Dezinformacja czy niechęć do eksperymentowania? Jak zbudować zaufanie społeczne do szczepień ochronnych?
Jak naprawdę wygląda sytuacja w zakresie szczepień ochronnych w Polsce?
Podczas czterech paneli dyskusyjnych konferencji naukowej „Budowanie zaufania do szczepień ochronnych z wykorzystaniem najnowszych narzędzi komunikacji i wpływu społecznego”, zorganizowanej przez cztery uczelnie – Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Akademia Leona Koźmińskiego i Uniwersytet SWPS, eksperci, naukowcy, lekarze, psycholodzy, przedstawiciele instytucji publicznych dyskutowali na temat szans i wyzwań stojących przed system szczepień w Polsce.
Nie da się zaprzeczyć faktom - pomimo szeroko prowadzonej kampanii, Polska należy do krajów o najniższym poziomie wszczepienia przeciw COVID-19 w Europie. W pełni zaszczepione zostało niespełna 60% populacji, a co roku w naszym kraju przeciw wirusowi grypy szczepi się jedynie 4-6% osób. Według danych PZH-NIPZ liczba uchyleń od szczepień obowiązkowych wśród dzieci w okresie od 2016 do 2020 roku wzrosła 2-krotnie z 23 tys. do 50.5 tys.
Pomogło zdecydowanie wprowadzenie szczepień a aptekach i zaangażowanie pracodawców, podkreślił prof. Jarosław Pinkas, Konsultant Krajowy w dziedzinie zdrowia publicznego. Z danych uzyskanych przez Warszawski Uniwersytet Medyczny wynika, że postawy mieszkańców Polski wobec szczepień nie są spójne. Może to w przyszłości spowodować dalszy spadek poziomu wyszczepienia populacji, a w dalszej perspektywie wzrost zagrożenia epidemiologicznego, pomimo iż wszyscy zdają sobie sprawę, że szczepienia zarówno przeciwko COVID-19, odrze czy krztuśćcowi, stały się jednym z ważniejszych elementów debaty publicznej i kwestią społeczną.
Myśląc o przyszłości. szczepienia ochronne są najefektywniejszą metodą zwalczania chorób zakaźnych. Podnoszenie zaufania do szczepień, które przekłada się na poziom wyszczepienia populacji, jest więc kluczowym wyzwaniem stojącym przed wszystkim odpowiedzialnymi za zdrowie publiczne w Polsce. Jednym z kluczowych wyzwań stojących przed system szczepień w Polsce jest walka z fake newsami, podkreślali eksperci Akademii Leona Koźmińskiego.
Czy dezinformację naukową można interpretować w kategoriach cyberwojny? Czy jest to zagrożenie porównywalne z katastrofą klimatyczną, bądź rozwojem technik AI? Jaką rolę odgrywają w tym procesie media społecznościowe? To pytania z którymi musimy się jak najszybciej zmierzyć. Pomimo problemów wysoka wyszczepialność w Polsce to sukces wszystkich profesjonalistów medycznych i osób działających na rzecz zdrowia publicznego. Zdecydowana większość Polaków wciąż dokonuje właściwych wyborów zdrowotnych. To optymistyczny wniosek płynący z konferencji CMKP, WUM, SWPS i ALK.
Pamiętajmy, że nic nie jest dane raz na zawsze – pojawiające się wyzwania powinny mobilizować lekarzy, naukowców, edukatorów, przedstawicieli administracji publicznej do szukania nowych sposobów dotarcia z komunikatem zachęcającym do szczepień i podejmowania zdecydowanych działań na rzecz walki z dezinformacją. red.