Prezbiopia – im dalej od oczu tym ostrzej
Jeśli musisz oddalić ten tekst na nieco większą odległość od oczu, aby go przeczytać to… bardzo możliwe, że cierpisz na prezbiopię! Jej pierwszy objaw to potrzeba odsuwania tekstu, na coraz dalszą odległość od oczu. To właśnie prezbiopia sprawia, że czytanie, pisanie i korzystanie z urządzeń cyfrowych staje się coraz trudniejsze.
Ciało ludzkie jest niezwykłym mechanizmem o ogromnym potencjale. Pracując nieustannie przez wiele lat, potrafi samodzielnie regenerować się i oczyszczać. Niestety, tak jak w każdej maszynie, jego części z czasem się zużywają. To samo dotyczy wzroku – odpowiednio zadbany i cyklicznie kontrolowany może służyć przez wiele lat. Jednak nawet mimo troski o nie, oczy z biegiem lat tracą zdolność perfekcyjnego widzenia. Ten nieunikniony proces polegający na pogorszeniu widzenia z bliska u osób powyżej 40. roku życia nazywany jest prezbiopią, czyli starczowzrocznością.
Jak powstaje prezbiopia?
Tej choroby nie należy mylić z dalekowzrocznością, która może występować również u osób młodych. Prezopia natomiast pojawia się u osób powyżej 40 lat, ajej proces polega na upośledzeniu zdolności do ostrego widzenia z bliskiej odległości. W procesie widzenia bardzo dużą rolę odgrywa soczewka, znajdująca się w gałce ocznej. Załamuje ona promienie świetlne, zmieniając swój kształt oraz grubość, umożliwia dostosowanie ostrości widzenia do różnych odległości. Jednak z biegiem lat soczewka sztywnieje, a mięśnie pomagające w zmianie jej kształtu nie są już tak elastyczne. W związku z tym akomodacja jest osłabiona, a ostre widzenie z bliska staje się niemożliwe.
Co robić, gdy ręce stają się „zbyt krótkie”?
Potocznie nazywana efektem „zbyt krótkich rąk”, to sytuacja, w której osoba z prezbiopią musi oddalać od oczu książkę, gazetę lub telefon z wiadomością, którą chce przeczytać. Początkowo jest to kilkanaście centymetrów, jednak z biegiem czasu długość rąk przestaje być wystarczająca. Prezbiopia rozwija się długofalowo. Kłopoty pojawiają się wtedy, gdy zaczynamy mieć problemy z ostrością widzenia podczas pracy przy komputerze, czy też czytania. Specjaliści przyznają, że każda osoba w okolicach 40. roku życia zauważa u siebie silniejszą bądź słabszą postać starczowzroczności, można jednak próbować opóźnić czas pojawienia się pierwszych objawów.
Jak przedłużyć młodość oczu?
Tak zwana higiena wzroku, czyli odpowiednie ćwiczenia mięśni oczu podczas pracy przy komputerze, ochrona przed promieniami UV, unikanie używek oraz żywności zawierającej konserwanty mogą przyczynić się do zachowania dobrej kondycji wzroku na dłużej. Badania mówią też o znaczącej roli luteiny oraz antyoksydantów w opóźnianiu procesów starzenia się soczewki oka.
Czy można widzieć lepiej w bliży?
Do niedawna pacjenci, u których wykryto prezbiopię musieli stosować dwie pary okularów – do bliży i do dali. Milowym krokiem w optyce było stworzenie soczewek dwuogniskowych, gdzie w jednej soczewce znajdował się obszar do dali i do bliży. Okulary takie nie zapewniały jednak pełnego komfortu, gdyż przejście pomiędzy wartościami do dali i do bliży odbywało się „skokowo”, co sprawiało, że użytkownik potrzebował chwili, aby uzyskać właściwą ostrość na daną odległość widzenia. Zaczęto więc szukać rozwiązania, które pozwoliłoby osobom z prezbiopią na płynne przejście od obszaru bliży do dali i na odwrót.
Nowoczesne sposoby korekcji prezbiopii
Lata eksperymentów zaowocowały skonstruowaniem soczewek progresywnych, które łączyły estetyczny wygląd z funkcją okularów dwuogniskowych.
- Pierwsze modele, wyprodukowane w latach 60. były oczywiście niedoskonałe, jednak producenci widząc duże zainteresowanie takim rozwiązaniem zaczęli je ulepszać. Współczesne soczewki progresywne kryją w sobie zaawansowane rozwiązania technologiczne, które pozwalają użytkownikowi na komfortowe widzenie przedmiotów znajdujących się zarówno blisko, w obszarze pośrednim jak i daleko bez jakiegokolwiek uszczerbku na ich estetyce. W soczewkach progresywnych strefa dali umiejscowiona jest w górnej części soczewki, posiada ona najszersze pola widzenia. Delikatnie obniżając wzrok w płynny sposób przechodzimy do strefy pośredniej, która zapewnia odpowiednią ostrość widzenia zarówno do pracy przy komputerze, gotowania czy też wykonywania innych czynności w odległościach od 80 cm – 2.0 m. Najniżej umiejscowiona jest strefa do bliży, gwarantująca pełny komfort podczas czytania oraz korzystania z urządzeń cyfrowych typu smartfon, tablet. Przejścia pomiędzy wymienionymi powyżej obszarami widzenia są niezauważalne, dlatego okulary tego typu wyróżniają się zarówno walorami estetycznymi, jak i zaletami praktycznymi. Dzięki takiej konstrukcji soczewek możemy śmiało prowadzić samochód, jednocześnie obserwując prędkość na liczniku, możemy w pracy przenosić szybko wzrok z ekranu monitora na dalej znajdujące się obiekty, czy też korzystać ze smartfona i w tym samym czasie oglądać telewizję – mówi ekspert z firmy Hoya Lens Poland.
Nie tylko ubranie szyje się na miarę
Każde soczewki, także te progresywne, powinny być indywidualnie dopasowane do trybu życia, stopnia zaawansowania i rodzaju wady wzroku. Powinien dobierać je optometrysta w konsultacji z lekarzem okulistą. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że okulary są bezpieczne w użytkowaniu. Idealnie dobrane soczewki nie będą powodować bólu głowy, zmęczenia czy wrażenia kołysania obrazu. Produkty sprawdzone, posiadające certyfikaty i rekomendacje specjalistów, zapewnią niezrównaną jakość obrazu, idealną ostrość i głębię oraz naturalną i stabilną jakość widzenia. Podczas doboru konstrukcji soczewek, należy także zwrócić uwagę na sposób układania się oprawy okularowej na twarzy użytkownika – ma to duży wpływ na naturalne przejścia między obszarami widzenia oraz uzyskanie odpowiedniej mocy dokładnie tam, gdzie jest ona potrzebna. Warto także porozmawiać z optometrystą o swoim trybie życia – inne soczewki progresywne należy dobrać dla osób spędzających dużo czasu na czytaniu, robótkach ręcznych czy pracy przy komputerze, a inne dla użytkowników bardzo aktywnych, często potrzebujących widzieć dobrze na większe dystanse, także podczas dynamicznego poruszania się. Prezbiopia to dolegliwość, która prędzej czy później dotknie każdego z nas. Na szczęście można skutecznie jej zaradzić stosując odpowiednie soczewki korekcyjne. Pamiętajmy jednak, aby wybierać je odpowiedzialnie, przy konsultacji ze specjalistami, bowiem prawidłowa jakość widzenia ma istotny wpływ na komfort naszego życia.
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk