Komisja Europejska zatwierdziła pierwszą skojarzoną terapię w leczeniu zaawansowanej postaci czerniaka skóry - kombinacja dabrafenibu i trametynibu daje pacjentom w Europie szansę na wydłużenie czasu przeżycia nawet średnio o 25 miesięcy.

Komisja Europejska zatwierdziła terapię skojarzoną lekami dabrafenib i trametynib firmy Novartis w leczeniu dorosłych pacjentów z nieoperacyjnym lub rozsianym (zaawansowanym) czerniakiem skóry z mutacją BRAF (V600). Jest to pierwsza ukierunkowana molekularnie terapia skojarzona zatwierdzona w Unii Europejskiej (UE).

W dwóch badaniach fazy III, skutkowała ona uzyskaniem znaczących korzyści w zakresie całkowitego przeżycia w porównaniu ze standardem leczenia jednym inhibitorem BRAF (tzw. monoterapia)^2,3. Dabrafenib i trametynib w skojarzeniu to nowa opcja terapeutyczna do stosowania w pierwszej linii leczenia pacjentów z czerniakiem z mutacją BRAF V600.

Zaawansowany czerniak to najbardziej złośliwy i zagrażający życiu typ raka skóry⁴.

W przypadku zaawansowanego czerniaka jedynie około 20 proc. pacjentów (czyli 1 na 5 chorych od momentu rozpoznania czerniaka w późnym stadium¹) przeżywa okres 5 lat. W przypadku każdego pacjenta z zaawansowaną formą tego nowotworu kluczowe dla dalszych prognoz i decyzji terapeutycznych¹ jest przeprowadzenie badań molekularnych prowadzących do oznaczenia mutacji BRAF^1,6. Każdego roku na całym świecie notuje się około 200 tys. nowych przypadków czerniaka⁵, przy czym u około połowy z nich obserwuje się występowanie właśnie tej mutacji ^1,6.

Rejestracja leczenia skojarzonego za pomocą inhibitora BRAF i MEK jest ważnym krokiem w opcjach leczenia zaawansowanego czerniaka. Najnowsze wyniki badań wykazały, że u chorych na przerzutowe czerniaki z obecnością mutacji BRAF zastosowanie kombinacji dabrafenibem z trametynibem przynosi lepsze efekty niż monoterapia inhibitorem BRAF bez zwiększenia toksyczności. Mediana przeżyć przy zastosowaniu kombinacji tych leków wydłużyła się do ok. 25 miesięcy (czyli około 2 lat), a jeszcze trzy lata temu wynosiła 6 miesięcy. Efektywność nowych terapii dramatycznie zmienia perspektywy leczenia zaawansowanego czerniaka. Konieczne jest więc oznaczenie statusu mutacji BRAF w każdym przypadku przerzutowego czerniaka (stopnie IIIC-IV) i zapewnienie polskim chorym dostępności kombinacji inhibitora BRAF

i MEK w sytuacji stwierdzenia przerzutowego czerniaka z obecnością mutacji BRAF - podkreśla prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Badanie III fazy COMBI-d to porównanie terapii dabrafenibem z terapią skojarzoną, dabrafenibu z trametynibem. Wyniki dowiodły uzyskania statystycznie istotnego wydłużenia całkowitego czasu przeżycia (OS) - odpowiednio mediana wynosi 18,7miesiąca w przypadku monoterapii, w porównaniu do 25,1 miesiąca w przypadku terapii skojarzonej. Dodatkowo odnotowano odsetek całkowitego czasu przeżycia (OS) na poziomie 74 proc. w 1. roku oraz 51 proc. w 2. roku. W przypadku monoterapii dabrafenibem był to odsetek 68 proc. w 1. roku i 42 proc. w 2. roku.

Wyniki dotyczące bezpieczeństwa były zbieżne z dotychczas obserwowanym profilem bezpieczeństwa terapii skojarzonej; nie zgłaszano żadnych nowych zdarzeń niepożądanych. Wśród najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych w grupie pacjentów leczonych terapią skojarzoną (≥20 proc.) znalazły się - gorączka, zmęczenie, nudności, ból głowy, dreszcze, biegunka, wysypka, ból stawów, nadciśnienie, wymioty, kaszel oraz obrzęk obwodowy².

Drugim badaniem porównującym działanie terapii skojarzonej z monoterapią wemurafenibem, którego pierwszorzędowym punktem kontrolnym była mediana całkowitego czasu przeżycia (OS) jest COMBI-v.

Decyzją Komisji Europejskiej terapia skojarzona dabrafenibem i trametynibem została zatwierdzona we wszystkich 28 krajach UE oraz na Islandii, w Norwegii oraz w Liechtensteinie, a także w USA, Australii, Chile i Kanadzie.

Autor: Joanna Przyjałkowska

Piśmiennictwo

1. Melanoma Skin Cancer. American Cancer Society. Available at: http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003120-pdf.pdf. Accessed August 26, 2015.
2. Long GV, Stroyakovskiy D, Gogas H, et al. Dabrafenib and trametinib versus dabrafenib and placebo for Val600 BRAF-mutant melanoma: a multicentre, double-blind, phase 3 randomised controlled trial [published online May 30, 2015]. Lancet. 2015.
3. Robert C, Karaszewska B, Schachter J, et al. Improved overall survival in melanoma with combined dabrafenib and trametinib. N Engl J Med. 2015;372(1):30-39.
4. A Snapshot of Melanoma. National Cancer Institute. Available at: http://www.cancer.gov/research/progress/snapshots/melanoma. Accessed August 26, 2015.
5. GLOBOCAN 2012: estimated cancer incidence, mortality and prevalence worldwide in 2012. International Agency for Research on Cancer. Available at: http://globocan.iarc.fr/. Accessed August 26, 2015.
6. Klein O, Clements A, Menzies AM, et al. BRAF inhibitor activity in V600R metastatic melanoma. Eur J Cancer. 2013; 49(5):1073-1079.