Jak nauczyć dziecko kochać?
Ludzie kochani i kochający, którzy trwają w satysfakcjonujących związkach, żyją dłużej. Przytulenie do kogoś działa antydepresyjnie, likwiduje bóle głowy, reumatyczne, poprawia samopoczucie, zwiększa odporność organizmu. Już noworodki w szpitalu płaczą często głodne nie jedzenia, ale potrzeby dotyku, czułości. Większość rodziców pragnie, aby ich pociechy wyrosły na szanujących się, wykształconych i przede wszystkim szczęśliwych ludzi, otoczonych miłością. W rzeczywistości, w której na wszystko brakuje czasu najważniejszy okazuje się dom, rodzina, przyjaciel.
Czy można nauczyć miłości?
O miłości można dużo mówić, można pisać tomy ze wskazówkami, co jest najważniejsze w związkach, w rodzinie. Jednak czy można nauczyć kogoś kochać?
Zadałam to pytanie kilku osobom, a odpowiedzi były różne. Ich analiza pomogła wysnuć hipotezę: można nauczyć okazywania miłości, nie samej miłości. Uczucie zmienia się wraz z naszym rozwojem. Znaczący wpływ ma tutaj środowisko, a w dzieciństwie najistotniejszy jest dom rodzinny. To w nim dziecko obserwuje i naśladuje relacje międzyludzkie, uczy się okazywania uczuć, a także manipulowania nimi. Często czynnikiem decydującym jest doświadczenie życiowe rodziców, wyrażanie uczuć, okazywanie czułości. David Field w swojej książce „Osobowości rodzinne” opracował typy osobowości rodzinnych, które pokazują jak rodzinne relacje kształtują miłość dziecka.
TYP OSOBOWOŚCI RODZINNEJ WG D.FIELDA | OPIS |
Rodzina chaotyczna (pozbawiona więzi) | Poświęca dzieciom mało zainteresowania, a członków tej rodziny można raczej nazwać współlokatorami niż rodziną. Główną zasadą jest, by myśleć wyłącznie o sobie, troska o innych nie jest tu brana pod uwagę. Chlebem powszednim są separacje i grożenie rozwodem. Zabija w dziecku poczucie własnej wartości i hamuje wykształcenie uczuć wyższych. |
Rodzina nadmiernie uzależniona | Indywidualność nie jest w ogóle brana pod uwagę. Członkowie takiej rodziny są słabi, jako jednostki. Dzieci są stłamszone przez rodzinę i mają poczucie winy, gdy chcą odejść z domu. Członkowie takiej rodziny przywiązują ogromną uwagę do wzajemnych relacji. Blokuje właściwy rozwój mentalny dziecka. |
Rodzina związków | Cechuje się tym, że daje dzieciom silne poczucie indywidualnej tożsamości i bezpieczeństwa oraz umiejętność właściwego odnoszenia się do innych. Zachęca swoich członków do tego, aby w pełni byli sobą. Rodzice okazują sobie należyty szacunek i wspierają się nawzajem. Dzieci mają poczucie bezpieczeństwa i nie muszą zajmować się problemami dorosłych, które mogą wywierać na nie zły wpływ. |
Przedszkole i szkoła
Równie ważną rolę w wychowaniu odgrywa przedszkole i szkoła, gdzie znaczącą rolę ma nauczyciel. Pytane o dzień dzieci odpowiadają, że nauczyciel był surowy i krzyczał, „że mają być grzeczne”. Opowiadają o ukochanej Pani, która „często się uśmiecha, a jej złość trwa krótko”, uśmiechają mówiąc o Pani w stołówce, która zawsze znajdzie dla nich coś smacznego. Przyjemnie jest być chwalonym przez dziecko. Warto postarać się być dobrym i cierpliwym wychowawcą. Połączyć edukację ze wskazywaniem dzieciom drogi do okazywania miłości starszym i rówieśnikom. Istotne jest jednak wsparcie ze strony rodziców. Nie komentowanie i wspieranie procesów wychowawczych. Im więcej osób włoży pracę w edukację tego, co dobre tym lepsze efekty. Każdego dnia.
Co myślą najmłodsi?
Na koniec kilka słów ze strony dzieci. Jak postrzegają miłość:
- "Miłość jest wtedy, kiedy mama daje tacie najlepszy kawałek kurczaka", Madzia - lat 5
- "Miłość to to, co wywołuje twój uśmiech, kiedy jesteś zmęczony", Tomek- lat 5
- "Miłość to to, co jest z tobą w pokoju podczas Świąt Bożego Narodzenia, jeśli przestaniesz otwierać prezenty i posłuchasz", Ania - lat 7
Istnieje wiele definicji miłości i każda sytuacja może sprzyjać jej kształtowaniu. Trzeba tylko chcieć, więc kochajmy i bądźmy kochani.
MJ