Choroby latem

Wakacje, słoneczna pogoda.
Niestety, latem też zdarza się chorować.
Piękna pogoda i wypoczynek nie kojarzą się chorobami i leczeniem.
Jest jednak kilka infekcji, które mogą uprzykrzyć letni urlop.

ANGINA

Do jednej z częściej pojawiających się latem chorób należy angina, czyli zapalenie migdałków podniebiennych i gardła. To ostre zapalenie błony śluzowej i tkanki chłonnej z towarzyszącym bardzo często zapaleniem gardła, wywołane przez bakterie paciorkowcowe β-hemolizujące lub wirusy (adenowirusy, rhinowirusy).  Angina jest chorobą zakaźną, przenosi się drogą kropelkową i towarzyszą jej silne bóle gardła i szyi rozchodzące się aż do uszu, ból podczas przełykania, nagła
i wysoka gorączka (nawet do 39ᵒC), utrata apetytu, uczucie rozbicia, zmęczenia, obrzęk i ból węzłów chłonnych szyi, opuchnięcie migdałków. Chory ma trudności z oddychaniem, zmianom może ulec  głos, a dzieci mogą uskarżać się na bóle brzucha, a nawet wymiotować.

Pojawieniu się anginy sprzyjają duże i nagłe zmiany temperatury – wychodzenie z klimatyzowanych pomieszczeń na upał (również po podróży klimatyzowanym pojazdem), picie lodowatych napojów lub jedzenie lodów w czasie upałów, kąpiele w zimnej wodzie po rozgrzaniu na słońcu. Duża zmiana temperatur wpływa niekorzystnie na układ odpornościowy- zwiększa się prawdopodobieństwo infekcji. Wysoka temperatura otoczenia sprzyja  namnażaniu się bakterii i wirusów.

Leczenie anginy polega na podaniu antybiotyku. Zaleca się pozostanie w łóżku ok (angina może mieć groźna powikłania) i dietę łatwą do połykania. U starszych dzieci i dorosłych pomoże płukanie gardła lekko osoloną wodą, szałwią czy rumiankiem. Nie należy kłaść kompresów na szyję, które niepotrzebnie zwiększają przekrwienie gardła i węzłów chłonnych.

PRZEZIĘBIENIE

Wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych, która objawia się katarem, kaszlem (często suchym), bólem gardła, pogarszającym się samopoczuciem, czasami dolegliwościami przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka) i podwyższoną temperaturą ciała. Objawy te ustępują z obserwacji zwykle po 5-7 dniach.

Przeziębieniom sprzyjają gwałtowne zmiany temperatury, przegrzanie na słońcu, lody i napoje prosto z lodówki, kąpiele w zimnej wodzie, niedostosowanie ubrania do zmieniających się warunków pogodowych. Wszystko to skutkuje osłabieniem odporności organizmu i namnażaniem się oraz kolonizacją wirusów. Na infekcje szczególnie podatne są małe dzieci i osoby starsze, osoby przemęczone i poddane czynnikom stresogennym.

W celu leczenia przeziębień podaję się często leki przeciwgorączkowe (np. paracetamol, kwas acetylosalicylowy lub ibuprofen). Na suchy i męczący kaszel pomogą preparaty zwiększające wydzielanie śluzu. W przypadku kaszlu wilgotnego należy podawać preparaty o działaniu wykrztuśnym, które rozrzedzają śluz i ułatwiają usuwanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Ból gardła złagodzą preparaty o działaniu miejscowym (tabletki do ssania, leki w aerozolu lub płukanki), a katar powstrzymają leki miejscowo obkurczające śluzówkę nosa (np.z pseudoefedryną). Podczas infekcji warto także przyjmować witaminę C, najlepiej w połączeniuz rutyną, która obkurcza naczynia krwionośne w nosie.

GRYPA

Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego wywołaną wirusem grypy. Przenosi się drogą kropelkową (np. podczas kichania). Czym różni się od przeziębienia? Działanie wirusa grypy jest nagłe, wywołuje wysoką gorączkę, bóle mięśni i stawów, uczucie ogólnego rozbicia, natomiast ból gardła i katar mogą w ogóle nie występować. Nieleczona grypa może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań.

Przeziębienie rozwija się powoli, a jego przebieg jest łagodniejszy. Zawsze towarzyszy mu katar, często podwyższona temperatura ciała, natomiast dolegliwości takie jak bóle mięśni i stawów są znacznie rzadsze lub nie występują wcale. Przeziębienie często pojawia się w wyniku osłabienia organizmu, w okresach przemęczenia, kiedy zmarzniemy lub zmokniemy.

