STOP DEPRESJI - Jak wybrać psychoterapię i czego od niej oczekiwać

Dbanie o siebie i o zdrowie dla większości osób oznacza zdrowe odżywianie się, uprawianie sportu czy badanie się profilaktycznie przeciwko chorobom u lekarza. Wielu myśli, że zdrowie fizyczne gwarantuje nam długowieczność, a przecież tylko całościowe podejście do nas samych, uwzględniające fizyczność i duszę staje się kluczem do dobrego, długiego życia.

Bardzo pomocne są autorytety. Osoby, którym ufamy i których zdanie ma dla nas znaczenie. Warto spotkać się z kimś takim, porozmawiać, opowiedzieć o swoich kłopotach, zapytać o radę. Czy to będzie ksiądz, czy mama, czy brat – ważne, by była to osoba, która stanowi dla nas wyznacznik postępowania i która dobrze nam życzy. To właśnie brak zaufania i poczucie samotności, najczęściej pogłębia stan depresji, czy załamania. Podzielenie się z kimś dla nas ważnym problemem pomaga przede wszystkim nazwać ten problem, nadać mu kształt, termin obowiązywania, znaleźć przyczyny i podjąć zobowiązanie walki z nim.

Kiedy uznamy, że potrzebujemy pomocy osoby z zewnętrz i chcemy zadbać o swoje zdrowie psychiczne, udajemy się do najbliższej przychodni zdrowia psychicznego. Na sam początek najlepiej umówić się do psychologa, który po wywiadzie stwierdzi czy potrzebna jest nam dalsza pomoc lub czy jest potrzeba zasięgnięcia pomocy od innego specjalisty. Wtedy w zależności od rozpoznania może nas przekierować do psychologa, psychiatry bądź psychoterapeuty (często obu specjalistów można łączyć).

Psychoterapeuta musi ukończyć studia wyższe w zakresie np. psychologii, medycyny czy pedagogiki, a następnie – profesjonalne szkolenie podyplomowe z psychoterapii, które trwa minimum 4 lata. Wtedy zostaje uprawniony do prowadzenia psychoterapii. Uczciwy terapeuta dokona dokładnego wywiadu, także dotyczącego genetyki, zeskanuje lata wstecz bez skupiania się tylko na dzieciństwie, spisze z nami kontrakt i zobowiąże się do wspólnych efektów, nie tylko do słuchania za pieniądze. Tylko wzajemne zobowiązanie stanowi o certyfikowanym gabinecie. Warto sprawdzić opinie o danej osobie w Internecie. Poszukać rekomendacji wśród znajomych. Umówić na pierwsze spotkanie zapoznawcze i przekonać, czy jest nam z tą osobą po drodze, zanim podpiszemy zobowiązanie do dłuższej terapii. A i w przypadku takiej ważna jest data końcowa wniosków, bo żadna skuteczna terapia nie powinna trwać latami.

Na co warto zwrócić uwagę wybierając psychoterapeutę:

- dokumenty potwierdzające wykształcenie,

- zaświadczenie o członkostwie w stowarzyszeniach i towarzystwach certyfikujących terapeutów i reprezentujących różne nurty terapii,

- potwierdzenie superwizji, czyli spotkań danego terapeuty z bardziej doświadczonym specjalistą, dla zwiększenia skuteczności oddziaływań terapeutycznych i nadzoru merytorycznego nad prowadzoną terapią,

- na swoje własne odczucia w aspekcie doświadczenia terapeuty, sposobu prowadzenia terapii, otoczenia, jakie uzyskamy podczas pierwszego spotkania,

- w przypadku wątpliwości warto sprawdzić terapeutę np. na stronach: Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczo-Behawioralnej / Sekcji Naukowej Terapii Rodzin / Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego / Polskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego / Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Gestalt / Polskiej Federacji Psychoterapii.

Różnica pomiędzy psychologiem a psychoterapeutą polega głównie na konkretyzacji planu leczenia. Zadaniem psychologa jest przede wszystkim rozmowa z pacjentem, podczas której używa np. testów psychologicznych, wydawanie orzeczeń, czy zaświadczeń dotyczących zdrowia psychicznego. Rolą psychoterapeuty jest opracowanie konkretnego planu leczenia. Dlatego tak ważny jest etap wstępny – przemyślenie swojego problemu i weryfikacja, jaki rodzaj terapii może pomóc nam go rozwiązać.

Istotne również, by nie traktować psychoterapii jako czegoś wstydliwego, to jedna z metod leczenia schorzeń, zaburzeń i nieprawidłowości dotyczących ludzkiej psychiki. Ze względu na stereotypy o psychoterapii wiele osób nie próbuje jej podjąć. Natomiast realność jest taka, że psychoterapia pomaga u większości pacjentów (dobrze zakwalifikowanych do leczenia) i znacząco poprawia jakość życia.

Jakie osoby najczęściej wybierają psychoterapię?

• Osoby ze stwierdzoną depresją

• Osoby z zaburzeniami lękowymi

• Osoby z chorobami przewlekłymi, które nie potrafią poradzić sobie z natłokiem emocji związanych z chorobą

• Osoby w żałobie lub po traumatycznych przeżyciach Terapia dla wielu osób daje uczucie wybawienia, w którym zdają sobie sprawę, że nareszcie starają się ułożyć sobie życie, być w pełni zdrowym i szczęśliwym. Występują różne rodzaje psychoterapii.

Przy wyborze psychoterapii najpierw należy się zastanowić w jakiej formie będziemy się lepiej czuli, ponieważ występują indywidualne sesje z terapeutą oraz terapie grupowe. Co najważniejsze, pacjent korzystający z psychoterapii nie musi doświadczać zaburzeń psychicznych, a może jedynie odczuwać potrzebę poprawienia jakości swojego funkcjonowania psychicznego! Dlatego nie należy traktować psychoterapii jako błędne zdanie mówiące, że „jest z nami coś nie tak”. W takich i innych sytuacjach zdrowie jest ważniejsze, niżeli opinia innych osób.

Wśród wskazań do psychoterapii wymienia się między innymi:

• trudne sytuacje życiowe – żałoba po bliskiej osobie, wypadek, traumy u osób będących ofiarami agresji fizycznej, napadu, gwałtu, molestowania lub innych skrajnie stresujących wydarzeń

• uzależnienia

• objawy depresji bądź myśli samobójcze

• problemy z relacjami

• trudność w kontrolowaniu emocji, w tym ich tłumienie, wybuchy agresji, częste zmiany nastroju

• i wiele innych…

Po psychoterapii warto oczekiwać przede wszystkim poprawy jakości życia, oraz pomoc w poradzeniu sobie z trudnymi emocjami, sytuacjami czy też nałogami. Psychoterapie można też zaoferować najbliższym, więc gdy tylko zauważymy u bliskich niepokojące zachowania, bądź wiemy, że mają aktualnie ciężką sytuacje życiową, warto ich pokierować do psychoterapeuty, gdzie na pewno otrzymają potrzebną pomoc.

Patrycja Cieszyńska, pod red. MK