są nie tylko zaburzeniem medycznym, mogą być również przyczyną problemów psychicznych: izolacji, wycofania się z życia społecznego, przygnębienia, a w skrajnych przypadkach również depresji. Dlatego tak ważne jest, aby szybko wdrożyć właściwe leczenie. Światowy Tydzień Kontynencji pokazuje, jak rozbieżne są możliwości terapeutyczne w różnych krajach - podczas gdy na świecie świętuje się 20-lecie neuromodulacji nerwów krzyżowych, w Polsce czekamy na zabieg pokazowy”.

Leczenie OAB

W Polsce terapia zaburzeń urologicznych opiera się głównie na leczeniu zachowawczym i farmakologicznym, a po ich niepowodzeniu – na operacji chirurgicznej. Prof. dr hab. n. med. Zbigniew Wolski, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego mówi: „Neuromodulacja nerwów krzyżowych pomaga odzyskać kontrolę nad pęcherzem moczowym i jelitem grubym. Zdecydowanie ta metoda powinna poprzedzać rozległe zabiegi chirurgiczne, które są nieodwracalne. Niestety, mimo efektywności kosztowej neuromodulacji krzyżowej, terapia InterStim nie jest w Polsce refundowana”.

„Stosowanie neuromodulacji krzyżowej daje spektakularne efekty – dolegliwości są definitywnie niwelowane. Pacjenci z OAB leczeni za pomocą InterStim obserwują całkowite ustąpienie nietrzymania moczu, bądź znaczną redukcję epizodów wycieku moczu i liczby wyjść do toalety. U pacjentek z założonym cewnikiem, ze względu na niemożność samodzielnego oddawania moczu, nastąpiła poprawa w 70% przypadków – po wszczepieniu neuromodulatora kobiety mogły zrezygnować z cewnika i zaczęły samodzielnie oddawać mocz. U pacjentek z śródmiąższowym zapaleniem pęcherza, neuromodulacja usuwa lub zmniejsza ból w 72% przypadków” – dodaje prof. dr hab. n. med. Jerzy B. Gajewski, profesor urologii i farmakologii Uniwersytetu Dalhousie w Halifax.

Neuromodulacja krzyżowa

Neuromodulacja krzyżowa (system InterStim) wykorzystywana jest na świecie od dwudziestu lat w leczeniu zaburzeń funkcjonowania dolnych dróg moczowych. Polega na umiejscowieniu w otworze kości krzyżowej niewielkiej elektrody, połączonej z wszczepionym pod skórę pośladka niewielkim stymulatorem, który pobudza nerwy krzyżowe za pomocą łagodnych impulsów elektrycznych i tym samym reguluje aktywność pęcherza, zwieracza lub dna miednicy. InterStim składa się z trzech elementów: neurostymulatora, elektrody oraz zewnętrznego programatora, pozwalającego regulować natężenie stymulacji, a także włączać i wyłączać urządzenie. Programator pozwala też na zindywidualizowanie terapii poprzez jej dostosowanie do potrzeb pacjenta, co zapewnia uzyskanie optymalnych wyników leczenia.

Minimalnie inwazyjny zabieg wszczepienia systemu neuromodulacji krzyżowej można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.

Procedura wszczepienia urządzenia jest dwueta­powa. Pierwsza faza, zwana „testową” pozwala ocenić skuteczność i tolerancję metody przez pacjenta. W tym celu lekarz wprowadza elektrodę w pobliżu nerwów krzyżowych, którą podłącza się do stymulatora zewnętrznego, noszonego na pasku. Dopiero po pozytywnej odpowiedzi na terapię przechodzi się do drugiej fazy – czyli podskórnego wszczepienia neurostymulatora. Ta dwustopniowa procedura pozwala zastosować metodę InterStim wyłącznie u pacjentów, u których zaobserwowano istotną poprawę kliniczną.

W ramach Światowego Tygodnia Kontynencji, 26 czerwca, prof. dr hab. n. med. Zbigniew Wolski przeprowadzi drugi etap zabiegu[i] -  wszczepienie neuromodulatora nerwów krzyżowych u dwóch pacjentek. „Pacjentki pomyślnie przeszły etap testowy – ocenia prof. Wolski – od razu odczuły poprawę czynności fizjologicznych. To wielka ulga, po wielu latach cierpienia”.

Oprócz zabiegu, w trakcie Światowego Tygodnia Kontynencji będzie można wziąć udział w ćwiczeniach stymulujących mięśnie Kegla (mięśnie dna macicy), wykładach i spotkaniach. Każdy zainteresowany będzie mógł wziąć udział w bezpłatnych konsultacjach urologicznych. Uczestnicy otrzymają darmowe próbki środków absorpcyjnych i kosmetyków. Anna Sarbak dodaje, „To świetna okazja by jak najwięcej Polaków mogło się dowiedzieć na temat profilaktyki, diagnostyki i leczenia zaburzeń dolnych dróg moczowych”.

Więcej informacji o programie Światowego Tygodnia Kontynencji dostępnych jest na stronie www.uroconti.pl

[i] Zabieg jest możliwy dzięki wsparciu firmy Medtronic, która nieodpłatnie przekazała stymulatory i wspiera działania służące poprawie jakości życia pacjentów.