Otyłość jest trzecim, po nadciśnieniu tętniczym i paleniu tytoniu, czynnikiem ryzyka chorób przewlekłych. Zmaga się z nią co drugi dorosły Polak i co piąte dziecko. Eksperci podkreślają, że błędne jest przekonanie, że ze zbędnymi kilogramami możemy poradzić sobie sami. Nadwaga i otyłość to poważny problem zdrowotny, którego leczenie wymaga kompleksowego podejścia, zbadania przyczyn choroby oraz indywidualnej terapii pod kontrolą specjalisty.

Za problemy z nadwagą obwinia się często nieregularny tryb życia, złe nawyki żywieniowe czy brak aktywności fizycznej. Wpływ ma również stres, problemy emocjonalne i psychiczne. Jednak eksperci przypominają, że podłoże może być bardziej złożone. Istotne są uwarunkowania genetyczne (dotyczą aż 70% osób z nadwagą czy otyłością), skutki uboczne zażywanych leków a nawet objaw współtowarzyszący różnym chorobom przewlekłym tj. zaburzenia hormonalne (np. Zespół Cushinga). Właściwa diagnoza ma więc kluczowe znaczenie, bez odkrycia pierwotnej przyczyny, odchudzanie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Prof. nadzw. UJK dr hab. n. med. Maciej Kielar, specjalista chirurg, Dyrektor Kliniki Chirurgii Szpitala Medicover wyjaśnia, że w leczeniu nadwagi ważne jest kompleksowe podejście do pacjenta, które uwzględnia pełne badania diagnostyczne: Musimy pamiętać –mówi - że nadmierne kilogramy to bardzo częsty powód występowania wielu innych zaburzeń – cukrzycy, nadciśnienia, kłopotów z sercem, które również bierzemy pod uwagę lecząc osobę z nadwagą .

Interdyscyplinarna terapia

Nie w każdym przypadku problem nadprogramowych kilogramów jesteśmy w stanie rozwiązać sami. Aby terapia przyniosła zamierzone skutki powinna być kilkuetapowa i przebiegać pod kontrolą interdyscyplinarnego zespołu specjalistów: dietetyka, psychologa, fizjoterapeuty, internisty, gastroenterologa, a w razie potrzeby, chirurga. Na podstawie diagnostyki, wywiadu z pacjentem i wspólnych konsultacji, zespół specjalistów dostosowuje metodę na pozbycie się zbędnych kilogramów do indywidualnych potrzeb pacjenta i udziela mu wsparcia na każdym etapie leczenia.

Jest wiele sposobów walki z otyłością. Właściwy sposób leczenia wymaga uwzględnienia podłoża choroby, stopnia jej zaawansowania, zgodnie z wskaźnikiem BMI i oceny ryzyka chorób towarzyszących. Inna pomoc jest potrzebna osobie z niewielką nadwagą, dla której ważna będzie zmiana trybu życia, właściwa dieta, sport czy wsparcie psychologa. W przypadku, gdy chory ma do „zrzucenia” kilkanaście kilogramów, potrzebny jest inny rodzaj wsparcia.

Gdy dieta to za mało

Zdarza się, że zbędne kilogramy są dużym obciążeniem dla organizmu. W takich sytuacjach można uciec się do małoinwazyjnych metod leczenia chirurgicznego. „Balon Orbera” jest jedną z nich – to zalecany przez specjalistów program leczenia otyłości.

– Jest to metoda przeznaczona dla osób, których BMI przekracza 28 – I / II stopień nadwagi. Polega ona na małoinwazyjnym zabiegu założenia balonu Orbera – miękkiego balonu, umieszczanego w żołądku, który wypełniony solą fizjologiczną, zmniejsza pojemność żołądka, powodując ograniczenie objętości przyjmowanych pokarmów oraz uczucie sytości po zjedzeniu dużo mniejszego posiłku niż dotychczas – wyjaśnia prof. nadzw. UJK dr hab. n. med. Maciej Kielar. – Cały zabieg wykonywany jest w krótkim znieczuleniu dożylnym, dodatkowo pacjent znajduje się pod stałą opieką lekarza, cyklicznymi konsultacjami u dietetyka i psychologa. Po upływie 6 miesięcy balon jest usuwany w trakcie krótkiego zabiegu, a efektem leczenia jest utrata ok 15-20 kg – dodaje.

Ta metoda wymaga stałej opieki dietetyka i psychologa. Chory musi wypracować nowy sposób odżywiania, który będzie dla niego akceptowalny również po usunięciu balona, nauczyć się rozpoznawać mechanizmy zaburzeń emocjonalnych mogących zwiększyć ryzyko nawrotów niewłaściwej diety. Skuteczność tej metody widać w efektach, które utrzymują się przez dłuższy czas: efekt jo –jo występuje w około 40% przypadków. Gdy mowa o diecie, problem ten może dotknąć aż 90% chorych.

U osób z umiarkowaną otyłością ta metoda może okazać się samodzielną terapią. Dla pacjentów z otyłością olbrzymią może być wstępem do leczenia operacyjnego (utrata 10-20- kg u chorego o wadze przekraczającej 160kg, zmniejsza ryzyko podczas operacji bariatrycznej). Gdy w grę wchodzi otyłość olbrzymia, ( BMI >42) chory może być poddany operacji laparoskopowej, pozwalającej na zmianę anatomii i funkcji przewodu pokarmowego bez tradycyjnego otwierania jamy brzusznej. Prowadzi to do szybkiej i trwałej utraty masy ciała. Sleeve resekcja i gastric by-pass, to najczęściej stosowane operacje metaboliczne: pozwalają na ograniczenie objętości pokarmów, zmniejszenie wchłaniania i przyswajania składników odżywczych.

Według specjalistów najistotniejsze w walce z nadwaga jest zaadoptowanie się chorego do długoterminowych zaleceń związanych ze zmianą stylu życia. Zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna to warunki, o których spełnienie musi dbać każdy, również osoby po przebytych zabiegach.

Jak podkreślają eksperci kluczem do sukcesu w walce z nadwagą jest jednak zaadoptowanie się pacjenta do długoterminowych zaleceń dotyczących zmian w stylu życia – zdrowego odżywiania, aktywności fizycznej, które zalecane są u każdej osoby, również po przebytych zabiegach.