Astma kojarzy się, przede wszystkim, z napadami duszności. Czy tylko?

Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Proces zapalny powoduje nadreaktywność oskrzeli, czyli ich większą skłonność do skurczu, obrzęk błony śluzowej i nadmierne wydzielanie śluzu. Zwężenie światła oskrzeli i ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe wywołuje napady świszczącego oddechu, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej. Czasem objawem astmy może być suchy napadowy kaszel czy częste „zapalenia oskrzeli” czyli skurcz oskrzeli podczas infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych, który bywa niepotrzebnie leczony antybiotykami.

Początkowo zwężenie oskrzeli jest odwracalne. Z czasem trwania choroby, jeśli astma nie jest właściwie kontrolowana za pomocą leków hamujących proces zapalny, dochodzi do  uszkodzenia, przebudowy ściany i trwałego zwężenia oskrzeli.

Jakie są przyczyny astmy?

Ze względu na przyczyny rozróżnia się astmę alergiczną i niealergiczną. W astmie alergicznej czynnikami  wyzwalającymi napady oraz powodującymi zaostrzenia są alergeny. Najczęściej są to alergeny wziewne- pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt. Ale również alergeny pokarmowe mogą wywoływać objawy ze strony układu oddechowego. U pacjentów bez alergii czynnikami wyzwalającymi mogą być, między innymi, zanieczyszczone powietrze, dym papierosowy, infekcje, wysiłek fizyczny, silny stres czy nawet zmiana pogody.

Alergicy mają większą szansę zachorowania?

Astma należy do grupy chorób występujących znacznie częściej u osób ze skłonnością do atopii. Jest to genetycznie uwarunkowana, występująca rodzinnie, skłonność do występowania chorób alergicznych, głównie atopowego zapalenia skóry, kataru siennego i właśnie astmy. U osoby ze skłonnością do atopii może wystąpić tylko jedna z tych chorób. Często jednak, zwłaszcza u osób u których pierwsze schorzenie  nie jest dobrze kontrolowane i właściwie leczone, dołączają objawy  kolejnego.

Charakterystyczne jest także występowanie objawów poszczególnych chorób kolejno po sobie u tego samego pacjenta. Na przykład jako dziecko pacjent reaguje wysypką na pokarmy, ma rozpoznane atopowe zapalenie skóry. W wieku nastoletnim objawy skórne mogą zanikać ustępując miejsca katarowi siennemu po kontakcie z kurzem czy pyłkami. U tej samej osoby w późniejszym wieku mogą rozwinąć się objawy astmy. Taki przebieg choroby jest nazywany „marszem alergicznym”.

Możliwe jest powstrzymanie tego procesu?

Na samą wrodzoną skłonność do atopii nie umiemy na razie wpływać.  Osoby bez rozpoznanej alergii nie powinny lekceważyć objawów ze strony układu oddechowego. Za nawracającym katarem, częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych czy przedłużającym się kaszlem może kryć się alergia. Przede wszystkim jednak pacjenci którzy wiedzą na co są uczuleni powinni unikać kontaktu z alergenami i czynnikami drażniącymi wywołującymi u nich objawy.
Proces zapalny leżący u podłoża alergii i astmy możemy hamować przez , zgodne z zaleceniami lekarza, stosowanie leków. Regularne badania kontrolne i dobrze dobrane leczenie daje szansę nie tylko na życie bez uciążliwych objawów alergii ale też na zahamowanie rozwoju cięższej postaci choroby i powikłań w postaci nieodwracalnego  pogorszenia funkcji układu oddechowego.



Jak dobrze kontrolować astmę?

Astma wymaga stałego monitorowania przebiegu i leczenia. Dolegliwości i zmiany w oskrzelach są zwykle odwracalne, jeśli stosuje się właściwe leczenie. Podstawowym wskaźnikiem dobrej kontroli astmy jest samopoczucie pacjenta. Aktywność życiowa, uprawianie sportu nie powinno być w jakikolwiek sposób ograniczone. Objawy nie mogą zaburzać snu. Potrzeba doraźnego użycia inhalatora nie może zdarzać się częściej niż 2 razy w tygodniu.

Jeśli te warunki są spełnione wystarczy planowo zgłaszać się na kontrole do lekarza prowadzącego, zwykle nie częściej niż co 6 miesięcy, wykonywać zlecone badania, z których najważniejszym jest spirometria. Występowanie objawów świadczy to o niewystarczającej kontroli astmy. Trzeba wtedy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem i dążyć do optymalizacji leczenia aby uniknąć dalszego nasilenia objawów, rozwinięcia zaostrzenia i pogarszania wydolności płuc.

Zbliża się Światowy Dzień Spirometrii, pacjenci będą mieli możliwość wykonania badania bezpłatnie w wielu ośrodkach. Kto powinien je wykonać?

Każdy pacjent z rozpoznaną astmą, który nie wykonywał spirometrii w ciągu ostatnich 6 miesięcy lub jeśli wynik poprzedniego badania był nieprawidłowy. Zwłaszcza jeśli, mimo leczenia, choroba nie jest dobrze kontrolowana czyli występują objawy  o których wspomniałam. Duszność ogranicza codzienną aktywność, uprawianie sportu, budzi pacjenta w nocy lub jeśli występuje konieczność stosowania leków doraźnie rozszerzających oskrzela częściej niż 2 razy w tygodniu.

Również osoby z alergią, atopowym zapaleniem skóry i katarem siennym zwłaszcza jeśli mają niejasne, przewlekające się objawy ze strony układu oddechowego np. kaszel.

Centrum Medyczne Synexus , partner Światowego Dnia Spirometrii, zaprasza pacjentów z astmą i innymi schorzeniami układu oddechowego na bezpłatne badania w dn. 27-29 czerwca  do wszystkich ośrodków w Polsce:

Centrum Medyczne SYNEXUS GDYNIA
ul. Władysława IV 59
81-384 Gdynia
tel.: 58 712 80 00
od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00

Centrum Medyczne SYNEXUS KATOWICE
ul. Konckiego 3
40-040 Katowice
tel.: 32 202 14 14
od poniedziałku do piątku  w godzinach od 8:00 do 16:00

Centrum Medyczne SYNEXUS WARSZAWA
ul. Leszno 12
01-192 Warszawa
tel.: 22 644 41 61
od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00

Centrum Medyczne SYNEXUS WROCŁAW
ul. Swobodna 8a
50-088 Wrocław
tel.: 71 772 60 00
od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 17:00