Jesienno-zimowym infekcjom często towarzyszy katar, zatkany nos i bóle głowy. Objawy te zna niemal każdy z nas i często uznajemy je po prostu za przeziębienie. Tymczasem, zdarza się, że chodzi o uciążliwe i nawracające zapalenie zatok. O to skąd się bierze ta dolegliwość i jak ja leczyć zapytaliśmy lek. med. Macieja Wronę.

Dlaczego zatoki chorują?

Powodem zapalenia zatok, oprócz zapalenia błony śluzowej zatok, jest jej obrzęk, a także nadmierne wydzielanie i zaburzenia odpływu wydzieliny powstałej w wyniku obrzęku. Jedną z głównych  przyczyn stanów zapalnych zatok  jest  ich zła wentylacja - wyjaśnia Maciej Wrona, laryngolog Grupy LUX MED. Pokrywająca zatoki błona śluzowa produkuje wydzielinę, która u człowieka zdrowego jest samoczynnie wydalana. Jednak w przypadku stanu zapalnego na ściankach zatok osiadają bakterie, wirusy lub grzyby, a śluz zbiera się w nich w nadmiarze, co odczuwamy jako bóle w różnych miejscach czaszki. Problemy z zatokami mogą wystąpić w wyniku odrębnego zakażenia bakteryjnego, wirusowego lub grzybiczego, ale nierzadko pojawiają się jako powikłanie po innej infekcji górnych dróg oddechowych lub w trakcie takiej infekcji. Jesteśmy na nie narażeni szczególnie zimą, ale nie tylko –zapaleniu zatok sprzyjają też alergie, astma i nieprawidłowości w budowie anatomicznej np. skrzywienie przegrody, przerost małżowin nosowych – dodaje laryngolog.

Co wskazuje na problemy z zatokami?

O problemach z zatokami świadczy kilka charakterystycznych objawów:

· bóle w okolicy czoła, nosa, zębów (tam właśnie zlokalizowane są zatoki), nasilające się rano oraz podczas pochylania się;

· niedrożność dróg oddechowych (zatkany nos);

· obfita wydzielina z nosa (często zielonkawa);

· zaburzenia węchu i smaku;

· nieprzyjemny zapach z ust;

· podwyższona temperatura;

· osłabienie, zmęczenie, rozdrażnienie.

Zapalenie zatok czy chwilowa niedrożność?

Występowanie wspomnianych wyżej objawów nie musi od razu oznaczać zapalenia zatok - niektóre problemy z zatokami są efektem mniejszych infekcji wirusowych – tłumaczy nasz ekspert. W sytuacji, gdy objawy zatokowe, które wcześniej wydawały nam się niedoleczonym przeziębieniem, nie ustępują od dobrych kilku tygodni warto odwiedzić laryngologa. Niedoleczone zapalenie zatok lubi nawracać i często przeradza się z tzw. ostrego (trwającego zwykle do miesiąca) w przewlekłe (ciągnące się nawet powyżej kwartału).

Jak leczyć zatoki?

W leczeniu najważniejsze jest utrzymanie dobrego  drenażu, czyli ewakuacji wydzieliny z zatok. Jest wiele preparatów wspomagających walkę z dolegliwościami zatok i zmniejszających stany zapalne w ich obrębie. Aerozole udrażniające, leki w tabletkach, inhalacje z olejkami eukaliptusowymi, okłady z ciepłej soli - wszystkie one zadziałają najskuteczniej, gdy będą zalecone przez specjalistę, a nie stosowane na własną rękę – dodaje ekspert. W doborze właściwego leczenia zatok najważniejsza jest ocena czy cierpimy już na zapalenie przewlekłe, a także wiedza o pochodzeniu infekcji – czy wywołały ją wirusy, czy bakterie, a więc, czy można ją leczyć antybiotykami. Laryngolog może też zlecić dodatkowe badanie endoskopowe, aby ocenić stan naszych górnych dróg oddechowych i określić nasze predyspozycje do zapalenia zatok.

Czy można zapobiec zapaleniu zatok?

Standardowo w przypadku zapalenia zatok stosuje się profilaktykę identyczną, jak przy przeziębieniach – dieta bogata w witaminy, częste przebywanie na świeżym powietrzu, unikanie kontaktu z osobami kichającymi i kaszlącymi, ubiór stosowny do warunków pogodowych. Natomiast jeśli jesteśmy w grupie ryzyka: mamy alergię, astmę, przewlekły katar, kłopoty z migdałkami lub po prostu zapalenie zatok przytrafia się nam często, powinniśmy w okresie zimowym unikać klimatyzowanych pomieszczeń oraz dymu papierosowego, nawilżać powietrze w mieszkaniu, pić dużo wody i regularnie wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywamy.