Na czym polega profilaktyka po 50tce? (część 1)

Bo lepiej jest zapobiegać niż leczyć – wszyscy znakomicie znamy to zdanie, tak więc zastanówmy się co możemy robić aby nasze życie trwało jak najdłużej w znakomitym zdrowiu? W pierwszej kolejności po przekroczeniu magicznej cyfry 50 lat należałoby zmienić nawyki żywienia i zastosować lekkostrawną dietę, zadbać o kondycję fizyczną, uprawiać sport a także dbać o kondycje umysłową oraz wykonywać regularnie badania profilaktyczne. COVID uświadomił nam jak ważne jest dokonywanie regularnych przeglądów organizmu. To jak z autem - nikogo nie trzeba już przekonywać do serwisowania, znamy terminy, pilnujemy ich, mając świadomość czym mogą skończyć się niedopatrzenia i jakie są później koszty naprawy. Skoro dbamy o rzeczy, zadbajmy o ciało, dzięki temu żadne zanieczyszczone paliwo (de facto COVID właśnie tak działał na krew) nie spowoduje dramatycznych uszkodzeń.

Zmiana jakości i nawyków żywienia związana jest również z przejściem osoby starszej na emeryturę i jej zapotrzebowaniem kalorycznym posiłków. Uspokaja się układ dnia jest czas na śniadanie, ciepły obiad, nie o 17 po pracy ale ok 13,00-14,00 podwieczorek i kolację. Osoby na emeryturze mają mniej pracy więc posiłek nie musi być mocno kaloryczny, powinien zawierać dużo warzyw, owoców, pełnoziarnistego pieczywa, mniej czerwonego, smażonego mięsa, więcej ryb. Profilaktycznie 5-6 posiłków dziennie ale w małych ilościach a ostatni posiłek spożywać nie później niż o 18.00-20.00 godzinie.

Należy również zadbać o prawidłowy, regularny sen – wywietrzony pokój przed spaniem, może szklanka mleka z miodem poprawiająca zasypianie lub szklanka wody aby nie biegać do kuchni i broń Boże nie dojadać w nocy. Jest to bardzo ważne, bo bezsenność i chroniczne niewyspanie sprzyja rozwojowi chorób psychicznych, stanom lękowym, depresyjnym oraz rozwojowi choroby Alzheimera oraz stopniowej degeneracji neuronów, demencji starczej.

Dużym problemem wśród seniorów są upadki, wraz z wiekiem wzrasta ich ryzyko. Po 65 roku życia zwiększa się ono nawet do 40 % a po 80 roku życia – do 50 %. Są one główną przyczyną wielu kontuzji oraz urazów a co za tym idzie krótkie lub długie pobyty w szpitalu lub długo falowe ograniczenia fizyczne np. złamania kończyn, aby temu zapobiec należy wszelkie zaburzenia równowagi czy zawroty głowy niezwłocznie zgłaszać lekarzowi. Gdy zauważymy destabilność w poruszaniu się należałoby sięgnąć np. po laskę lub chodzik, zwinąć niepotrzebnie wolno leżące chodniki w mieszkaniu lub je podkleić w sposób trwały aby zapewnić sobie bezpieczeństwo. Byłoby cudownie gdyby seniorzy 50+ zaczęli stosować gimnastykę w domowym zaciszu bo to jest doskonała profilaktyka przeciw upadkom i kontuzjom. Ćwiczenia fizyczne pomagają zniwelować stres, wpływają na kondycję i poprawiają koordynację wzrokowo-ruchową. Podobno tenis wydłuża życie prawie o 10 lat, a badminton o ponad 6 lat mniej piłka nożna, jazda na rowerze czy jogging. W rezultacie nie chodzi tylko o sport mogą to być zajęcia taneczne, wyjazdy do sanatorium, wycieczki z grupą znajomych również działalność kulturalno-społeczna ważne aby jak najdłużej przebywać wśród ludzi i rozwijać lub rozbudzać swoje zainteresowania czyli dbać o swój umysł.

Mózg w każdym wieku lubi wyzwania i nowe sprawy do rozwiązywania dlatego warto rozwiązywać krzyżówki, zagadki, pisać wiersze, książki grać w karty z sąsiadami. Być aktywnym chodzić do teatru, kina na imprezy organizowane przez miasta lub wsie. oczywiście wszystko to powinno opiewać w dewizę WSZYSTKO Z UMIAREM,bo gdy przesadzimy, nie osiągniemy pożądanego rezultatu.

Równolegle z aktywnością seniora powinny być wykonywane badania kontrolne: słuchu, wzroku w kierunku jaskry, zaćmy ale również należałoby:  wykonać co 3 miesiące badanie ciśnienia tętniczego; poziom glukozy, choresterolu i trójglicerydów; EKG; USG jamy brzusznej. Raz na 5 lat profilaktycznie: kolonoskopię; badanie kału na obecność krwi utajonej; RTG klatki piersiowej; gęstość kości (densytometria), stan prostaty i odbytu; badania ginekologiczne.

Podsumowując: człowiek po przekroczeniu 50 lat ma do przeżycia kolejne 50 lub więcej lecz aby je przeżył powinien o to zadbać. Nikt za nas nie wykona ćwiczeń, umówi się na kawę z koleżankami, nie pójdzie do lekarza czy na basen to każdy z nas może poprawić swoją kondycję, samopoczucie i zwiększyć komfort swojego życia a im szybciej mamy tego świadomość to możemy dokonać zmian na lepsze. Pamiętajmy, że podstawą profilaktyki procesu starzenia jest równowaga i ruch – nie zastąpi tego żadna tabletka.

Katarzyna Wróblewska, pod red. MK