Tak dla Zdrowia logo

Aktualności

Depresja osób starszych – reakcja na zmiany


Jesienna i zimowa pogoda często nie sprzyja dobremu nastrojowi. Jeśli w naszym otoczeniu znajdują się osoby podatne na obniżenie nastroju – zwróćmy na nią uwagę. Szczególna troską otoczmy osoby starsze – poprzez swoje wieloletnie doświadczenia i niedomagania fizyczne czy umysłowe, są bardziej kruche i podatne na depresję.

 

Babcia, która przestaje widywać swoje przyjaciółki czy obojętnieje na ulubiony serial, a na jej twarzy ciężko wywołać uśmiech powinna dać nam do myślenia i skłonić do poświecenia jej więcej czasu i uwagi.

Smutek u osób starszych wywołuje w nas niepokój, gdyż sami obawiamy się starości i czujemy się wobec niej bezradni. Jest to jeden z trudniejszych tematów, gdyż dotyczy zmian zachodzących w naszym ciele, psychice oraz otoczeniu. Zmiany mogą być mniej lub bardziej oczekiwane: zmiana trybu życia, rezygnacja z pracy czy samotność. Każda z nich może odbić się na naszej duszy.

Co zrobić gdy podejrzewamy, że bliska nam, starsza osoba cierpi na depresję? Powodów do smutku może być mnóstwo. Zmiany choćby były jak najbardziej naturalne i spodziewane mogą być bolesne. Dzieci odchodzą z domu, wnuki żyją swoim życiem, każdy zajmuje się swoimi sprawami i ma do tego prawo. Kariera zawodowa ma się ku końcowi, status materialny może się pogorszyć, zmniejsza się grono znajomych, bywa, że przychodzi nam patrzeć jak odchodzą nasi bliscy… Do tego nierzadko w grę wchodzą leki, które mogą nasilać skłonności depresyjne.

Jako obserwatorzy musimy zdawać sobie sprawę, że seniorzy mogą mieć wiele podwodów do smutku. Powinniśmy jednak starannie interpretować okazywane emocje i zachowania: irytacja, gniew, skrajny egocentryzm, narzekanie na wszystko wokół czy skarżenie się na bóle somatyczne. Możemy się niepokoić, gdy w grę wchodzi alkohol czy zadręczanie się utratą pamięci.

Warto okazywać zainteresowanie w każdej sytuacji, dopytywać o samopoczucie, przytulić… poświecić bliskiemu czas.

Głównym czynnikiem wywołującym depresję jest samotność. Ludzie pozbawieni towarzystwa korzystają z życia w inny sposób, częściej zapadają na choroby. Jednak jeśli nauczą się funkcjonowania w nowej rzeczywistości, mogą skorzystać z czyjejś pomocy czy liczyć na spędzenie czasu z rodziną lub przyjaciółmi, mogą odzyskać spokój, wyjść z depresji i cieszyć się życiem jeszcze przez długie lata.

Nie powinniśmy zbyt długo zwlekać z reakcją, licząc, że smutek sam minie. Depresja to podstępna choroba, może nawet obudzić skłonności samobójcze. Jest to jednak przypadłość uleczalna. Pod okiem specjalisty, z pomocą terapii bądź leków możemy sobie z nią poradzić.

Co ważne, musimy pamiętać, że w dużej mierze przez cale życie budujemy swoją starość. Pomijając nieprzewidziane tragedie życiowe, na które nie mamy wpływu – przez lata pracujemy nad swoim ciałem, stosując się do zdrowego mniej lub bardziej trybu życia. Podobnie z relacjami międzyludzkimi- jeśli przez lata dbamy o cieple kontakty z rodziną i przyjaciółmi w wieku senioralnym mniej odczujemy samotność.

wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych

wzmocnienie motywacji

zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań

wzmacnianie poczucia własnej wartości

regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia



Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?

Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.

Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”

Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.

Co zatem zamiast diety odchudzającej?

Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.

Anna Proch psycholog, psychodietetyk


 
Podziel się na Facebooku

Reklama
Partnerzy
sln_366x100.jpg
Wyszukaj artykuł