SM a bóle nóg
środa, 25 kwietnia 2018 15:08
Stwardnienie rozsiane (SM) to przewlekła choroba układu autoimmunologicznego, która dotyka najczęściej ludzi młodych, między 20 a 40. rokiem życia.
Wśród szeregu objawów, które pojawiają się w trakcie choroby, najczęściej zgłaszane przez pacjentów są problemy z nogami. Dolegliwości te wynikają z zaburzeń krążenia i uszkodzeń układu nerwowego.
Wśród najczęściej pojawiających się objawów SM pacjenci wymieniają: drżenie kończyn dolnych, osłabienie mięśni nóg, mrowienie, marznięcie, ból oraz wzrost napięcia mięśni łydek, ud, pośladków, a nawet kręgosłupa. O ile mrowienie, marznięcie i drżenie powodują duży dyskomfort, to skurcze mięśni ud i łydek wiążą się z przeszywającym bólem, który doprowadza do płaczu i uniemożliwia funkcjonowanie. Ból ten uniemożliwia sen, chodzenie, a pojawia się najczęściej po wysiłku fizycznym i przy zmianach temperatury.
Mięśnie ciała utrzymują tak zwane „prawidłowe napięcie mięśniowe”, które umożliwia utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Jeżeli napięcie w mięśniach się zwiększa, to dochodzi do spastyczności, czyli usztywnienia mięśnia. Jest to jeden z najczęstszych objawów SM i główna przyczyna niepełnosprawności u chorych. Osoby ze spastycznością w przebiegu SM odczuwają zwiększone napięcie mięśniowe (sztywność mięśni i stawów, zaburzenia czynności pęcherza moczowego), nieopanowane kurcze mięśni (samoistna aktywność mięśniowa objawiająca się szybkimi, kolejno następującymi po sobie kurczami). Każdy z tych objawów niestety wiąże się z bólem.
Dobrym sposobem radzenia sobie z bólem mięśni ud i łydek jest sport – poprawia on krążenie i pozwala złagodzić objawy choroby, a czasami nawet zapobiegać skurczom. Ćwiczenia fizyczne zwiększają możliwości wykonywania codziennych czynności, poprawiają chód, a także pomagają kontrolować ruchy mięśni, nad którymi wcześniej było trudno zapanować.
Pacjentom najczęściej zalecane jest rozciąganie które powinno być wykonywane codziennie( pozycję rozciągnięcia utrzymujemy przez 60 sekund, jeżeli pojawia się ból, to znaczy, że przyjęta pozycja jest zbyt głęboka), jazda na rowerze oraz nordic walking. Jeżeli chory ma chęć i siłę może również biegać i pływać, ale po konsultacji z lekarzem prowadzącym.
W przypadku narastającego bólu i niewystarczających efektów ćwiczeń fizycznych i rehabilitacji, chorzy rozpoczynają leczenie farmakologiczne. Leki mogą przynieść bardzo dobre rezultaty, w szczególności w połączeniu w rehabilitacją. Leczenie farmakologiczne ma zadanie rozluźnić mięśnie, zmniejszyć ich napięcie oraz zahamować kurczliwość.
Przy spastyczności pomagają również czynności takie jak:
· leżenie z nogami uniesionymi wysoko,
· unikanie zakładania nogi na nogę i długiego siedzenia w tej samej pozycji,
· spanie na boku
· zimne okłady (oczywiście jeżeli nie ma uczucia ciągłego zimna)
wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych
wzmocnienie motywacji
zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań
wzmacnianie poczucia własnej wartości
regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia
Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?
Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.
Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”
Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.
Co zatem zamiast diety odchudzającej?
Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.
Anna Proch psycholog, psychodietetyk
