Mężczyźni wciąż zbyt rzadko wykonują badania na raka prostaty
wtorek, 07 listopada 2017 12:12
Profilaktyka wykrywania nowotworów prostaty i jąder to temat numer jeden w listopadzie. W najbliższych tygodniach, w ramach trzeciej edycji inicjatywy Movember Polska w całym kraju będą odbywać się różne wydarzenia i akcje informacyjne. Ma to na celu zachęcić Panów do regularnego sprawdzania swojego stanu zdrowia pod kątem nowotworów prostaty i jąder. Jednym z symboli kampanii jest zapuszczanie wąsów w listopadzie.
Rak prostaty to najliczniej diagnozowana odmiana nowotworu wśród mężczyzn[1]. To trzecim najbardziej śmiertelny nowotwór wśród panów.
Wczesne wykrycie problemu to podstawa w zwalczeniu większości chorób. W przypadku męskich nowotworów regularne badania są konieczne, tym bardziej, że dolegliwości bólowe występują dopiero w późnej fazie choroby, a wtedy szansa wyleczenia drastycznie spada. Dlatego warto systematycznie się badać. W przypadku raka jąder podstawą jest samodzielne sprawdzanie czy nie pojawiają się na nich guzki. Z kolei najprostszym sposobem wykrycia nowotworu prostaty jest regularne sprawdzanie poziomu PSA, czyli antygenu gruczołu krokowego, którego podwyższone stężenie może być oznaką nowotworu. Dbać o siebie powinni szczególnie panowie po 45. roku życia. Badania najlepiej przeprowadzać co najmniej raz do roku.
– Badanie PSA całkowitego nie jest skomplikowanym zabiegiem. Wystarczy pobranie krwi. Mimo to znajduje się ono niestety daleko w wykazie świadczeń medycznych, z których panowie korzystają najczęściej. W zeszłym roku zajęło ono dopiero 33. miejsce na tej liście, a wśród wszystkich wizyt i badań wykonanych do tej pory w 2017 r. zajmuje jeszcze dalszą, 36. pozycję. Patrząc z kolei na liczby bezwzględne, zauważyliśmy, że test PSA wykonywany jest 3 razy rzadziej w porównaniu z na przykład próbami wątrobowymi, które również dokonuje się przez pobranie krwi – zauważa Małgorzata Jackiewicz, Dyrektor Sprzedaży ubezpieczeń Zdrowotnych w SALTUS Ubezpieczenia.
Widzimy zatem, że podstawą profilaktyki pozwalającej na wykrycie męskiego raka nie jest konieczność wizyty i przebadania przez urologa, które może być niekomfortowe.
Niestety, większość mężczyzn wciąż zakłada, że do problemów ze zdrowiem nie wypada się przyznawać. Co za tym idzie, regularne wykonywanie badań czy konsultacje lekarskie uważają za oznakę słabości. Statyki zgromadzone przez SALTUS Ubezpieczenia pokazują, że panowie ponad 2 razy rzadziej korzystają ze świadczeń medycznych niż kobiety.
Świadczenia medyczne, z których najczęściej korzystają mężczyźni:
1. Konsultacja internisty
2. Konsultacja ortopedy/traumatologa
3. Aminotransferaza alaninowa - ALAT (GPT)
4. Glukoza na czczo we krwi żylnej
5. Badanie ogólne moczu
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk
