Szacuje się, że na cukrzycę cierpi nawet 2 mln Polaków. Ponad połowa cukrzyków nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, że choruje i w związku z tym się nie leczy, co może prowadzić do poważnych powikłań. Obchodzony 14 listopada 2012 r. Światowy Dzień Walki z Cukrzycą jest dobrą okazją do tego, by dowiedzieć się czegoś więcej o tej chorobie.

Cukrzyca to jedna z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych, co potwierdzają statystyki. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w 1985 r. chorowało na nią około 30 mln ludzi na całym świecie. Dziesięć lat później liczba chorych wzrosła kilkukrotnie – do 135 mln. Eksperci prognozują, że w 2030 r. na świecie będzie już około 366 mln diabetyków.

Cukrzyca cukrzycy nierówna

U cukrzyków obserwuje się podwyższony poziom cukru we krwi spowodowany zaburzeniami związanymi z wytwarzaniem lub działaniem insuliny – hormonu, dzięki któremu cukier jest transportowany przez krew do poszczególnych komórek. W zależności od wywołujących tę chorobę przyczyn i przebiegu może ona przybierać różne postacie. Najpowszechniejsza w naszym społeczeństwie jest cukrzyca typu 1 i 2.

W przypadku tej pierwszej dolegliwości trzustka wytwarza zbyt mało insuliny lub nie produkuje jej wcale. Wynika to z uszkodzenia komórek beta tego organu, odpowiedzialnych za wytwarzanie insuliny. Na ten rodzaj choroby zapadają w większości przypadków młodzi ludzie, a nawet dzieci, dlatego często nazywa się ją „młodzieńczą”. Cukrzyca typu 1 w odróżnieniu od innych jej postaci atakuje nagle. Najczęściej na świecie występuje jednak typ 2, charakteryzujący się zmniejszoną wrażliwością tkanek organizmu na insulinę, czyli tak zwaną insulinoopornością. Organizm chorego ma większe zapotrzebowanie na ten hormon, ale na dłuższą metę nie jest go w stanie produkować w tak dużej ilości. Ten rodzaj choroby jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ przez długie lata możemy nie odczuwać żadnych dolegliwości.

Cukrzyca działa po cichu

Szacuje się, że każdego roku w wyniku powikłań związanych z cukrzycą na świecie umiera około 3,2 mln osób. Wynika to między innymi z tego, że wielu diabetyków – nawet połowa z nich – nie zdaje sobie sprawy z choroby, a do lekarza zgłasza się kilka lat po zachorowaniu. Wszystko dlatego, że cukrzyca nie jest chorobą łatwą do wykrycia. Jakie symptomy powinny nas wobec tego zaniepokoić? – Najczęściej występujące objawy cukrzycy to zwiększony apetyt, któremu paradoksalnie towarzyszy spadek masy ciała, wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu, poczucie ogólnego zmęczenia i senność w ciągu dnia oraz zaburzenia widzenia. Jeśli zauważymy u siebie te symptomy, nie powinniśmy czekać z wizytą u lekarza – podkreśla lek. med. Jarosław Juska, specjalista chorób wewnętrznych ze szpitala Med Polonia.

Ze względu na to, że te oznaki pojawiają się zwykle dopiero w zaawansowanym stadium cukrzycy, lekarze zalecają wykonywanie raz do roku profilaktycznych badań sprawdzających poziom cukru we krwi. Dotyczy to przede wszystkim tych z nas, którzy są szczególnie narażeni na zachorowanie. – Do grupy ryzyka należą między innymi osoby z nadwagą oraz te, które nie przestrzegają zasad zdrowego odżywiania. Zachorowaniu sprzyja także siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej. Duże znaczenie ma także to, czy cukrzyca występuje w rodzinie – mówi lek. med. Jarosław Juska z Med Polonii. Regularne badania są też zalecane osobom z nadciśnieniem tętniczym, wysokim poziomem cholesterolu oraz cierpiącym na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Gorzkie konsekwencje

W przypadku tej dolegliwości wyjątkowo istotna jest wczesna diagnoza. – Jeśli cukrzyca nie jest leczona, zostaje rozpoznana późno lub leczy się ją niewłaściwie, grożą nam poważne powikłania wynikające z uszkodzenia naczyń krwionośnych – ostrzega lek. med. Jarosław Juska z Med Polonii. – U cukrzyków wzrasta ryzyko wystąpienia zawału serca, choroby wieńcowej i udaru mózgu. Grozi im niewydolność nerek, a nawet utrata wzroku – dodaje. Chorzy są tez narażeni na wystąpienie tak zwanego zespołu stopy cukrzycowej. Wywoływane przez cukrzycę zaburzenia w pracy układu krążenia mogą bowiem prowadzić do niedokrwienia i niedotlenienia w obrębie stopy, a w konsekwencji nawet do jej amputacji.

Czy przed tą dolegliwością można się uchronić? Obniżyć ryzyko zachorowania pomaga prowadzenie zdrowego trybu życia, właściwe odżywianie i utrzymywanie odpowiedniej wagi, a także regularne ćwiczenia. Jednak ze względu na różnorodność czynników wywołujących cukrzycę nie we wszystkich przypadkach działania zapobiegawcze gwarantują, że nie zachorujemy. Dlatego ważne jest, by osoby, które zmagają się z cukrzycą były pod stałą kontrolą lekarza i stosowały tak zwaną profilaktykę wtórną, która polega na zapobieganiu powikłaniom.

Cukrzyca to choroba, która często rozwija się zupełnie niezauważalnie. Może jednak znacznie utrudnić nam życie, a nawet spowodować groźne powikłania. Dlatego warto mieć świadomość, co przyczynia się do rozwoju tej choroby, pamiętać o profilaktyce i regularnie się badać.