Jednym z największych wyzwań zdrowotnych współczesnego świata są choroby neurologiczne. Mimo ogromnego postępu wiedzy i medycyny, wiele z nich jest przewlekłych i nieuleczalnych. Według najnowszych badań stymulacja mózgu jest metodą, która  w najbliższych latach może stać się podstawą leczenia wielu uciążliwych chorób centralnego układu nerwowego. To wszystko dzięki polskiej firmie Neuro Device Group i uczonym z University of London.

tES

Możliwości leczenia zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego prądem naukowcy badają już od dawna, konkretnie od początku XX wieku. Wtedy też wprowadzono terapię elektrowstrząsami. Chociaż w wielu przypadkach skuteczne, wykorzystywane w leczeniu ostrych zaburzeń psychicznych, niosły za sobą niezliczone skutki uboczne, co przyniosło im bardzo złą sławę. Były to stymulacje drgawkowe, w których wykorzystywano prąd o wysokim natężeniu (do 0,9 A).

O tym, że do terapii ośrodkowego układu nerwowego można wykorzystywać prąd także o niewielkim natężeniu (do 2 mA), naukowcy przekonali się dopiero w latach 60. ubiegłego wieku.

Efekty stymulacji tES oraz TMS są na ogół krótkotrwałe, lecz ich zastosowanie może wpłynąć na procesy neuroplastyczne zachodzące w mózgu, które są pożądanym zjawiskiem w terapii licznych zaburzeń neurologicznych, psychicznych i rozwojowych.

Neurostymulacja ma potencjał

Ostatnie wyniki badań potwierdzają, że stymulacja mózgu jest skuteczna i może być stosowana w terapii depresji, leczeniu bólu przewlekłego oraz do spowalniania procesu namnażania się komórek rakowych w mózgu. W tych zastosowaniach jest dopuszczona przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA).

Prowadzone są jednak intensywne prace nad rozszerzeniem tej metody
i wykorzystaniem jej również w rehabilitacji neurologicznej, terapii zaburzeń pamięci, afazji, migreny, choroby Parkinsona, schizofrenii, alkoholizmu oraz autyzmu. Inżynierowie w Neuro Device deklarują, że dzięki stymulacji mózgu przynajmniej kilka z tych przypadków będziemy w stanie, jeśli nie wyleczyć, to chociaż znacząco złagodzić.

- Nauka nie ma jeszcze pełnej wiedzy, jakie mechanizmy kierują pracą mózgu. Jednak na przestrzeni ostatniej dekady dokonujemy znacznie więcej odkryć w zakresie tej dziedziny niż kiedykolwiek wcześniej, również w kontekście neuromodulacji. Mogę uchylić rąbka tajemnicy, że jesteśmy w trakcie intensywnych badań nad kolejnymi zastosowaniami stymulacji mózgu w terapii zaburzeń neurologicznych. Mam nadzieję, że w ciągu najbliższych miesięcy będziemy mogli pochwalić się kolejnym sukcesem. – deklaruje Paweł Soluch, CEO firmy Neuro Device, który nadzoruje prace nad rozwojem tES.

- Neurostymulacja może być używana w wielu obszarach w terapii osób cierpiących na zaburzenia neurologiczne, np. w leczeniu migreny, depresji czy chronicznego bólu. Może też pomagać w leczeniu udaru, a ludziom, którzy w wyniku uszkodzeń mózgu utracili pewne funkcje, np. mają problemy z mówieniem, może pomóc w ich odzyskaniu. Jednak musimy pamiętać, że neurostymulacja nie będzie sama w sobie cudowną terapią. Może być jej elementem, który w istotny sposób skraca powrót do zdrowia. – tłumaczy profesor Michael Banissy, światowej sławy neuropsycholog z University of London, który współpracuje
z polskimi inżynierami przy badaniach nad neurostymulacją.

Nie tylko terapia

Ponieważ stymulacja mózgu wpływa na jego plastyczność, jesteśmy w stanie zaobserwować także inne pozytywne efekty tego typu terapii. W badaniach behawioralnych wykazano np. jej pozytywny wpływ na procesy uwagi i pamięci zarówno u osób zdrowych, jak i u pacjentów z uszkodzeniami mózgu. Niektórzy naukowcy wspominają też o możliwościach wpływania na styl zachowania, a także na funkcje motoryczne. Zaobserwowano np. że stymulacja przezczaszkowa w trakcie uczenia się sekwencji ruchu pozwala przyspieszyć wykonywanie tego ruchu. Dlatego też aktywizacja kory motorycznej jest coraz powszechniej brana pod uwagę w kontekście neurorehabilitacji poudarowej.

Mózg jest bardzo plastyczną substancją, podatną na różnorodne bodźce, właśnie takie jak impulsy elektryczne. Oznacza to, że nawet niewielkie dawki prądu, umiejętnie aplikowane w regularnych odstępach, mogą znacząco wpłynąć na jego funkcje. I chociaż dzisiaj jest trochę za wcześnie, żeby nazywać elektrostymulację przyszłością neurologii, z pewnością w najbliższych latach będzie z powodzeniem coraz powszechniej stosowana. Między innymi dzięki Polakom.

***

Neuro Device specjalizuje się w rozwoju innowacyjnych rozwiązań z zakresu badania i leczenia chorób układu nerwowego. Portfolio firmy obejmuje wiele pionierskich na skalę światową projektów przygotowywanych we współpracy z uznanymi ośrodkami naukowymi i globalnymi przedsiębiorstwami. Naukowcy i inżynierowie tworzący zespół Neuro Device pracują m.in. nad neuroprotezowaniem, stymulacją mózgu
i wykorzystywaniem eyetrackingu, poprawiając komfort życia ludzi na całym świecie.