Zbliża się koniec wakacji. Powrót do szkoły zwykle bywa ciężki. I to dosłownie. Badania Fundacji Rosa pokazały, że waga co drugiego tornistra przekracza dopuszczalną normę. Problem dotyczy zwłaszcza najmłodszych żaków. Skoliozy, kifozy, problemy z kolanami oraz stopami są na porządku dziennym. Według danych Instytutu Matki i Dziecka aż 90% dzieci rozpoczynających naukę na poziomie podstawowym ma wady postawy. Niestety. Dźwiganie zbyt ciężkiego szkolnego tornistra może ten problem jedynie nasilać.

Mniej niż 10%

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca noszenie plecaka nie przekraczającego 10% wagi ciała. Przykładowo, dziecko ważące 25 kilogramów nie powinno dźwigać ciężaru powyżej dwóch i pół kilogramów. Jak jest w praktyce? Według badań przeprowadzonych przez Fundację Rosa, tornister ucznia objętego edukacją wczesnoszkolną może ważyć nawet siedem kilogramów. Ma to swoje poważne konsekwencje zdrowotne.

- Dzieci w wieku wczesnoszkolnym są najbardziej narażone na problemy z kręgosłupem, kolanami czy stopami. To okres, przyśpieszonego wzrostu ciała. Trwa on zwykle od szóstego do dziewiątego roku życia i wynosi nawet do sześciu centymetrów rocznie. Obowiązki szkolne często nie sprzyjają poprawnej postawie. Wielogodzinne siedzenie przy ławce, niedostateczna ilość aktywności fizycznej, źle dobrane obuwie, i w końcu zbyt ciężki i źle noszony tornister to czynniki, które mogą negatywnie wpływać na sylwetkę. Waga plecaka ma tutaj zasadnicze znaczenie. Delikatny kościec oraz słabe mięśnie są szczególnie narażone na dźwiganie. Stawy dzieci poprzez rozciągliwość aparatu wiązadłowego charakteryzują się dużą ruchomością. Przy codziennym noszeniu zbyt ciężkiego tornistra istnieje ryzyko przeciążeń układu ruchu, co może doprowadzić do zniekształceń i bocznych skrzywień kręgosłupa. Niestety problemy z kręgosłupem to jedne z najczęstszych wad postawy wśród uczniów. Warto również dodać, że pełne ukształtowanie lordozy szyjnej następuje w wieku siedmiu lat, natomiast lordozy lędźwiowej w wieku dwunastu lat. Dlatego tak ważne jest kształtowanie dobrych postaw i nawyków w wieku szkolnym - komentuje Kamila Sekula, fizjoterapeuta Columna Medica.

Odchudzanie plecaka

Trudno zrezygnować z noszenia podstawowych pomocy naukowych. Warto jest jednak zwrócić uwagę na inne elementy, które w znaczący sposób obciążają plecy uczniów. Według badań Fundacji Rosa, już sam pusty tornister może ważyć prawie dwa kilogramy. Z kolei jego zawartość to nawet aż 77% zbędnych przedmiotów. Okazuje się, że dzieci bardzo często dźwigają do szkoły niepotrzebne książki, akcesoria czy też zabawki. Rolą rodziców jest kontrola zawartości szkolnego plecaka oraz wyeliminowanie zbędnych rzeczy. Warto jest kupować zeszyty w miękkich okładkach oraz ograniczyć liczbę przyborów szkolnych. Jakiego rodzaju tornister najlepiej wybierać?

- Tornister przyjazny plecom ucznia powinien być lekki i szeroki, a jego ramiona miękkie i odpowiednio wyregulowane. Dobrze, gdy tylna ściana jest usztywniana oraz posiada specjalne wybrzuszenie, które podpiera odcinek lędźwiowy. Dobry plecak powinien sięgać wysokości ramion. Ważne jest również jego odpowiednie zapakowanie. Starajmy się aby ciężar odpowiednio rozkładał się na całej powierzchni - dodaje Kamila Sekula, Columna Medica.

Klucz do zdrowia

Coraz więcej placówek edukacyjnych oferuje swoim uczniom osobiste szafki zamykane na kluczyk. Przestają być one przywilejem rodem z amerykańskich szkół średnich, a możliwość zostawienia książek oraz pomocy naukowych to duża ulga dla pleców naszych dzieci.

- To coraz popularniejsze rozwiązanie w Polsce. W szkole dzieci spędzają dużą część dnia, a odpowiednie wyposażenie oraz zaprojektowanie przestrzeni może być kluczowe dla zdrowia najmłodszych. Aby zminimalizować ryzyko pojawienia się wad postawy należy zwrócić szczególną uwagę na dostosowanie wysokości stolików oraz krzesełek przeznaczonych do pracy. Aktualne normy prawne zakładają osiem rozmiarów mebli, które powinny być indywidualnie dostosowane do wzrostu ucznia. Istotne może być również kontrolowanie prawidłowej postawy przez nauczycieli oraz zadbanie o regularne i aktywne przerwy podczas zajęć szkolnych – mówi ekspert Columna Medica.

Warto jest zadbać o profilaktykę wad postawy ciała już w wieku szkolnym. Zmiany zwyrodnieniowe oraz poważne problemy z kręgosłupem są wynikiem złych nawyków, utrwalanych od najmłodszych lat.