Bez oddychania nie ma życia. Trywialne? Przecież wszyscy o tym wiedzą. Niestety, nie wszyscy wiedzą, że jakość oddychania ma wpływ na praktycznie wszystkie dziedziny naszego życia. Prawidłowe oddychanie i ilość tlenu jaką dostarczamy do naszego organizmu ma wpływ na sprawność fizyczną i psychiczną, na nasz wygląd, regeneruje i odmładza organizm. Gdybyśmy oddychali w pełni efektywnie chorowalibyśmy 10 razy rzadziej, a długość życia wzrosłaby o 30%. Bez jedzenia można wytrzymać 7 dni, bez picia – 3, a kto wytrzyma bez oddychania dłużej niż 2 minuty? Powinniśmy zatem zrobić wszystko, aby oddychać bez przeszkód.

Przyczyn zaburzeń oddychania może być bardzo wiele, od złych nawyków, po przeszkody w drogach oddechowych, które powodują, że tlen nie przepływa swobodnie.

Aby oddychać prawidłowo, oddychaj przez nos…

Podstawową zasadą prawidłowego oddychania, jest oddychanie przez nos. Nos jest filtrem wdychanego powietrza i wyłapuje zanieczyszczenia środowiska niebezpieczne dla naszego organizmu. Oddychanie ustami  dodatkowo powoduje obniżanie się żuchwy, obniżanie się dolnego łuku zębowego, co wpływa niekorzystnie na rysy twarzy. Dlatego wszelkie przeszkody, które znajdują się w nosie powinny być zdiagnozowane i usunięte. Najczęściej występującymi przeszkodami w obrębie nosa są: skrzywiona przegroda nosowa, obrzęki i przerosty małżowin nosowych i polipy nosa.

Przegroda nosa dzieli jamę nosa na dwie części. W przedniej części zbudowana jest z chrząstki, w tylnej zaś z cienkiej kości. Bardzo często na skutek wrodzonych wad budowy nosa, złamań, czy innych urazów nosa dochodzi do deformacji tej struktury. Skrzywienie przegrody nosa jest przez większość osób nieodczuwalne. Znaczne skrzywienie przegrody może sprawić, że nos będzie całkowicie niedrożny. To z kolei może powodować następujące dolegliwości: bóle głowy, przewlekły katar, chrapanie, nawracające zapalenie zatok, nawracające krwawienia  nosa.

Małżowiny nosowe znajdują się na bocznych ścianach jamy nosa. Spełniają bardzo ważną funkcję w prawidłowym przepływie powietrza przez nos. Odgrywają dużą rolę w nawilżaniu, nagrzewaniu i oczyszczaniu przebiegającego przez nos powietrza. Patologie obejmujące małżowiny nosowe mogą powodować przykre dla pacjenta dolegliwości: nawracające katary, zapalenia zatok, chrapanie, zaburzenia powonienia, zapalenia gardła i krtani.

Polipy nosa powstają w wyniku zmian zapalnych lub alergicznych błony śluzowej nosa i rozrostu błony śluzowej wyściełającej wnętrze nosa i zatok przynosowych. Mogą przybierać różne wielkości, od kilku milimetrowych, do całkowicie wypełniających jamę nosową. Mogą powodować trudności w oddychaniu, trudności ze snem, czy chrapanie. Mogą również prowadzić do chorób zapalnych układu oddechowego – zapalenia oskrzeli, a nawet astmy oskrzelowej.

Nos to nie wszystko…

Zaburzenia oddychania mogą być spowodowane nie tylko przez przeszkody umiejscowione w nosie. Problemy występujące w jamie ustnej i gardle również mogą zaburzać swobodne oddychanie. Najczęstszymi dolegliwościami w tym obszarze są: wiotkość podniebienia miękkiego, przerost nasady języka, przerost migdałków podniebiennych i wady zgryzu (przesunięcie żuchwy ku tyłowi)

Zwiotczenie, czyli spadek napięcia mięśniowego podniebienia miękkiego, który występuje głównie podczas snu, sprawia, że światło dróg oddechowych, przez które przepływa powietrze jest znacznie zwężone. Dodatkowo w trakcie snu, szczególnie podczas spania w pozycji „na wznak”, rozluźniają się mięśnie podniebienia miękkiego wraz z jego zakończeniem tzw. języczkiem, które dodatkowo opadają, zgodnie z prawami fizyki i potęgują zmniejszenie przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Czasem zdarza się, że drogi oddechowe są z natury zwężone, z powodu źle skonstruowanego lub zbyt długiego podniebienia miękkiego, przerośniętych migdałków, przerostu nasady języka, czy przesunięcia żuchwy ku tyłowi. Wszystkie te przeszkody utrudniające swobodne oddychanie mogą prowadzić do chrapania, a nawet bezdechów sennych.

Badania naukowe dowodzą, że wiotkość podniebienia miękkiego odpowiada za ponad 80% przypadków chrapania. Szacuje się, że 25% procent dorosłych Polaków chrapie każdej nocy, często nie zdając sobie z tego sprawy. To jedno z tych powikłań zaburzeń oddychania, którego nie wolno lekceważyć. Nie leczone chrapanie może prowadzić do wielu poważnych następstw. Oprócz stałego uczucia zmęczenia, senności w ciągu dnia a co za tym idzie zaburzenia koncentracji uwagi, chrapanie może nasilać objawy istniejących już chorób, bądź prowadzić do ich powstania. Cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, depresji, stanów lękowych, a w skrajnych przypadkach nawet zawału serca czy udaru mózgu. U chrapiącego podczas snu, zamiast spowolnienia, następuje przyspieszenie pracy serca, wzrasta ciśnienie tętnicze, a dotlenienie organizmu zmniejsza się o 30%.

Przeszkody w oddychaniu – jak sobie z nimi radzić?

Jednym z najważniejszych elementów radzenia sobie z przeszkodami w drogach oddechowych jest przeprowadzenie badania. Zaliczamy tu, badanie podmiotowe, ze szczegółowo zebranym wywiadem od pacjenta, badanie przedmiotowe, z pełna oceną endoskopową górnych dróg oddechowych. Odpowiednio dobrana technika leczenia do danego przypadku pozwalana na osiągnięcie najwyższej możliwej skuteczności. Nie istnieje uniwersalna metoda radzenia sobie z przeszkodami w drogach oddechowych, dlatego spektrum stosowanych technik pozwala zaadresować każdy przypadek. – powiedział dr n. med. Michał Michalik z Centrum Medycznego MML.

Wykorzystywane są nowoczesne urządzenia diagnostyczne – rynomanometria, która wśród badań czynnościowych nosa ma największe znaczenie, czyli badanie oceniające drożność nosa. Dzięki specjalnym czujnikom przyłożonym do dziurek nosa mierzona jest różnica ciśnień powietrza pomiędzy tylną a przednią częścią nosa, co pozwala ocenić przepływ powietrza przez prawą i lewą jamę nosową. – Tomografia Komputerowa 3D pozwala na zobrazowanie całego górnego układu oddechowego w przestrzennym obrazie. Dzięki temu, jesteśmy w stanie zidentyfikować przeszkodę w oddychaniu i dopasować odpowiednią technikę jej leczenia. Istnieje wiele możliwości radzenia sobie z przeszkodami w górnych drogach oddechowych. Są one dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta, w zależności od miejsca występowania przeszkody na torze oddychania. Skrzywioną przegrodę i małżowiny nosowe można korygować metodą zwaną septokonchoplastyką. Dzięki minimalnej inwazyjności i zastosowaniu nowoczesnych, rozpuszczalnych opatrunków żelowych tzw. spongostanów, zabieg pozwala pacjentom na bardzo szybki powrót do codziennych obowiązków.

