Kolonoskopia to nie kosmos! IV edycja ogólnopolskiej kampanii profilaktyczno-edukacyjnej Servier – wyłącz raka!

Chorych na raka jelita grubego z roku na rok przybywa. Każdego roku umiera blisko milion osób na całym świecie, co stawia go na drugim miejscu pod względem liczby zgonów z przyczyn onkologicznych. Tylko w 2020 rozpoznano niemal 2 mln nowych zachorowań.

Blisko milion osób każdego roku umiera z powodu raka jelita grubego, co pod względem onkologicznych przyczyn śmierci stawia go na drugim miejscu, po raku płuca. W Polsce rak jelita grubego diagnozowany jest u ponad 19 tys. osób rocznie, stawiając go na drugim miejscu pod względem częstości zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet i trzecim u mężczyzn. Aż 12 tys. osób każdego roku umiera z powodu raka jelita grubego, co statystycznie oznacza 35 zgonów dziennie. Według prognoz Krajowego Rejestru Nowotworów w 2030 r. liczba nowych przypadków w Polsce może się zwiększyć do 28 tys. rocznie. To bardzo dużo, choć istnieją przecież skuteczne techniki badań przesiewowych, które mogą wychwycić chorobę zanim pojawią się objawy i ograniczyć śmiertelność.

Prognozy na przyszłość nie są optymistyczne, a skala problemu będzie narastać. Według szacunków WHO w perspektywie 2040 r. spodziewany jest globalny wzrost zachorowań na raka jelita grubego o 56 proc., co oznacza ponad 3 mln nowych przypadków rocznie. Równocześnie przewiduje się również śmiertelność wyższą o 69 proc., czyli na poziomie 1,6 mln zgonów każdego roku. Analiza trendów wskazuje, że ów postępujący wzrost wystąpi głównie w krajach o wysokim wskaźniku rozwoju społecznego (Human Development Index, HDI).

Kolonoskopia powinna być traktowana jako badanie profilaktyczne - może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nawet o 60-90 proc! Niestety wokół badania wciąż funkcjonuje wiele mitów, w konsekwencji czego większość społeczeństwa ma własne, często mylne wyobrażenie na temat jego przebiegu i odsuwa od siebie decyzję o jego wykonaniu.

Lekarze i personel pomocniczy oraz szereg firm, w tym Servier ze swoją kampanią „Wyłącz raka!”, zdając sobie sprawę z oporów pacjentów wkładają mnóstwo pracy i wysiłku w edukację oraz podnoszenie świadomości społecznej Polaków w zakresie czynników ryzyka, motywując do przełamywania lęku i wstydu przed badaniami oraz podkreślając znaczenia wczesnego wykrywania choroby w skutecznym jej leczeniu. Najważniejsze, by jak najszybciej wychwycić niepokojące objawy, mogące świadczyć o pierwszych symptomach choroby.

Podstawą profilaktyki nowotworów jest odpowiedni styl życia. Modyfikując jednocześnie kilka czynników ryzyka można zapobiec blisko połowy wszystkich przypadków zachorowań. „Zrównoważona dieta, bogata w naturalny błonnik, owoce i warzywa, zdecydowanie zmniejsza ryzyko zachorowań. Powinniśmy unikać produktów wysoko przetworzonych, czerwonego mięsa, nadmiaru alkoholu. Kluczowa jest eliminacja palenia tytoniu i innych używek. Istotne jest regularne podejmowanie aktywności fizycznej – intensywnej, ale odpowiednio dobranej dla naszego wieku i stanu zdrowia” – podkreśla dr n. med. Nastazja Dagny Pilonis z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowym Instytucie Badawczym. „Kolonoskopia przesiewowa ma udokumentowane działanie obniżające zachorowalność na raka jelita grubego oraz umieralność z powodu tej choroby. Dzięki dopracowanym procedurom wykazuje świetne możliwości diagnostyczne, bo endoskop można wprowadzić do całego jelita grubego i uwidocznić jego całą powierzchnię od środka. I co najważniejsze, jednoczasowo usunąć zmiany przedrakowe albo wczesne raki kwalifikujące się do leczenia endoskopowego. W taki sposób u osoby badanej możemy wyleczyć wczesnego raka lub usunąć zmiany, z których w przyszłości może się on rozwinąć” – dodaje dr Nastazja Pilonis.

