Osteoporoza została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę cywilizacyjną. W Polsce problem ten dotyczy blisko 2 mln pacjentów po 50 roku życia, z pośród których aż 168 000 doświadczyło złamania osteoporotycznego w ciągu roku. Jednocześnie, aż 92% kobiet po 40 roku życia, które ta choroba dotyka najczęściej, ignoruje problem i twierdzi, że osteoporoza ich nie dotyczy, mimo tego, że nigdy wcześniej nie badały się w tym kierunku. Światowy Dzień Osteoporozy to dobra okazja, aby przypomnieć jak rozpoznać objawy i na co zwrócić szczególną uwagę w konfrontacji z tą chorobą.

Kto jest zagrożony?

Osteoporoza to choroba szkieletu charakteryzująca się zwiększonym ryzykiem złamań kości w następstwie zmniejszenia jej odporności mechanicznej. Najczęstsze są złamania kręgów, nadgarstka oraz kości udowej. Rozwojowi osteoporozy sprzyja wiele czynników ryzyka, z których najważniejsze, wyłonione przez Światową Organizację Zdrowia na podstawie wyników badań populacyjnych to m.in. wiek, wątła budowa i niska masa ciała, osteoporoza zdiagnozowana u matki, uprzednio przebyte złamanie po niskim urazie po 40 roku życia, niska masa kostna, menopauza lub długotrwały brak miesiączki, długotrwała terapia kortykosteroidami, czynniki środowiskowe (niska podaż wapnia, niedobory witaminy D, nieruchliwy tryb życia, palenie tytoniu, alkoholizm, nadmierne spożywanie kawy, niedożywienie), zaburzenia widzenia i równowagi ze skłonnością do częstych upadków i choroby, które predysponują do rozwoju osteoporozy wtórnej.

Cichy złodziej kości to także problem społeczny

Osteoporoza to choroba wyniszczająca i postępująca, która wśród przyczyn zgonów zajmuje trzecie miejsce, po chorobach układu krążenia i nowotworach. Ponad połowa pacjentów, którzy przeżyją złamanie osteoporotyczne doświadcza pogorszenia jakości życia, a jedna trzecia z nich nigdy nie powraca do pełnej samodzielności i musi pozostawać pod opieką, co podnosi koszty leczenia. Pacjenci cierpią zarówno fizycznie z powodu bólu, jak i psychicznie, ze względu na ograniczenie ruchowe.

Profilaktyka - szansa na zdrowe kości

Wiele kobiet, pomimo realnego zagrożenia osteoporozą, ignoruje problem. 80% kobiet w wieku 40+ nigdy nie badało kości. Osteoporoza jest postrzegana przez kobiety jako choroba groźna dla ich mam czy babć, ale nie dla nich samych. Świadomość społeczna problemu jest niska i powoduje, że profilaktyka, np. w postaci odpowiedniego uzupełniania niedoborów wapnia jest na niskim poziomie - tylko 25% kobiet w wieku 40+ przyjmuje preparaty z wapniem. Tymczasem aż 3/4 dorosłych Polaków ma niedobory wapnia, a 77% kobiet po 50 roku życia ma osteopenię lub osteoporozę. Szacunki mówią także o tym, że około 40% kobiet i 13-22% mężczyzn 50-letnich, dozna co najmniej jednego złamania osteoporotycznego do końca życia.

Chcąc zmniejszyć ryzyko wystąpienia osteoporozy warto postawić na działania zapobiegawcze. Podstawą profilaktyki
i niezbędnym elementem leczenia powinno być uzupełnianie niedoborów wapnia, przy właściwej podaży
witaminy D. Ważne jest także zachowanie aktywności fizycznej oraz zapobieganie upadkom. Za działanie profilaktyczne można uznać także identyfikację czynników ryzyka oraz wczesne (przed złamaniem) rozpoznanie problemu i wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego. Pomocne w diagnozie może być badanie densytometryczne, mierzące gęstość kości.