Wakacje bez ukąszeń? Wielu pacjentów pyta mnie, jak uniknąć nieprzyjemnego kontaktu z owadami oraz jak leczyć miejsca po ukąszeniu.

Postaram się odpowiedzieć na najczęstsze pytania pacjentów.

Co zwabia owady?

Zapachy kosmetyków i jaskrawe kolory, słodkości, napoje i owoce. Surowe mięso przyciąga muchy i osy, a wilgoć – meszki i komary.

Co się dzieje, kiedy ukłuje nas komar?

Komary najintensywniej atakują rankiem oraz wieczorami. Nieprzyjemną pamiątką po spotkaniu z krwiopijcami jest swędzące i zaczerwienione bąble. Pamiętajmy, że nie należy ich drapać! W przeciwnym razie przyczyniamy się do powstania świądu, a bąbel dłużej się utrzymuje. Rankę najlepiej przemyć spirytusem salicylowym lub wodą utlenioną, a następnie posmarować maścią lub żelem antyświądowym i przeciwzapalnym.

Czy owady żądlące i gryzące są groźne?

Tak, bliskie spotkanie z kleszczami, osami czy pszczołami możemy odczuć bardzo dotkliwie. Kleszcze są wszędzie – w lesie, na łące, nad morzem i w górach. Zanim ugryzą, znieczulają skórę swoją śliną, dlatego często nie wiemy, że zostaliśmy ukąszeni. Tymczasem są one dla nas sporym zagrożeniem – przenoszą chorobę bakteryjną zwaną – boreliozą. Do zakażenia dochodzi wtedy, gdy kleszcz jest przyczepiony do naszej skóry przez 24 godziny. Najpierw w miejscu ukłucia pojawia się rumień (jasny na obwodzie i ciemniejszy w środku). W ciągu następnych dni rumień się rozszerza i może zacząć swędzieć. Jeżeli tylko zauważymy zmieniający się rumień na naszej skórze niezwłocznie trzeba skontaktować się z lekarzem.

Jak możemy się zabezpieczyć przed kleszczami?

Udając się na wyprawę, powinniśmy zakryć nogi i ręce ubraniami, a po powrocie dokładnie obejrzeć całe ciało. Można też wysmarować się preparatami odstraszającymi kleszcze. A kiedy już niestety staniemy się ofiarą kleszcza, musimy go jak najszybciej usunąć. W aptekach można kupić preparaty do usuwania kleszczy.

Ze słońcem do twarzy

Wielu Pacjentów pyta ostatnio o kremy przeciwsłoneczne. W końcu są wakacje! Czas słońca, wyjazdów, opalania.
Fototypy określają rodzaj skóry i jej reakcję na słońce. Sklasyfikowanie skóry pod ich kątem zaleca się w celu dostosowania czasu i intensywności opalania oraz wysokości niezbędnej ochrony – po to, by uniknąć niebezpiecznych poparzeń słonecznych.

Wyróżnia się sześć rodzajów fototypów i każdy z nich wymaga odmiennej pielęgnacji.

Jak się opalać zgodnie z fototypem?

Fototyp I
Wrażliwość skóry przy fototypie celtyckim jest największa i najbardziej potrzebuje ochrony. Przy takiej karnacji należy stosować filtry przeciw promieniom UV, które przekraczają SPF25. Długość opalania powinna być kontrolowana.

Kremy polecane przez farmaceutę:

• Iwostin Solecrin – krem ochronny do ciała SPF 50+
• BIODERMA Photoderm Mineral – krem z filtrem SPF 50+
• PHARMACERIS S – emulsja do opalania UVA/UVB 30

Fototyp II
W celu uzyskania brązowej opalenizny, należy stopniowo korzystać ze słońca, nie dopuszczając do długotrwałej ekspozycji. W początkowych dniach opalania najodpowiedniejsze będą kremy z filtrami SPF 15.

Kremy polecane przez farmaceutę:

• DAX COSMEYICS – balsam do opalania z masłem kakaowym SPF 15
• AVENE SUN SPRAY Z NISKĄ OCHRONĄ PRZECIWSŁONECZNĄ SPF 10

Fototyp III
Skóra z tym rodzajem fototypu szybko przybiera brązowy kolor oraz wykazuje dużą odporność na poparzenia.

Kremy polecane przez farmaceutę:

• DAX COSMETICS opalanie – balsam do opalania z masłem kakaowym SPF 6
• FLOS – LEK seria słoneczna – krem ochronny wodoodporny z filtrami UVA, UVB SPF 10

Fototyp IV, V, VI
Nawet i przy tych fototypach nie można zaprzestać stosowania filtrów ochronnych. Ich stosowanie zabezpiecza przed przyspieszonym starzeniem skóry i nowotworami.

Kremy polecane przez farmaceutę:

• DAX COSMETICS opalanie – olejek do opalania z β-karotenem z palmy Buriti SPF

Kochany Czytelnicy,
zauważyłam, że wiele pacjentów pyta, jak uchronić się przed groźnymi bakteriami.

Jak donoszą zachodnie źródła, rozprzestrzenia się nowy, groźny szczep bakterii pałeczki okrężnicy EHEC. Nie ma na nią leku, umiejscawia się na owocach i warzywach. Pomidory, ogórki i sałata mogą przenosić Escherichia Coli. Najgorzej sytuacja wygląda w Niemczech, Hiszpanii i Szwecji. Już kilka bakterii wystarczy, by wdała się infekcja. W jaki sposób się przed nią obronić?

1 – MYJMY RĘCE
Myjmy ręce przed przygotowaniem i spożyciem posiłków. Myjmy i odkażajmy wszystkie powierzchnie i sprzęty, które wykorzystywane są przy przyrządzaniu jedzenia. Chrońmy także kuchnię przed owadami i innymi zwierzętami.

2 – GOTUJMY DOKŁADNIE
Gotujmy dokładnie przetwory wszystkich mięs. Zupy starajmy się doprowadzić do wrzenia tak, aby mieć pewność, że osiągnęła ona temperaturę 70˚ C. Mięso i drób powinny być czyste, nie różowe. Odgrzewając żywność, starajmy się, by osiągnęła temperaturę ponad 70˚ C.

3 – UTRZYMUJMY ŻYWNOŚĆ W ODPOWIEDNIEJ TEMPERATURZE
Nie pozostawiajmy ugotowanej żywności w temperaturze pokojowej dłużej niż na dwie godziny. Wszystkie gotowane i łatwo psujące się produkty przechowujmy w lodówce w temperaturze poniżej 5˚C.  Utrzymujmy wysoką temperaturę gotowanych potraw tuż przed podaniem – ok. 60˚ C. Nie przechowujmy żywności zbyt długo. Nie rozmrażajmy jej w temperaturze pokojowej, tylko w ciepłej wodzie.

4 – KUPUJMY TYLKO  BEZPIECZNĄ WODĘ I ŻYWNOŚĆ
Używajmy bezpiecznej wody butelkowanej lub przegotowanej. Do spożycia wybierajmy tylko świeżą i zdrową żywność. Jeśli jemy owoce i warzywa na surowo – myjmy je dokładnie.

5 – ODDZIELAJMY ŻYWNOŚĆ SUROWĄ OD GOTOWANEJ
Mięso, drób, owoce morza oddzielajmy od innej żywności. To samo starajmy się robić ze sprzętami, których używamy do przygotowania potraw.  Magazynujmy żywność w oddzielnych pojemnikach.

6 – ZACHOWAJMY SPOKÓJ I ZDROWY ROZSĄDEK
Świadomość zagrożeń jest bardzo ważna. Zachowajmy jednak zdrowy rozsądek i spokój. Panikowanie i zaprzestanie spożywania warzyw prowadzi donikąd. Tym bardziej, że okres wiosenny sprzyja nowalijkom, pysznym sałatkom i świeżym przekąskom. By uchronić się przed zachorowaniem wystarczy stosować się do powyższych zasad, zasad higieny. Codziennie, nie tylko w obliczu śmierci z powodu bakterii.

Moja przyjaciółka już niedługo zostanie szczęśliwą mamą. Bardzo dba o swój jadłospis – może dlatego, że jest farmaceutką…

Współczesne kobiety często odżywiają się nieregularnie i stosują różne diety. To sprawia, że nie dostarczają swojemu organizmowi wszystkich niezbędnych witamin i minerałów. Wytężona praca i przyjmowanie doustnej antykoncepcji mogą prowadzić do niedoborów witamin z grupy B, magnezu i kwasu foliowego.

Sposób odżywiania się kobiety w ciąży i karmiącej jest szczególnie ważne – to niezwykle istotny czynnik warunkującym prawidłowy rozwój płodu oraz stan zdrowia matki. Racjonalna dieta powinna dostarczać odpowiednią ilość energii, a także zawierać niezbędne składniki – białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne i witaminy, w prawidłowych ilościach i proporcjach.

