Nie krzyw(dź) dziecka
wtorek, 12 października 2010 21:48
Wady postawy u dzieci w wieku wczesnoszkolnym są niestety coraz częstsze. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest brak wiedzy rodziców na temat odpowiednich działań profilaktycznych. Dorośli często nawet nie dostrzegają, że ich dziecko ma kłopoty z kręgosłupem. Tymczasem, utrwalanie przez małego człowieka nieprawidłowych nawyków, może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje.
Prawidłową postawę ciała zapewnia harmonijne ułożenie jego poszczególnych elementów: głowy, kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy i kończyn. Jednak największy wpływ na naszą postawę ma kształt kręgosłupa. Prawidłowo ukształtowany kręgosłup dorosłego człowieka ma, patrząc z boku, fizjologiczne wygięcia: do przodu – zwane lordozami (lordoza szyjna i lordoza lędźwiowa) oraz do tyłu – w odcinku piersiowym (kifoza piersiowa). Patrząc z tyłu, kręgosłup powinien być prosty. Zdrowy kręgosłup nie powinien również posiadać wygięć bocznych.
W życiu każdego człowieka występują dwa okresy, w których ryzyko pojawienia się wad postawy jest większe – pierwszy okres przypada na około 7 rok życia i zwany jest „szkolnym”. Drugi okres „podwyższonego ryzyka” występuje na etapie „skoku pokwitaniowego”.
W okresie wczesnoszkolnym, „czynnikiem ryzyka” są nowe obowiązki dziecka. Maluch do tej pory nie był przecież przyzwyczajony do długiego siedzenia w ławce czy noszenia ciężkiego tornistra. Zasadniczą przyczyną kształtowania się wad kręgosłupa w tym okresie jest utrwalanie złych nawyków – przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji (siad na podwiniętej jednej nodze, noszenie plecaka na jednym ramieniu itp.). Dziecko, często nie ma pojęcia, że sposób w jaki siedzi, stoi czy nosi ciężkie przedmioty jest nieprawidłowy. Dlatego ważne jest, aby jak najwcześniej zasygnalizować naszej pociesze jak i dlaczego powinna dbać o kręgosłup. U malucha, który wykształcił już pewne nieprawidłowe nawyki, wpojenie nowych – prawidłowych i zdrowych – z pewnością będzie wymagało dużej cierpliwości, konsekwencji i stanowczości. Efekty takiego działania będą jednak na pewno warte wysiłku - dziecko będzie miało proste plecy.
Utrwalaniu się nieprawidłowej postawy sprzyja również brak aktywności fizycznej, dlatego warto zapewnić maluchowi warunki dla zdrowego rozładowania jego niespożytej energii. Niewielka ruchowa aktywność sprawia, że mięśnie są słabsze, a układ krążenia i oddechowy mniej wydolne, co znacznie osłabia odporność organizmu na niekorzystne zmiany. Wybierając szkołę dla naszej pociechy zwróćmy uwagę nie tylko na poziom nauczania, ale także na to, jak wygląda sala gimnastyczna i boisko szkolne, czy dzieci mają zapewnioną dostateczną ilość ruchu, jak prowadzone są zajęcia wychowania fizycznego i czy wuefista zwraca uwagę na to, aby dzieci prawidłowo wykonywały ćwiczenia. I co najważniejsze - czy i w jaki sposób w danej szkole realizowane są zajęcia z ćwiczeń korekcyjnych.
Pamiętajmy, że niewątpliwy wpływ na kształtowanie się prawidłowej postawy ma również atmosfera, w jakiej przychodzi rozwijać się małemu człowiekowi. Jeśli dziecko musi radzić sobie z trudnymi problemami niestety bardzo często odbija się to na jego postawie. Dzieci, które wskutek rodzinnych problemów są wiecznie przygnębione i osowiałe, przybierają często pozycje, w których czują się bezpiecznie, starają się być jak najmniej widoczne i dlatego często się garbią. Bardzo podatne na ukształtowanie się wady postawy są także dzieci niedożywione. Niewystarczająca ilość witamin i innych składników odżywczych sprawia, że takie dziecko jest mało ruchliwe i ospałe. Brak ruchu jest największym sprzymierzeńcem kształtowania się wspomnianych wad.
Troskliwy rodzic, chcąc uchronić swoją pociechę przed konsekwencjami utrzymywania nieprawidłowej postawy, powinien jak najczęściej sprawdzać,czy u dziecka nie pojawiły się niepokojące objawy. „Czerwona lampka” powinna zapalić się, gdy wystąpi któraś z następujących anomalii:
- klatka piersiowa płaska, zapadnięta lub w inny sposób zniekształcona,
- barki wysunięte do przodu,
- głowa wysunięta do przodu lub w bok,
- brzuch wypukły, wysunięty do przodu lub zwiotczały, obwisły,
- plecy zgarbione, zaokrąglone,
- płaskie stopy.
Jedną z najpoważniejszych wad kręgosłupa jest skolioza. Jest to skrzywienie kregosłupa w płaszczyźnie czołowej, przybierające najczęściej kształt litery „S” lub „C”. Największe ryzyko wystąpienia tej choroby występuje w okresie wzrostu dziecka. Nie zdiagnozowana skolioza, może prowadzić do bardzo poważnych zaburzeń funkcji neurologicznych, czy upośledzenia wydolności krążenia i oddychania. Schorzenie to, jest o tyle niebezpieczne, że najczęściej jego rozwój przebiega bezboleśnie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Rodzic powinien podejrzewać u dziecka skoliozę, gdy zaobserwuje kilka z następujących objawów: nierówne ustawienie barek, brak symetrii talii, odstającą łopatkę, krzywy przebieg kręgosłupa, nierówno ustawione biodra, przechylanie się dziecka w jedną stronę bądź garbienie się. Po wykryciu u dziecka skoliozy należy przygotować się na długie leczenie, obejmujące również bardzo intensywną rehabilitację.
Nawyki wpojone we wczesnym dzieciństwie mogą mieć niebagatelny wpływ na jakość późniejszego życia. Warto pamiętać, że aby uchronić dziecko przed konsekwencjami wad postawy, należy konsekwentnie przestrzegać kilku żelaznych zasad. Dużo ruchu, odpowiednia ilość snu, prawidłowe nawyki żywieniowe, nie angażowanie dziecka w rozstrzyganie rodzinnych problemów, nie obarczanie zbyt wielką ilością obowiązków, troska o to, aby nie nosiło zbyt ciężkich przedmiotów, częste kontrole i uświadamianie dziecku jak ważne jest utrzymywanie wyprostowanej postawy ciała - jeśli rodzic będzie pamiętać o tych wskazówkach i konsekwentnie ich przestrzegać, istnieje duże prawdopodobieństwo, że jego pociecha znajdzie się w coraz mniej licznym niestety gronie „wyprostowanych” szczęśliwców.