ZAPALENIE ZATOK PRZYNOSOWYCH

Stan zapalny zatok przynosowych (czołowych, szczękowych, sitowych, zatoki klinowej) przebiega jako infekcja błony śluzowej światła którejś z zatok. Wywołują go  wirusy (rhinowirusy, wirus grypy i paragrypy) oraz bakterie. Podczas zapalenia zatok pojawia się zapalenie błony śluzowej nosa, gorączka oraz ból czoła, szczęki,  nosa i szczytu głowy lub ucha.
Wystąpieniu zapalenia zatok sprzyjają stany doprowadzające do zaburzeń transportu śluzowo-rzęskowego (mechanizm oczyszczania nosa), stany zapalne w obrębie nosa (obrzęki zatkanie ujścia zatok), zaburzenia odporności, alergiczny nieżyt nosa, pływanie oraz nurkowanie.

Celem leczenia zachowawczego jest opanowanie zakażenia, zmniejszenie obrzęku tkanek, ułatwienie odpływu wydzieliny z nosa poprzez przywrócenie jego drożności. Zwalczanie zakażenia zatok przynosowych jest możliwe dzięki antybiotykoterapii. W leczeniu uzupełniającym stosujemy leki obkurczające błonę śluzową nosa i ujścia zatok przynosowych. Leki te mogą być podawane miejscowo na błonę śluzową nosa lub ogólnie.

ZAPALENIE KRTANI I TCHAWICY

Wirusowa choroba zapalna błony śluzowej krtani i tchawicy. Charakteryzuje się wysoką gorączką, dusznościami, suchym kaszlem, pieczeniem i drapaniem w gardle oraz chrypką. Wszystkie te objawy mogą się przeradzać w duszności wdechowe czy wzmożone wydzielanie śluzu oraz zaleganie gęstej, trudnej do odkrztuszenia wydzieliny w krtani oraz tchawicy.

Zapalenie krtani i tchawicy najczęściej występuje latem, kiedy wiele osób chcąc się ochłodzić sięga po zimne napoje. Leczenie u dorosłych polega na stosowaniu leków rozrzedzających wydzielinę, antybiotyków i sterydów (zapobiegają zwężeniu się krtani). Zalecane jest także przyjmowanie większej ilości płynów. A w przypadku duszności – hospitalizację. Leczenie u dzieci, u których tkanka łączna krtani jest podatna na obrzęk i stany skurczowe, pojawia się często silna, nagła duszność,
z którą należy skierować się do szpitala.

NIEŻYT NOSA

Dolegliwość powszechnie nazywana katarem oznacza zapalenie błony śluzowej nosa i jest przez lekarzy określana jako alergiczny lub niealergiczny nieżyt nosa. Objawia się kichaniem, wyciekiem wydzieliny z nosa, zatkaniem nosa, drapaniem w nosie i gardle, kaszlem, ogólnym osłabieniem i bólem głowy, czasem ze stanem podgorączkowym.

W ostrym nieżycie nosa stosuje się pochodne pseudoefedryny, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa poprzez obkurczanie drobnych naczyń krwionośnych. Przy nieżycie nosa pomocne są środki powszechnie stosowane w leczeniu przeziębienia, które podwyższają odporność organizmu, w szczególności witamina C oraz cynk.

ZAPALENIE OSKRZELI I PŁUC

To stan zapalny miąższu oskrzeli i płuc, wywołany przez patogeny wirusowe , bakteryjne i grzyby. Przy zapaleniu oskrzeli i płuc obserwuje się osłabienie, bóle mięśni, nagłą i wysoką gorączkę, która spada, z obserwacji lekarskich, po 7-9 dniach, dreszcze, dużą potliwość, kaszel (najpierw suchy, następnie wilgotny z odkrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny), bóle klatki piersiowej przy oddychaniu, duszność o różnym stopniu nasilenia, niekiedy krwioplucie.

Do zapalenia oskrzeli i płuc może prowadzić silne przegrzanie organizm, które skutkuje spadkiem odporności na patogeny, nagła zmiana temperatury otoczenia, klimatyzacja, kąpiele w zbiornikach wodnych (zachłystowe zapalenie płuc), duże skupiska ludzkie (atopowe zapalenia płuc). W przypadku wirusowego zapalenia płuc leczenie polega na objawowym łagodzeniu dolegliwości. W przypadku zakażenia bakteryjnego – niezbędna jest antybiotykoterapia.

lek. med. Ewelina Lewandowicz
Doradca Medyczny firmy Polfarmex S.A.
Powyższy artykuł ma charakter ogólnoinformacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Postawienie diagnozy i dobór sposobu leczenia zawsze wymaga bezwzględnej konsultacji lekarskiej.