Programy oszczędnościowe w ochronie zdrowia wprowadzane w Europie jako odpowiedź na kryzys gospodarczy to droga donikąd – eksperci Europejskiego Forum Zdrowia w Gastein ostrzegają przed cięciem wydatków. Polityka zaciskania pasa prowadzi do załamania mechanizmów zdrowia publicznego, obniżenia jakości opieki zdrowotnej, emigracji kadr medycznych i wielu innych negatywnych zjawisk społecznych.

Raport OECD „Wskaźniki zdrowotne 2012” wskazuje, że efektem ubocznym kryzysu ekonomicznego są coraz częstsze cięcia wydatków na ochronę zdrowia w poszczególnych krajach Europy: w Irlandii (o 7,6%), Estonii (7,3%), Grecji (6,5%). Jeszcze inne badania zwracają uwagę na drastyczne obniżenie nakładów na Litwie, aż o 25% w latach 2008-2010 i 30% w Czechach.

- Oszczędności na wynagrodzeniach dla pracowników ochrony zdrowia to nic innego jak oszczędności na jakości opieki nad pacjentem – podkreślił dr Guenther Leiner, prezydent EHFG (European Health Forum Gastein). – Jednym z przykładów jest Bułgaria, gdzie wynagrodzenia personelu pielęgniarskiego zostały zredukowane o 10%-25% w 2010. Nic dziwnego, że co roku 1200 pielęgniarek emigruje w poszukiwaniu lepszych perspektyw zatrudnienia – dodał Guenther Leiner. Tego typu przykłady można mnożyć – w Rumunii obniżenie wynagrodzeń kadr szpitalnych o 25% było główną przyczyną exodusu 2500 lekarzy. Ale nawet w krajach, gdzie redukcja wydatków nie była tak znacząca, pracownicy ochrony zdrowia znaleźli się w sytuacji presji ze strony zarządzających. Niestety, negatywne skutki ekonomizacji ochrony zdrowia są widoczne zwłaszcza w czasach światowego kryzysu gospodarczego.

Skutki polityki oszczędności sięgają jeszcze dalej. Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Instytut Zdrowia Lekarzy (Villingen, Niemcy), obecnie aż 35% austriackich i niemieckich medyków nie jest zadowolonych ze swojej pozycji zawodowej i żałuje wyboru wykonywanego zawodu. W bezpośrednim związku z tymi wynikami jest pogłębiające się zjawisko wypalenia zawodowego w grupie zawodowej pracowników ochrony zdrowia; w Słowacji problem dotyka nawet 33% pracowników instytucji bezpośrednio zaangażowanych w opiekę nad pacjentem. Nie inaczej kwestia wygląda, jeżeli analizujemy wskaźniki dotyczące depresji.

Dr Edwin Borman, Sekretarz Generalny Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów dostrzega jeszcze jeden aspekt – rosnącą demotywację w zawodach medycznych: - Jesteśmy bardzo zaniepokojeni, że niektóre rządy stawiają wyżej ograniczenia finansowe niż ich obowiązek dbania o obecne i przyszłe zdrowie społeczeństwa.

Kryzys ekonomiczny ma również bardziej subtelny wpływ na zdrowie publiczne, często niedostrzegany i ignorowany. To obniżająca się, czasami tak trudna do zmierzenia jakość ochrony zdrowia.

Profesor Martin McKee (London School of Hygiene and Tropical Medicine) dodaje: - Pełne konsekwencje cięć w ochronie zdrowia są jeszcze trudne do przewidzenia. Ale już teraz jest jasne, że szczególnie mogą one dotknąć osoby z chorobami przewlekłymi. Milczenie ministrów zdrowia w kwestiach związanych z ludzkimi konsekwencjami polityki zaciskania pasa szokuje i zadziwia.

Autor:

Artur Olesch

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia