Antykoncepcja w czasach pandemii
poniedziałek, 07 września 2020 09:06
Obecna sytuacja związana z pandemią COVID-19 wpłynęła na wszystkie sfery naszego życia, w szczególności na system ochrony zdrowia. Bardzo dużo mówi się o chorobach przewlekłych czy problemach z dostępnością do tradycyjnych wizyt i lekarzy. Tymczasem pandemia nie pozostaje bez wpływu również na obszar poradnictwa w zakresie antykoncepcji hormonalnej. Środowiska naukowe zwracają uwagę na konieczność zmian również w tym obszarze.
Publikowane przez ostatnie lata badania pokazały, że złożona antykoncepcja hormonalna (estrogenowo-progestagenowa) zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). W przebiegu zapalenia płuc wywoływanego przez COVID-19, we wszystkich stadiach, wzrasta ilość podobnych powikłań. Ze względu na towarzyszące koronawirusowi zaburzenia prozakrzepowe eksperci rekomendują zastosowanie takiej metody antykoncepcji, która ma wysoki profil bezpieczeństwa.
W wyborze metody należy uwzględnić przede wszystkim wspomniany profil bezpieczeństwa oraz, co istotne w obecnym czasie, jej dostępność. Antykoncepcja długoterminowa wymagająca aplikacji podczas tradycyjnej wizyty, cieszy się obecnie mniejszym powodzeniem niż doustna antykoncepcja hormonalna, czy wskazywana jako jedna z najczęstszych metod, prezerwatywa.
Nowe pigułki antykoncepcyjne już dostępne w Polsce
Dostępna w Polsce od niedawna doustna pigułka antykoncepcyjna z drospirenonem, nie zawierająca estrogenu, stanowi alternatywę w zakresie antykoncepcji hormonalnej dla kobiet w dobie pandemii COVID-19. Ten rodzaj antykoncepcji hormonalnej przeznaczony jest również dla kobiet narażonych na zakażenie SARS-CoV-2. Jak pokazują badania, pigułki te nie niosą ze sobą dodatkowego ryzyka w zakresie wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych, których liczba wzrasta we wszystkich stadiach choroby COVID-19.
Pigułka z drospirenonem bez estrogenu została wprowadzona na rynek amerykański w 2019, natomiast na rynku europejskim, w tym również polskim, jest dostępna od lutego 2020 roku. Badania kliniczne wykazały skuteczność pigułki oraz udowodniły wysoki profil bezpieczeństwa, także wśród kobiet z grupy wysokiego ryzyka (1).
Dostępna od niedawna w Polsce pigułka z drospirenonem bez estrogenu (EFDP, ang. Estrogen Free Drospirenone Pill) stanowi bezpieczną opcję antykoncepcji w czasie pandemii COVID-19 ze względu na brak estrogenu oraz zawartości 4 mg drospirenonu. W porównaniu z tabletką POP (ang. Progestogen Only Pill) stosowanie tabletki zawierającej 4 mg DRSP nie powoduje zwiększenia stężenia D-dimerów. Właśnie ten parametr jest jednym z najbardziej istotnych markerów w przypadku COVID-19. Ta forma antykoncepcji hormonalnej zapewnia dopuszczalny profil krwawień i jest odpowiednia dla większości kobiet od nastolatek do kobiet w okresie menopauzalnym, które chcą i mogą przyjmować doustną antykoncepcję. Brak estrogenu, który może powodować zmiany prozakrzepowe, obserwowane w białkach zaangażowanych w krzepliwość, wydaje się więc być korzystny – komentuje prof. dr hab. n. med. Tomasz Paszkowski z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Drospirenon to syntetyczny progestagen o profilu farmakologicznym zbliżonym do naturalnie wytwarzanego progesteronu. Ze względu na brak estrogenu jest formą antykoncepcji, która ogranicza ryzyko chorób układu krążenia powiązanych ze stosowaniem złożonej antykoncepcji hormonalnej. Oferuje wszystkie korzyści płynące ze stosowania drospirenonu, m.in. zapobiega występowaniu obrzęków, które często towarzyszą stosowaniu antykoncepcji.
W ramach przeprowadzonych nad nową pigułką badań, do których włączono ponad 2 000 kobiet z populacji wysokiego ryzyka (co pozwoliło uzyskać ponad 20 000 cykli), nie odnotowano żadnych doniesień o powikłaniach zakrzepowo-zatorowych. Nie stwierdzono też wpływu na czynniki krzepnięcia zależne od funkcjonowania wątroby. Jak pokazują badania pigułka bez estrogenu zawierająca drospirenon ma pozytywny wpływ na czynniki krzepnięcia oraz istotnie zmniejsza stężenie D-dimerów – dodaje prof. dr hab. n. med. Artur Jakimiuk z Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.
Skuteczność EFDP jest porównywalna z innymi doustnymi środkami antykoncepcyjnymi. Produkt ten przeznaczony jest zarówno dla młodych, jak i dojrzałych kobiet.
Bibliografia:
(1). Palacios S, Regidor PA, Colli E, Skouby SO, Apter D, Roemer T, Egarter C, Nappi RE, Skřivánek A, Jakimiuk AJ, Weyers S, Ács N, Elia D, GemzellDanielsson K, Bitzer J. Oestrogen-free oral contraception with a 4 micrograms drospirenone-only pill: new data and a review of the literature. Europ J Contraception &Reprod Health Care.
(2). Lidegaard Ø, Løkkegaard E, Svendsen AL, Agger C, BMJ. 2009 Aug 13; 339():b2890. Regidor PA, Colli E, Schindler AE. Drospirenone as estrogen-free pill and hemostasis: coagulatory study results comparing
https://doi.org/10.1080/13625187.2020.1743828.
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/17512433.2020.1782738
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7224653/
https://www.hematology.org/covid-19/covid-19-and-vte-anticoagulation
https://www.news-medical.net/health/Blood-Clot-Risk-and-the-Oral-Contraceptive-Pill.aspx
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3025417/
