"Tak” dla coachingowego modelu zarządzania, cz.II
" Ludzie, którzy pozytywnie o sobie myślą, osiągają lepsze rezultaty" - Ken Blanchard
W coachingowym modelu zarządzania, podstawową rolą managera - coacha jest jego pozytywne nastawienie na doskonalenie umiejętności członków zespołu. Dzięki temu, możliwe jest podnoszenie kompetencji pracowników, a to z pewnością przełoży się na efektywniejsze wykonywanie zadań, domykanie projektów w zamierzonym terminie oraz wzrost poczucia sprawczości wśród pracowników. Punktem wyjścia do takiej współpracy jest zaufanie oraz partnerstwo.
Jak zachować partnerstwo przy jednoczesnej hierarchii między stanowiskami? Manager – coach wie, że rozmowy z pracownikami powinny być prowadzone w taki sposób, by okazały się one korzystne dla pracownika i były skoncentrowane na jego rozwoju zawodowym. Takim rozmowom zawsze towarzyszą narzędzia coachingowe.
Wybrane narzędzia coachingowe z których może skorzystać menedżer:
- zadawanie pytań zwiększających efektywność działań pracownika – to takie pytania, które prowadzą do nowych spostrzeżeń i głębszych refleksji. Powinny być one otwarte i krótkie. Im krótsze pytanie tym większy wpływ może wywrzeć na pracowniku. Dobre pytanie to takie, które ma znamię wyzwania i nie pozwala na zbaczanie z tematu lub usprawiedliwianie się. Pytania pogłębiające świadomość zazwyczaj zaczynają się od „ Co?”, „ Jak?”, „Czego”
Przykład pytania zamkniętego i pytania otwartego
Czy szukałeś już rozwiązania? – pytanie zamknięte, na które pracownik odpowie „Tak” lub „Nie” i nie wykona żadnej analizy czy wglądu, tym samym sytuacja nie ulega zmianie a realizacja celu może w ogóle nie posunąć się do przodu.
Czego już próbowałeś? – pytanie otwarte, które zachęca do dłuższej refleksji i
bardziej wnikliwej odpowiedzi, w wyniku czego rozmowa wchodzi na
jakiś konkretny tor, który być może zaprowadzi do znalezienia rozwiązania
problemu lub odsłoni kolejne elementy, o których wcześniej nasz pracownik
nie miał szansy pomyśleć.
- Zadawanie pytań podtrzymujących – to pytania, które zachęcą pracownika do bardziej szczegółowej analizy swojej pracy, do opowiedzenia swojej historii a menedżera do wysłuchania jej. Świetnie budują relacje ale mogą również posłużyć do wyrażenia uznania dla dokonań pracownika i analizy tego, czego pracownik się nauczył:
„Powiedz więcej o sposobie w jaki ….?”;
„Co było potem?”;
„To duże osiągnięcie. Czego się nauczyłaś podczas realizacji tego zadania?”
- Zadawanie pytań konfrontujących – to pytania, które sprawdzają wykonalność i praktyczność działań, które podjął pracownik, lub wskazują na rozbieżność między tym co on robi a tym co mówi. Konfrontacja ta ma na celu urealnienie działań pracownika i nie może mieć znamion agresji słownej.
„ Jeśli sobie dobrze przypominam, mówiłeś, że zrobisz ten raport do piątku, a tak się nie stało. Co stanęło Ci na przeszkodzie?”
„ Na początku projektu byłaś bardzo zaangażowany, teraz widzę, że nawet nie bierzesz udziału w spotkaniach. Co się wydarzyło?”
