Dieta bogata w wapń jest jak dobra lokata długoterminowa − odpowiednia ilość tego pierwiastka, dostarczona organizmowi w młodości, będzie wysoko procentować w kolejnych latach. Aby zasoby banku wapnia wystarczyły na całe życie, warto zacząć oszczędzanie jak najwcześniej, uzupełniając codzienny jadłospis o mleko i jego przetwory. Edukację dzieci w wieku szkolnym w tym zakresie prowadzą organizatorzy programu „Mam kota na punkcie mleka”.

Wapń to jeden z pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania człowieka. Zapotrzebowanie na ten makroelement wyraźnie zwiększa się w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju organizmu, który przypada na wiek szkolny[1]. W tym czasie w diecie dzieci nie powinno zabraknąć bogatych w wapń produktów mlecznych. Kryją one w sobie komplet potrzebnych rosnącemu organizmowi składników odżywczych i mineralnych z wapniem na czele. Ich spożywanie pozwala również uchronić się przed chorobami wynikającymi z niedoboru tego pierwiastka w wieku dojrzałym.

Wapń – mocna podstawa

Szkielet dorosłego człowieka składa się z 206 kości, które wraz z mięśniami i ścięgnami tworzą skomplikowaną konstrukcję umożliwiającą wykonywanie ruchów − od tych najbardziej precyzyjnych, jak trzymanie długopisu czy nawlekanie igły, po te angażujące większe partie ciała, jak na przykład bieganie. Najintensywniejszy rozwój układu kostnego przypada na okres dzieciństwa oraz dojrzewania. Choć w pewnym momencie kości przestają rosnąć „wzdłuż”, do końca życia ulegają przebudowie, regularnie uwalniając oraz uzupełniając kluczowy dla nich pierwiastek, czyli wapń. To właśnie wapń odpowiada za gęstość oraz wytrzymałość kości. Jego zapasy, zmagazynowane w układzie kostnym oraz zębach, tworzą swego rodzaju „bank wapnia”, którego rezerwy zostają uruchomione wtedy, gdy poziom tego pierwiastka we krwi jest zbyt niski. Należy jednak pamiętać, że bank wapnia nie zapełnia się równomiernie przez całe życie[2]. Znakomitą większość – bo aż 90% - ogólnej masy wapnia gromadzimy do 20 roku życia. Pozostałe 10% zasobów zostaje uzupełnione przed 30. rokiem życia. Niestety, później wapnia z kości już tylko ubywa − wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Janina Danuta Piotrowska-Jastrzębska, kierownik Kliniki Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Przy niedoborze wapnia, kości wraz z wiekiem stają się coraz słabiej zmineralizowane, a co za tym idzie − kruche i podatne na złamania. Im więcej wapnia zmagazynuje młody organizm, tym mniejsze w przyszłości ryzyko wystąpienia chorób wywołanych jego brakiem, na przykład osteoporozy. Dlatego tak istotne jest, aby w diecie dzieci i młodzieży znajdowała się odpowiednia ilość tego cennego biopierwiastka, najlepiej pod postacią mleka oraz przetworów mlecznych – dodaje prof. Jastrzębska.

Siła z mleka

Dietetycy są zgodni: mleko i jego przetwory to najlepsze źródło łatwo przyswajalnego wapnia. Odpowiednia ilość mlecznych produktów włączona do codziennego jadłospisu pozwala całkowicie pokryć dobowe zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek. Porcja wapnia, jaką każdego dnia powinny otrzymać dzieci w wieku 7-9 lat, wynosi 800 mg i kryje się w trzech szklankach mleka. Jedną szklankę mleka więcej powinny wypijać nastolatki, które potrzebują aż 1300 mg wapnia na dobę. Mleko można oczywiście zastąpić alternatywnymi produktami mlecznymi, jak jogurt, kefir, twarożek czy ser żółty − mówi prof. Jastrzębska.

Odpowiednia podaż wapnia wzmacnia kości, zapewnia sprawne funkcjonowanie mózgu, obwodowego układu nerwowego, mięśni oraz prawidłowe krzepnięcie krwi. Wchłanianie wapnia ułatwia witamina D, również obecna w mleku i jego przetworach. Produkty mleczne są ponadto cennym źródłem pełnowartościowego białka, którego odpowiednie ilości w okresie intensywnego wzrostu dzieci i młodzieży są szczególnie istotne. Mleko to także bogactwo witamin z grupy B, witaminy A oraz cynku i jodu.

Mleczna edukacja

Z inicjatywy Polskiej Izby Mleka oraz Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka zainicjowany został program „Mam kota na punkcie mleka”, którego celem jest edukowanie odbiorców w zakresie zasad racjonalnego żywienia oraz roli mleka i produktów mlecznych w diecie. Projekt obejmuje działania informacyjne skierowane do uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, ich rodziców oraz nauczycieli z całego kraju. Trzyletnia kampania jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej, Rządu Polskiego oraz Funduszu Promocji Mleka. Więcej informacji o programie znajduje się na stronie www.mamkotanapunkciemleka.pl.

[1] M. Kozłowska-Wojciechowska, Mleko i jego przetwory - niezbędne produkty w zachowaniu zdrowia, Rada promocji Zdrowego Żywienia Człowieka, Warszawa 2007.

[2] A. Kopiczko, J. Cieplińska, Występowanie zaniżonej gęstości kości oraz niedoborów witaminy D i wapnia u młodych kobiet, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, 2013, t. 9, nr 1, ss. 8-13; K.D. Cashman, Calcium intake, calcium bioavability and bone health, „British Journal Of Nutrition”, 2002, t. 87, ss. 169-177.

***

O Polskiej Izbie Mleka

Polska Izba Mleka (PIM) jest największą organizacją branży mleczarskiej w Polsce. Została utworzona z inicjatywy spółdzielni i zakładów mleczarskich oraz firm z nimi współpracujących. Liczy ponad 70 członków, a wśród  podmiotów zrzeszonych znajdują się największe firmy mleczarskie  i związane z branżą mleczarską. Głównym celem PIM  jest współpraca członków i partnerów Izby na rzecz rozwoju i promocji polskiego mleczarstwa zarówno w Polsce, jak i zagranicą.

O Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka

Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka (PFHBiPM) została utworzona w 1995 roku. Jest organizacją niezależną, dobrowolną i samorządną. Zrzesza ponad 9 200 członków skupionych w 18 związkach regionalnych hodowców bydła i producentów mleka oraz w Polskim Związku Bydła Simentalskiego i Krajowym Związku Hodowców Czerwonego Bydła Polskiego.