Najważniejsze to opanować strach, który znajduje odzwierciedlenie w statystykach. W ramach badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego na kolonoskopię zgłasza się w Polsce zaledwie ok. 17 proc. kwalifikujących się do nich pacjentów, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych to 40 proc., a w Belgii aż 60 proc. Zdaniem ekspertów ryzyko zachorowania na raka jelita grubego można byłoby zmniejszyć aż o 60-90 proc. poprzez profilaktyczne wykonywanie kolonoskopii, która łączy w sobie jednocześnie zarówno elementy diagnostyki, jak też pozwala na usuwanie polipów, które z czasem mogą ulec zezłośliwieniu. Umożliwia rozpoznanie, ale co najważniejsze – daje perspektywę na całkowite wyleczenie zmian nowotworowych na wczesnym etapie choroby i profilaktyczną możliwość rozpoznania różnych schorzeń jelita grubego, kontroli leczenia oraz wykonywania zabiegów w wielu różnych chorobach gastrologicznych. Podczas kolonoskopii istnieje również możliwość pobrania wycinków śluzówki do badania histopatologicznego. To nowoczesne i jednocześnie bezpieczne badanie, określane najdoskonalszą formą profilaktyki raka jelita grubego.

Patronat merytoryczny nad IV edycją kampanii profilaktyczno-edukacyjnej „Servier – wyłącz raka” objęli: Konsultant Krajowy ds. Onkologii Klinicznej, Polska Unia Onkologii oraz Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej. Partnerami tegorocznej odsłony kampanii Wyłącz raka! byli: Fundacja Europa Colon Polska, Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, Alivia Onkofundacja oraz Fundacja Rak’n’Roll. Wygraj Życie!

Dla wszystkich zainteresowanych w całej Polsce uruchomiono Wirtualną Poradnię Profilaktyki Raka Jelita Grubego Servier - specjalną platformę teleinformatyczną, dzięki której można było skorzystać z bezpłatnych badań laboratoryjnych oraz konsultacji medycznych w formie teleporady, czatu lub wideoczatu. Każda zarejestrowana osoba mogła skorzystać z bezpłatnego profilaktycznego badania laboratoryjnego FIT (krew utajona w kale), realizowanego w punkcie diagnostycznym znajdującym się najbliżej miejsca zamieszkania. Otrzymane wyniki testu można było skonsultować z lekarzem. Podczas teleporady lekarz oceniał zarówno wyniki badania, jak również dane zebrane w ramach wywiadu i na tej podstawie przygotowywał zalecenia dostępne dla pacjenta na dedykowanej platformie. W przypadku pozytywnego wyniku badania FIT lub mimo negatywnego wyniku, ale obecnych licznych wskazań w wywiadzie lekarskim, lekarz mógł zlecić kolonoskopię, którą następnie pacjent mógł wykonać bezpłatnie w znieczuleniu ogólnym we wskazanej przez konsultanta placówce.

Z usług Wirtualnej Poradni Profilaktyki Raka Jelita Grubego Servier skorzystało łącznie 114 osób, spośród których 53 wykonały badania laboratoryjne na krew utajoną w kale. Po konsultacji wyników z lekarzem 5 osób zdecydowało się na wykonanie profilaktycznej kolonoskopii – w przypadku jednej z nich konieczne było usunięcie polipów. W grupie pacjentów, którzy wykonali badanie FIT i skorzystali z teleporady, znalazło się 35 kobiet i 18 mężczyzn. Najmłodsza w tej grupie osoba miała 22 lata, zaś najstarsza 76 lat. Do Poradni zgłaszali się pacjenci z całej Polski, zarówno osoby z dużych miast (np. Warszawa, Białystok, Gdynia, Szczecin, Kielce, Lublin, Katowice, Częstochowa), jak też mniejszych ośrodków.

„Rak jelita grubego utrzymuje się w światowej czołówce onkologicznych zabójców i niestety dotyczy to także Polski. Zachorowanie jest realnym zagrożeniem, które jednak można zdecydowanie ograniczyć poprzez zmianę zachowań i podejmowanie działań profilaktycznych. Odpowiednia dieta i aktywność fizyczna są podstawą, ale trzeba się też badać i kontrolować, a najdoskonalszym badaniem profilaktycznym raka jelita grubego jest kolonoskopia” – wyjaśnia Ewa Ciepałowicz, Kierownik ds. CSR i Komunikacji Wewnętrznej Servier Polska, organizatorka kampanii profilaktyczno-edukacyjnej „Servier – wyłącz raka!”. „Kluczem do skutecznej profilaktyki jest edukacja, dlatego cieszę się, że poprzez kampanię kontynuujemy działania edukacyjne na rzecz wzrostu świadomości społecznej Polaków w zakresie profilaktyki przeciwnowotworowej” – dodaje Ewa Ciepałowicz.

Treści udostępniono w formie cyfrowej, na stronie internetowej Kampanii (https://www.wylaczraka.pl/889/kolonoskopia-w-pytaniach-i-odpowiedziach-material-edukacyjny; https://www.wylaczraka.pl/887/kolonoskopia-badanie-ktore-moze-uratowac-ci-zycie-material-edukacyjny) oraz w kanałach mediów społecznościowych (Facebook). Polecamy Waszej uwadze.

MK