Wraz z rozpoczęciem wakacji zaczął się sezon wyjazdów i wypoczynku na łonie natury. Jest to okres szczególnej aktywności kleszczy, które mogą przenosić wiele groźnych chorób. Jak chronić się przed nimi, aby w naszej pamięci pozostały tylko miłe wspomnienia z letniego wypoczynku, a nie uciążliwe dolegliwości?

Co zrobić, aby uniknąć ukąszenia kleszcza? Przed wyjściem do lasu, parku czy na łąkę należy odpowiednio się ubrać. Wskazane są długie spodnie, koszulka z długim rękawem oraz buty zakrywające całe stopy. W ten sposób w dużym stopniu ograniczamy prawdopodobieństwo ukąszenia przez kleszcza. Warto także zastosować środki przeciw kleszczom, które należy przed wyjściem rozpylić na ubrania. Jednak nigdy nie mamy stu procentowej gwarancji, że kleszcz nas nie ukąsi.

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to choroba wirusowa atakujaca ośrodkowy układ nerwowy. Do zakażenia dochodzi podczas ukąszenia kleszcza, ponieważ te pajęczaki przekazują wirus poprzez swoje gruczoły ślinowe. Istnieje także możliwość zarażenia poprzez spożycie surowego mleka zarażonego zwierzęcia, jednak są to przypadki sporadyczne.

Statystyki mówią, że w Polsce rozpoznaje się ok. 250-300 przypadków zakażenia KZM. Jednak są to dane częściowe, gdyż specjaliści szacują, że zachorowań może być nawet 3 razy tyle. Wszystko przez błędy w diagnostyce i rozpoznaniu KZM, gdyż początkowe objawy przypominają zakażenie grypą. Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu sprowadza się do łagodzenia  jej objawów: zbijania gorączki, redukcji bólu głowy czy ewentualnych napadów padaczkowych. Skutecznym zabezpieczeniem przed KZM jest szczepienie ochronne.

- Zwykle stosuje się dwie dawki szczepionki i trzecią przypominającą po roku. Później wystarczy dokonywać szczepień przypominających co ok. 3 lata w celu zachowania nabytej odporności. Szczepionka przeciw KZM wchodzi także w skład świadczeń z zakresu medycyny pracy, dla osób narażonych na kontakt z kleszczami: rolników, sadowników, ogrodników, zatrudnionych przy eksploatacji lasów – mówi lek. med. Krzysztof Kozbur z Centrum Medycyny Profilaktycznej w Krakowie.

Szczepienie jest pełnopłatne, jednak dzięki niemu możemy uniknąć wielu nieprzyjemnych konsekwencji zarażenia kleszczowym zapaleniem mózgu. KZM jest bowiem najgroźniejszą chorobą przenoszoną w Europie przez stawonogi. Dzięki wprowadzeniu masowych szczepień w Austrii udało się zredukować liczbę chorych dziesięciokrotnie (poddaje się im ponad 80% Austriaków). W Polsce odsetek osób korzystających z profilaktycznych szczepień przeciw KZM wciąż nie przekracza 1%.

Kleszcze to pajęczaki należące do gromady roztoczy. Znanych jest około 800 gatunków kleszczy, z pośród czego 100 przenosi pierwotniaki, bakterie i wirusy groźne dla zdrowia ludzi i zwierząt. Przywykneliśmy do tego, że kleszcza możemy przynieść z lasu, jednak zauważalna jest coraz większa inwazja tych zwierząt w miastach. Szczególnie niebezpieczne są parki miejskie, zielone skwery czy ogródki działkowe.