Tak dla Zdrowia logo

Aktualności

Czym jest biodostępność i dlaczego substancje odżywcze z soku pomarańczowego są łatwo przyswajalne przez organizm?

W żywieniu człowieka ważną kwestią jest to, w jakim stopniu składniki odżywcze zawarte w produktach spożywczych mogą być wykorzystane przez organizm, czyli na ile są one dla niego biodostępne. Wysoką biodostępnością składników i substancji fitoodżywczych charakteryzuje się sok pomarańczowy. Wiele najnowszych badań wskazuje, że biodostępność wybranych składników soku pomarańczowego jest nawet wyższa niż dotychczas sądzono. Co ciekawe w przypadku niektórych flawonoidów biodostępność jest wyższa w sokach pasteryzowanych niż świeżo wyciskanych, czy nawet pomarańczach.




CZYM JEST BIODOSTĘPNOŚĆ?

Biodostępność jest miarą tego, w jakim stopniu zawarte w żywności składniki odżywcze są wchłaniane i wykorzystywane przez organizm. Pojęcie to odnosi się do witamin i składników mineralnych oraz innych związków bioaktywnych. – Biodostępność jest istotna dla możliwości wykorzystania mikroskładników diety przez organizm. Przykładowo, szpinak jest bogaty w żelazo, ale ze względu na obecność innych naturalnych związków, takich jak kwas szczawiowy, ludzki organizm wchłania niespełna 1% tego pierwiastka. Jednak wchłanianie żelaza można zwiększyć wypijając szklankę 100% soku pomarańczowego, gdyż obecna w nim witamina C wpływ na zmianę jego formy do bardziej przyswajalnej. – wyjaśnia dr hab. Dariusz Włodarek ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

SOK POMARAŃCZOWY WYSOKA ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH

Sok pomarańczowy charakteryzuje się wysoką zawartością składników odżywczych: na 100 ml występuje 35,4 mg witaminy C, 32 μg kwasu foliowego i 227 mg potasu, a jego szklanka (200 ml) pokrywa około 50-60% zalecanego dziennego spożycia witaminy C i około 15 % dla kwasu foliowego i potasu. Interesująca jest również zawartość karotenoidów zwłaszcza beta-kryptoksantyny, luteiny i zeaksantyny, a także flawonoidów takich jak hesperydyna i narirutyna. Naukowcy od lat badają ich potencjalną wartość zdrowotną, na przykład przeciwzapalnego i przeciwutleniającego działania hesperydyny, a także jej zdolności do obniżania poziomu lipidów*.

SOK I OWOC A ICH BIODOSTĘPNOŚĆ

Naukowcy badają też kwestię biodostępności wybranych składników soku pomarańczowego w porównaniu z pomarańczami. Co ciekawe, niekiedy wyższą biodostępnością charakteryzuje się właśnie sok pasteryzowany.  – Warzywa i owoce zawierają błonnik pokarmowy, który może zmniejszać strawność i biodostępność. Natomiast gotowanie i rozdrabnianie, poprzez wpływ na błonnik, może wpłynąć na polepszenie wykorzystania zawartych w produktach składników pokarmowych, przykładowo karotenoidów**. Soki owocowe dostępne na rynku poddawane są procesowi przetwarzania (wyciskanie, pasteryzacja) który wpływa na biodostępność karotenoidów. Badanie*** wykazało, że biodostępność ß-kryptoksantyny pochodzącej ze 100% soku pomarańczowego (pasteryzowanego) była 1,8 razy wyższa niż jej biodostępność z owoców. Z kolei metodą in vitro wykazano, że ß-kryptoksantyna w 100% soku pomarańczowym (pasteryzowanym) była 5-krotnie bardziej biodostępna niż w pomarańczach – dodaje dr Włodarek.

**Aschoff JK i wsp. (2015) Bioavailability of β-cryptoxanthin is greater  from pasteurized orange juice than from fresh oranges - a randomized  cross- over study. Mol Nutr Food Res 59: 1896-904.
*** Ibidem

Również biodostępność flawonoidów (hesperydyny oraz narirutyny) wydaje się być większa z pasteryzowanego soku pomarańczowego niż z całych pomarańczy. – Badania wskazują, że pomimo znacznie mniejszej zawartości flawonoidów w soku w stosunku do owoców, u osób badanych wydalanie z moczem metabolitów flawonoidów było podobne niezależnie czy spożywali oni sok czy całe owoce pomarańczy. Zjawisko to próbuje się wyjaśnić albo większą biodostępnością flawonoidów z soków albo „wysyceniem” wchłaniania oraz metabolizmu flawonoidów dostarczanych z pokarmem, gdy ich ilość osiągnie określony limit**** – wyjaśnia dalej dr Włodarek.

**** Ibidem

Badania wskazują, że pochodzące z owoców substancje bioaktywne mogą odgrywać ważną rolę w kontekście utrzymania zdrowia organizmu i obniżania ryzyka wystąpienia niektórych chorób przewlekłych. Coraz liczniejsze badania***** wykazują, że spożywanie 100% soków, w tym pasteryzowanego soku z pomarańczy ma korzystny wpływ na zdrowie, co jest związane z obecnością w nich różnych związków bioaktywnych.

Źródło : PR Hub

wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych

wzmocnienie motywacji

zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań

wzmacnianie poczucia własnej wartości

regulację emocji , dzięki którym możliwa jest eliminacja nadmiernego jedzenia



Mechanizm oszczędnościowego genotypu czyli dlaczego diety są nieskuteczne?

Po utracie upragnionych kilogramów będących skutkiem stosowania diety przynajmniej 90% osób powróci do swojej normalnej wagi, a często nawet ją przekroczy. Dzieje się tak dlatego, że zastosowanie diety wyzwala w naszym organizmie niestrudzone, genetycznie uwarunkowane mechanizmy przystosowania się do głodu, które posiadamy w spadku od ewolucji.

Powrót do poprzedniej wagi po zakończeniu diety nie jest związany z brakiem siły woli jak większość z nas myśli, ale z mechanizmem fizjologicznym jaki ewolucja wbudowała w nasze organizmy , byśmy mogli przetrwać jako gatunek ludzki czasu chłodu i głodu. Nosi on nazwę mechanizm oszczędnościowego genotypu. Obrazowo mówiąc: jeśli mamy do czynienia z dwoma jednojajowymi bliźniakami a jeden z nich przeszedł dietę, to jeśli po jej zakończeniu zje tyle samo co brat bliźniak , który na diecie nie był, to ten pierwszy przytyje a ten drugi nie. Podczas chudnięcia organizm przestawia swój metabolizm tak, aby uzyskać z określonej ilości pokarmu więcej kalorii i w miarę możliwości zaczyna gromadzić zapasy. To trochę tak jakby zaczął myśleć: ,,skoro teraz brakuje jedzenia, to trzeba się przygotować na taką ewentualność w przyszłości i zgromadzić rezerwy…”

Każda osoba, która stosowała diety odchudzające, polegające na radykalnej zmianie składników żywieniowych a także ich racji, po powrocie do ,,normalnego odżywiania’ ’poczuje, że jego łaknienie jest większe a ta sama ilość pokarmu wywołuje większy wzrost otyłości. Te mechanizmy metaboliczne są tym wyraźniejsze, im częściej ktoś dietę stosował.

Co zatem zamiast diety odchudzającej?

Dobre, zdrowe nawyki żywieniowe pozwalają utrzymać nasz organizm w dobrej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej. Raz wypracowany nawyk, ukształtowany w naszej psychice jako pożądany, pozostaje z nami do końca życia. Zatem kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych to długi proces ale niewątpliwie wpływa na lepszą kondycje całego organizmu-tak fizyczną jak i psychiczną.

Anna Proch psycholog, psychodietetyk


 
Podziel się na Facebooku

Reklama
Partnerzy
sp_klanad.jpg
Wyszukaj artykuł