- „ Bo razem możemy więcej”- coaching zespołowy - jest procesem wspierania zespołu w kierunku realizowania celów i powinien mieć formę kreatywnego dialogu. W trakcie coachingu zespołowego, wszyscy członkowie mogą w komfortowy sposób przedyskutować aktualne i nowe możliwości, następnie podjąć dobre decyzje. Menedżer-coach pomaga zespołowi przeanalizować działania oraz moderuje decyzje lecz nie on dominuje i nadaje ton, ale raczej towarzyszy i tworzy miejsce dla każdego uczestnika. Najważniejsze by podczas wspólnej pracy menedżer akceptował to co się w zespole pojawia, słuchał i odzwierciedlał nie tylko to co usłyszy, ale i to co ukryte i niedopowiedziane. Nie wszyscy nasi podwładni mają łatwość w wyrażaniu swojego zadnia. Chodzi tu o zauważenie spadku zainteresowania u pracowników, gesty mówiące o wycofaniu się ze wspólnej pracy czy tez o nie zmuszaniu do pracy, jeśli widzimy opór. Menedżer działa więc jak „katalizator zmian”, udrażniając komunikację, moderując działania i wspierając odpowiedzialność członków zespołu w ich decyzjach i działaniach. Coaching jest metodą rozwoju a podczas coachingu grupowego, każdy może się uczyć od siebie i od innych, a wszyscy mogą wypracować więcej niż pojedyncza osoba. Dzięki wyzwolonej synergii i wzajemnej inspiracji realizacja celów zespołowych może pójść dużo szybciej. Co wiele głów, to nie jedna i w tym właśnie jest największa siła coachingu zespołowego.
- „Burza mózgów” – czyli technika twórczego myślenia. Według jej twórcy A. F. Osborn’a, jest to metoda, dzięki której „grupa ludzi korzysta ze swoich mózgów, żeby zaatakować w sposób twórczy konkretny problem i zrobić to w stylu komandosów”. Celem burzy mózgów jest zbiorowe wypracowanie jak największej liczby pomysłów i idei, które mają być odpowiedzią na problem postawiony przez kierującego sesją moderatora – może być menedżer-coach, jeśli poprosi zespół o uczestnictwo. Siłą tej metody jest interakcja pomiędzy poszczególnymi członkami grupy. Uczestnicy pobudzają nawzajem swoją wyobraźnię i są efektywniejsi w generowaniu pomysłów (tak w sensie ilościowym, jak i jakościowym). Skuteczność metody opiera się na sile skojarzeń, która wykorzystywana jest na dwa sposoby:
- Każdy uczestnik zgłaszając swój pomysł pobudza swoją wyobraźnię,
- Przedstawiana przez niego idea wyzwala skojarzenia u innych członków grupy.
W celu efektywnego procesu burzy mózgów ważnym elementem jest stworzenie klimatu bezpieczeństwa, dzięki któremu każdy ma odwagę zgłosić najdziwniejsze pomysły. Nie wolno krytykować żadnych pomysłów pojawiających się w czasie "burzy mózgów", gdyż ocenianie w trakcie ich powstawania hamuje spontaniczność wypowiedzi uczestników spotkania.
Beata Karwowska
Coach, menedżer, absolwentka studiów podyplomowych Coaching na WSB w Toruniu, Akademii Professional Coaching Personel System z akredytacją ACSTH ICF, romanistyki UAM Poznań.
Od początku swojej kariery zawodowej związana z rozwojem; swoim i innych. Najpierw, jako nauczyciel języka francuskiego w liceum, obecnie, jako coach oraz manager w międzynarodowej organizacji. Członek ICF Global oraz ICF Polska.
Z powodzeniem i dużym zapałem realizuje projekty szkoleń miękkich dla pracowników, doskonali umiejętności współpracowników w obszarach komunikacji, umiejętności interpersonalnych, asertywności poprzez stosowanie narzędzi coachingowych. Współautorka i realizator programów szkoleniowych m.in. z zakresu rozwoju umiejętności menedżerskich oraz sztuki negocjacji, współautorka „Psychologii w coachingu” - książki dla coachów. Z coachingiem związana od 2015 roku. Ciekowi ją life coaching oraz powiązany z medytacją Zen coaching.
Energię do życia i pracy czerpie z kontaktu z drugim człowiekiem, z podróży, z książek o tematyce edukacyjnej oraz z medytacji. Pasjonuje ją rozwój ludzi pod każdą postacią.
Jej ulubionym stwierdzeniem są słowa dr Marzeny Żylińskiej, neurodydaktyka i autorki książki „Neurodydaktyka. „Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi”
„Ciekawość jest najsilniejszym motorem, w jaki wyposażyła nas natura”.
Jej zdaniem Ciekawość gwarantuje rozwój. Gdy jesteśmy czegoś ciekawi zadajemy pytania, by znaleźć odpowiedzi podejmujemy działania, które zaspakajają tę ciekawość. Zaspokojona zaś ciekawość gwarantuje nasz rozwój.
Psychodietyk - osoba , która pracuje z klientem nad psychologicznymi barierami na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującej wagi ciała i zdrowego stylu życia poprzez:
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk