Tak dla Zdrowia logo

Aktualności

Skutki leczenia radioterapią

 

Bezpośrednim wynikiem działania promieniowania jonizującego mogą być różne zmiany skórne. Inne, możliwe skutki radioterapii to duży stres, obniżenie nastroju, zmęczenie, brak apetytu czy nudności. Jakie są sposoby na zapobieganie tym dolegliwościom?



Popromienne zapalenie skóry.

Niestety radioterapia wywołuje często popromienne zapalenie skóry, które powoduje:

- ból i pieczenie

- złuszczanie naskórka na sucho i mokro

- krwawienia, martwicę skóry czy owrzodzenia.

Dlatego może być przyczyną czasowego odroczenia leczenia, a nawet zgonu.

Pacjenci powinni używać luźnej i przewiewnej odzieży, wykonanej z włókien naturalnych. Na obszar napromieniany nie należy używać kosmetyków, poza specjalistycznymi, najlepiej naturalnymi, które zalecane są do pielęgnacji skóry w trakcie i po radioterapii. Skórę powinniśmy myć jedynie letnią wodą, z nieperfumowanym mydłem, o obojętnym pH. Przeciwwskazane są również gorące kąpiele i opalanie.

Przy dolegliwościach skórnych, wywołanych promieniowaniem jonizującym, personel medyczny poleca krem RadioProtect, który zawiera naturalne wyciągi z roślin leczniczych: z ostropestu plamistego i rdestu japońskiego, a także pantenol, oliwę z oliwek, skwalen i glicerynę. Zawarte w wyciągach roślinnych resweratrol i silybina, to silne antyoksydanty, które zapobiegają powstawaniu wolnych rodników.

Dlatego krem koi i łagodzi podrażnienia skóry, a także zmniejsza uczucie gorąca i pieczenia. Dzięki nawilżeniu i natłuszczeniu, pozostaje ona gładka i elastyczna. Skuteczność preparatu opracowanego przez polskiego farmaceutę, potwierdzono badaniem obserwacyjnym, na grupie 152 Pacjentów Kliniki Radioterapii Centrum Onkologii w Bydgoszczy.

Wyniki badania to:

- 80 osób nie miało zmian skórnych

- 61 osób miało odczyn stopnia I (zarumienienie skóry, blady lub nieznaczny rumień, złuszczenie na sucho, zmniejszona potliwość skóry)

- 11 osób - odczyn stopnia II (słaby lub jasny rumień, „plamkowate” złuszczenie na wilgotno, umiarkowany obrzęk).

Gorszy nastrój.

Większość osób, które chorują na raka, skarży się na zaburzenia nastroju, takie jak:

- lęk, bezradność, przygnębienie

- złość, frustracja.

Mimo, iż radioterapia nie jest bezpośrednią przyczyną tych wahań, to może wpływać na nie pośrednio, gdyż potęguje uczucie zmęczenia, a także powoduje zmiany w równowadze hormonalnej. Chorzy, jak i ich bliscy, wsparcia szukać mogą u psychoonkologów, którzy pomogą złagodzić psychiczne skutki diagnozy, jak i wypracować sposoby radzenia sobie z chorobą.

Zmęczenie.

Powrót do zdrowia, w przypadku leczenia za pomocą radioterapii, wymaga dużej ilości energii. Niestety organizmowi może jej wówczas brakować, z powodu:

- stresu, jaki towarzyszy chorobie nowotworowej

- częstych zabiegów

- oddziaływania promieniowania na zdrowe komórki.

Znaczna część Pacjentów w trakcie terapii normalnie pracuje, prowadzi dom i aktywnie korzysta z wolnego czasu. Jeśli jednak odczuwamy zmęczenie, ograniczyć należy aktywności i poświęcić więcej czasu na odpoczynek.

Gorszy apetyt.

Apetyt u Pacjentów onkologicznych maleje przez:

- stres związany z chorobą

- zmieniający się smak (chorym mogą przestać smakować ich ulubione dotąd potrawy)

- zaburzenia przeżuwania i połykania (rak krtani, jamy ustnej i gardła)

- suchość w ustach (kserostomia), którą powoduje zmniejszona produkcja śliny (naświetlanie obszaru głowy i szyi).

Aby uszkodzone tkanki odbudowały się, niezbędna jest odpowiednia ilość substancji odżywczych, mikro- i makroelementów czy witamin. Posiłki powinny być urozmaicone, a także spożywane, jak najczęściej, za to w małych porcjach. W przypadku utraty wagi udać się należy do dietetyka, który ułoży nam plan żywieniowy.

Nudności.

Mogą pojawić się już po pierwszym naświetlaniu, szczególnie, jeśli dotyczy ono okolic brzucha. W przypadku nudności podczas zabiegu, rozwiązaniem problemu może być:

- zgłaszanie się na czczo

- unikanie produktów słodkich, tłustych i ostrych, na kilka godzin przed naświetlaniem.

Jednak przyczyną nudności może być także strach przed zabiegiem. Dlatego podczas dłuższego oczekiwania w poczekalni, spróbujmy się odprężyć np. czytać książkę czy rozwiązywać krzyżówki. W przypadku, gdy nudności są uciążliwe, lekarz może przepisać leki przeciwwymiotne.

Powyższe wskazówki mogą okazać się pomocne w trudnym czasie, jakim niewątpliwie jest okres leczenia radioterapią. Na efekt leczenia wpłynie stan skóry, poziom nastroju i energii, a także ogólna kondycja psychiczna i fizyczna.

Bardzo pomocnym poradnikiem dla rodzin Pacjentów naświetlanych i ich samych jest książeczka pt. „Opieka pielęgniarska nad Pacjentami leczonymi promieniami jonizującymi - teleterapia”.

Więcej informacji na stronie producenta Aurea Pharma http://www.aureapharma.eu/

Psychodietyk - osoba , która pracuje z klientem nad psychologicznymi barierami na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującej wagi ciała i zdrowego stylu życia poprzez:

wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych

wzmocnienie motywacji

zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań

wzmacnianie poczucia własnej wartości

regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia



Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?

Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.

Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”

Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.

Co zatem zamiast diety odchudzającej?

Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.

Anna Proch psycholog, psychodietetyk


 
Podziel się na Facebooku

Reklama
Partnerzy
optyk21_240_160.jpg
Wyszukaj artykuł