Wykonywane są również najmniej inwazyjne zabiegi, do których należą:

- metoda Koblacji – to technologia małoinwazyjnego leczenia chrapania, kontrolowana termicznie plastyka tkanek podniebienia Dzięki zastosowaniu technologii fal radiowych, jak
i niskich temperatur, nie następuje efekt poparzenia, nie ma krwawienia oraz nie ma żadnych skutków ubocznych. Nie występuje po nim obrzęk oraz rany jak przy użyciu skalpela. Zabieg trwa kilkanaście minut przy znieczuleniu miejscowym. Metoda ta daje skuteczność sięgającą ponad 90%,

- metoda Celon – precyzyjna metoda leczenia zabiegowego termoterapii bipolarnej, stosowana w leczeniu chrapania. Jest mało inwazyjnym i bezkrwawym zabiegiem wykonywanym ambulatoryjnie. Dzięki użyciu bipolarnej elektrody uzyskuje się unikalny efekt koagulacji niskotemperaturowej falami wysokiej częstotliwości o precyzyjnie ustalanym zakresie. Zabiegi wykonuje się po wcześniejszym miejscowym znieczuleniu podniebienia miękkiego, wprowadzając w nie kilkakrotnie specjalną końcówkę i pozostawiając ją na kilka sekund. Cały zabieg trwa od 20 do 40 minut, a po jego zakończeniu pacjent może wrócić do domu lub pracy.

- technika Pillar – unikalna technika polegająca na wprowadzeniu implantów w podniebienie miękkie. Wprowadzone implanty powodują usztywnienie podniebienia, co skutkuje natychmiastowym efektem wyleczenia. Zabieg ten wykonywany jest ambulatoryjnie
w znieczuleniu miejscowym.

- metoda AIRvance – jedna z najnowocześniejszych metod usuwania przeszkód w oddychaniu. To innowacyjna i unikalna metoda operacyjna, obejmująca zespolenie językowe,  przynosząca ulgę pacjentom walczącym z uciążliwym chrapaniem i bezdechami śródsennymi. Polega ona na przesunięciu  nasady języka w stronę żuchwy, dzięki czemu pacjent ma zagwarantowany lepszy przepływ powietrza oraz dotlenienie organizmu. Zespolenie językowe z wykorzystaniem techniki AIRvance to nadzieja dla osób z bezdechami śródsennymi oraz cierpiących na chrapanie, charakteryzujących się zmniejszoną drożnością dróg oddechowych w obrębie gardła, u których inne wcześniej stosowane metody mniej inwazyjne nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Nowoczesność i unikatowość tej techniki polega na wykonaniu dojścia wewnątrzustnego bez wykonania nacięć na powłokach ciała. Zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu anestezjologicznym i trwa do 1 h. Zastosowanie tej metody leczenia dedykowane jest pacjentom z towarzyszącymi chorobami układu krążenia pod postacią: nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, przyjmujących leki obniżające krzepliwość krwi.

Metody te pozwalają na  szybki powrót pacjenta do sprawności i normalnych funkcji życiowych. Wykonywane są u pacjentów, u których problem jest bardziej złożony, a pacjenci obciążeni są dodatkowo szeregiem problemów ogólnych związanych ze zmniejszeniem wydolności funkcji krążeniowo-oddechowych często pacjenci z nadciśnieniem tętniczym, po zawale, z cukrzycą, po udarach, z nadwagą.

Wydolność oddechowa – ważna u sportowców.

O tym jak ważne jest oddychanie bez przeszkód najlepiej wiedzą sportowcy. U nich wysiłek fizyczny jest maksymalny i potrzebna jest do tego maksymalna wydajność tlenowa. Od tego, czy mogą oddychać swobodnie, mogą zależeć ich osiągnięcia sportowe.

Dlaczego warto oddychać bez przeszkód?

70% niepotrzebnych substancji powstałych w wyniku metabolizmu jest wydalanych z organizmu przez oddychanie. A to oznacza, że jeśli oddychanie jest zaburzone, może prowadzić do wielu chorób: serca, niektórych odmian raka, może być przyczyną bezsenności, bóli głowy, wyczerpania i wpływa na nasze zdolności intelektualne. Niedobór tlenu w naszym organizmie prowadzi do obniżenia odporności, chronicznego zmęczenia, a co za tym idzie złego samopoczucia i osłabionej koncentracji. Niedotleniony organizm, to niedotleniona skóra, która staje się przesuszona, szara. Wszystko to źle wpływa na nasze samopoczucie i samoocenę. Nasz organizm nie ma zdolności magazynowania tlenu. Musimy go nieustannie dostarczać z otoczenia. Najlepiej, aby odbywało się to pełną piersią i przez drożny nos. Wtedy zachowany młodość, zdrowie i urodę.