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne kobiety ciężarnej powinno wynosić od 2200 do 2500 kcal na dobę, a w połogu 3000 kcal na dobę. O błędach dietetycznych kobiet ciężarnych mówimy nie tylko wtedy, gdy codzienny jadłospis nie pokrywa w pełni zwiększonego zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze, lecz także gdy zawiera nadmierną ilość kalorii. Dlatego też kobieta w ciąży powinna ograniczyć ilości słodyczy, unikać obfitych posiłków, natomiast spożywać większą ilość warzyw, owoców i błonnika.

Zaleca się przyjmowanie produktów, które są źródłem węglowodanów złożonych (kasze, pieczywo razowe, makarony, ryż, warzywa), tłuszczu zawierającego głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe – kwas linolowy i linolenowy (oleje: sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwę z oliwek, ryby morskie, orzechy), białek – głównie pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego przetwory, jaja, ryby i produkty mleczne). Każdego dnia organizm kobiety w ciąży potrzebuje 30 gramów błonnika. Źródłem błonnika są zboża pełnoziarniste, otręby pszenne, płatki owsiane, ryż brązowy, warzywa i owoce. Jeśli występuje nadciśnienie tętnicze zaleca się ograniczenie soli kuchennej. Ciężarna powinna wypijać dziennie minimum 2 litry płynów, w tym około 1 litr mleka, które jest doskonałym źródłem wapnia (jak i przetwory mleczne, brokuły, kapusta włoska, warzywa strączkowe, orzechy i ziarna zbóż).

Prawidłowe spożycie żelaza w diecie ciężarnej jest niezwykle ważne w celu profilaktyki niedokrwistości. Doskonałym źródłem tego pierwiastka jest mięso wołowe, wątroba wieprzowa, żółtko jaja, płatki owsiane, fasola oraz szpinak.

Szczególnie ważną rolę u kobiety ciężarnej spełnia kwas foliowy. Jego prawidłowe stężenie zmniejsza ryzyko powstawania wad cewy nerwowej u płodu. W profilaktyce wad cewy nerwowej od 1998 r. zaleca się w pierwszych 12 tyg. ciąży suplementację kwasem foliowym w dawce 0,4 mg do 1,0mg/dobę. Niedobór jodu w organizmie matki może prowadzić do powstania zaburzeń pracy tarczycy oraz uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego dziecka. Kobiety z rodzin obciążonych występowaniem wad cewy nerwowej powinny przyjmować 4mg na dobę, natomiast kobiety pobierające leki przeciwpadaczkowe powinny otrzymywać 1 mg kwasu foliowego na dobę.

Odpowiednia zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie wpływa na prawidłowy rozwój siatkówki oka, wchodząc w skład fotoreceptorów oraz komórek nerwowych, wpływa też na percepcję wrażeń wzrokowych i ich zamianę na impulsy nerwowe.

Dotychczasowe badania i doniesienia naukowe wskazują, że jednym z najważniejszych składników diety w okresie ciąży i laktacji jest DHA (kwas dokozaheksaenowy) z grupy kwasów Omega-3. Zapewnienie prawidłowej zawartości w diecie i dostępności DHA dla organizmu podczas ciąży może wpłynąć na czas trwania ciąży, masę płodu, jego rozwój psychomotoryczny, ostrość widzenia oraz obniżenie ryzyka wystąpienia depresji poporodowej. Gromadzenie DHA w obrębie OUN jest najwyższe po 20 tygodniu ciąży i kontynuowane aż do 4 roku życia dziecka. Dla zapewnienia prawidłowych zasobów DHA w organizmie matki i zapewnienie prawidłowej dystrybucji do płodu, kobiety w ciąży powinny w przypadku niskiego spożycia ryb i innych źródeł DHA, przyjmować 500mg DHA dziennie już od pierwszego miesiąca ciąży.

Mimo, iż zapotrzebowanie na określone składniki żywieniowe wyraźnie wzrasta w okresie ciąży, potrzeba rutynowego podawania preparatów wielowitaminowych nie jest jasna. Zlecenie suplementacji powinno być uzależnione od stanu odżywienia. Kobiety ciężarne i karmiące posiadające niedobory żywieniowe powinny uzupełniać je suplementami.

Suplementacja witaminowo-mineralna powinna podlegać indywidualizacji i zmianom w zależności od nawyków żywieniowych i przynależności do grup ryzyka.

