Dorosły człowiek miewa problemy z wyrażaniem swoich uczuć. Dziecko jest w dużo trudniejszej sytuacji, gdyż niektóre uczucia są dla niego obce – nie wie czym są, jak się nazywają i jak je okazać. Niedojrzałość emocjonalna brzmi złowrogo, jednak zazwyczaj jest to określenie naturalnych, spontanicznych reakcji dziecka. Śmiech, płacz, milczenie – dzieci przeżywają swoje emocje tu i teraz. Zanim pokażemy dziecku, jak dać im ujście, musimy sami nauczyć się je odbierać.

Zdarza się, że rodzic w obliczu histerii potomka czuje się niepewnie. Bywa, iż zachowanie dziecka odbiera jako własną porażkę: tego, który daje niewłaściwy przykład, tego, który nie zapewnił poczucia bezpieczeństwa, czy tego, który po prostu „niewłaściwie je wychował”. Czasem odzywają się nasze własne lęki z dzieciństwa. Zdarza się, że smutek czy gniew dziecka jest tak głośny, że marzymy, aby uciec z pola rażenia albo móc wyłączyć dźwięk… Jako rodzic mamy prawo stracić cierpliwość, ale nie wolno nam stracić czujności. Wyrażanie emocji u dziecka jest silnie powiązane z poczuciem własnego „ja”, postrzeganiem siebie jako odrębnej istoty. W ten sposób mówi ono otoczeniu, że istnieje i czuje. A doznań w świecie dziecka jest niemniej niż w naszym, dorosłym. Z tą różnicą, że maluch nie zawsze potrafi je nazwać, a tym bardziej znaleźć ich przyczynę. Krzyk, drżenie czy płacz pozwalają mu zmierzyć się na swój sposób z gniewem,  niepewnością czy strachem.

Gdy opiekun nie słucha, nie okazuje zainteresowania dziecięcym zmartwieniem lub je bagatelizuje – dziecko może zwątpić w wagę swoich emocji, mieć poczucie, że to co czuje jest niewłaściwe. Ograniczając dziecku wolność bycia sobą, nie wsłuchując się w jego obawy i lęki, nie pomagając mu nazwać jego uczuć ryzykujemy, że w przyszłości nie będzie potrafiło określić swojej tożsamości: poczucie własnej wartości będzie uzależnione od rodziców, nauczycieli, innych osób z otoczenia. Jego zachowanie będzie takie, jakiego się od niego oczekuje, może wręcz przywdziać maskę i choćby była to maska dziecka grzecznego jak aniołek, nie będzie to jego prawdziwa twarz. W dalszym rozwoju może mieć problemy z dokonywaniem wyboru, chęcią wyróżnienia się, okazania swoich preferencji, nie będzie chciało pokazać swojego prawdziwego „ja”.

Jak zatem mądrze przyjąć wszystko to, co dziecko próbuje nam, czasem dość gwałtownie, przekazać? Wysłuchanie z szacunkiem nie jest równoznaczne z ustąpieniem każdej prośbie. Obecność frustracji jest całkowicie normalna, a my nie jesteśmy w stanie oszczędzić dziecku wszystkich przykrości. Niemniej jednak w obliczu strachu, żalu czy złości, możemy okazać empatię i umiejętnie stawiając pytania pomóc w zwerbalizowaniu tego, co dzieje się w sercu i głowie dziecka. Jeśli dziecko jest zbyt małe, by opisać słowami swoje odczucia, rozwiązaniem może być rysunek. Ważne by nie mówić do dziecka „z wysokości”, lepiej zniżyć się, by móc spojrzeć w jego oczy, przytulić i okazać zrozumienie. Zapewnić, że ma prawo odczuwać gniew, ból i każdą inną emocję. Natomiast porównywanie go do innych dzieci, bagatelizowanie lęków czy wyśmiewanie jego reakcji może wzbudzić jego wstyd i zachwiać pewnością siebie.

Niektórzy rodzice, często błędnie, boją się okazać dziecku własne emocje. Ośmielenie się i pokazanie naszej wrażliwości umocni dziecko w przekonaniu, że i ono ma prawo mieć swoje uczucia. Warto mówić o swoich potrzebach, pragnieniach i ograniczeniach bez względu na wiek. Wysłuchane dziecko będzie umiało słuchać, a kochane kochać.