W aptece można znaleźć szeroką gamę preparatów wielowitaminowych, uzupełniających  dietę ciężarnych w żelazo, jod, kwas foliowy, cynk, wapń, magnez, mangan i molibden, a także w kwasy omega-3. Przykładami tych preparatów są:

Preparaty witaminowo-mineralne:

• Falvit M tabl. (Witaminy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.)
• Femibion Clasic tabl. (Witaminy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.)
• Femibion Natal 1 (Zestaw witamin uzupełniający dietę kobiety w okresie od planowania ciąży do końca 12. tygodnia ciąży).
• Femibion Natal 2 (Zestaw witamin uzupełniający dietę kobiety w okresie od 13 tygodnia ciąży i w okresie laktacji zawierający kwasy omega-3).
• Linocomplex Folicum NNKT 60 kaps. (Złożony preparat stanowiący unikalne połączenie zimnotłoczonego oleju lnianego, będącego bogatym źródłem NNKT oraz kwasu foliowego).
• Pharmaton Matruelle 30 kaps. (Witaminy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.)
• Prenatal Classic 90 tabl. (Witaminy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.)
• Prenatal Complex 30 kaps. (Witaminy i składniki mineralne dla kobiet w ciąży i matek karmiących. Zawiera imbir, żurawinę i olejek miętowy)
• Vibovit mama 30 tabl. (Produkt stosuje się w celu uzupełnienia diety w witaminy i składniki mineralne w okresie ciąży i w okresie karmienia piersią.)

Preparaty żelaza i kwasu foliowego:

• Folik 0,4mg (kwas foliowy)
• PregnaMed Kwas foliowy 0,4mg 60 tabl. (Preparat do postępowania dietetycznego w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej płodu).
• PregnaMed Żelazo 30mg 30 kaps. (Preparat do postępowania dietetycznego w celu zapewnienia prawidłowej podaży żelaza niezbędnej dla kobiety w ciąży i karmiącej oraz w stanach niedoboru żelaza i anemii).
• Hemofer F prolonagatum 30tabl. (Preparat uzupełniający dietę w żelazo).
• Tardyferon Fol tabl.30szt. ( Preparta uzupełniający niedobory żelaza  i kwasu foliowego w diecie).

Wielu pacjentów zapytuje mnie w listach o zgagę i GERD. O zgadze wiemy wiele. Czy to samo możemy powiedzieć o chorobie refluksowej przełyku?

Zgaga jest najczęstszym objawem choroby refluksowej przełyku – zwanej GERD. Refluks żołądkowo-przełykowy polega na zarzucaniu kwaśnych soków żołądkowych do przełyku. Jest on prawidłowym procesem fizjologicznym. Problem powstaje dopiero wtedy, kiedy dopada nas choroba refluksowa przełyku. Dolegliwość ta wynika z nieprawidłowego sposobu odżywiania, „zabieganego” trybu życia oraz stresu.

Czym objawia się GERD?

Typowymi objawami GERD są: zgaga, puste lub kwaśne odbijania, czkawka, nudności i wymioty, uczucie lekko kwaśnej lub słonej wydzieliny w ustach, przykry zapach z ust. Niekiedy pojawiają się jeszcze inne symptomy – tzw. „pozaprzełykowe”: suchy kaszel lub świszczący oddech, ból w klatce piersiowej, chrypka, uczucie stania w gardle (gałka), zapalenie krtani etc. etc. Kiedy dostrzeżemy u siebie utratę masy ciała, zaburzenia połykania, krwawienie z przewodu pokarmowego oraz niedokrwistość – wtedy należy skontaktować się ze specjalistą.

Jak leczyć chorobę refluksową przełyku (GERD)?

GERD ma charakter przewlekły. Nieleczona może doprowadzić do zwężeń przełyku, krwawienia lub tzw. przełyku Barretta – będącego punktem wyjścia zmiany nowotworowej. Leczenie GERD zależy od stopnia nasilenia dolegliwości. Ważnym elementem terapii jest zmiana stylu życia – dbałość o utrzymanie prawidłowej masy ciała; unikanie obcisłej odzieży, przekąsek przed snem, pokarmów wywołujących refluks i nasilających zgagę oraz palenia tytoniu. Kuracja farmakologiczna obejmuje leki zobojętniające kwas oraz leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego. Jeżeli j objawy się nasilają, należy wykonać badania diagnostyczne, np. gastrofiberoskopię.